جای تردیدی نیست که حماس و اسرائیل بیش از هر زمان دیگری به آتش‌بس نزدیک‌اند و به‌ویژه یکشنبه روز مهمی در تعیین تکلیف نتیجه مذاکرات است، حال‌آنکه این جنگ شاید در میدان فروکش کند، اما در صحنه سیاست و همچنین بستر اعتقادی مقاومت همچنان جاری و سیال خواهد بود.
به گزارش خبرگزاری آنا، منابعی هستند که می‌گویند حماس با پیش‌نویس توافق آتش‌بس در نوار غزه موافقت کرده است؛ اما خود حماس روایت محتاطانه‌تری از این توافق ضمنی دارد- روایتی که در آن کلیدواژه‌های «گام‌های نهایی» و «امیدواری» برای حصول آتش‌بس، به گوش مخاطب خوشایند است.
در روایت حماس، واژه «موافقت» به آن غلظتی نیست که منابع غربی می‌گویند بلکه «پاسخ قطعی هنوز داده نشده، چراکه اسرائیل هنوز نقشه‌هایی را که نحوه عقب‌نشینی از غزه را نشان می‌دهد، ارائه نکرده است».
«بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل ادبیات دیپلماتیک و غیرشفافی را در پیش گرفته و با گفتن اینکه «فقط چند ساعت یا چند روز» با توافق فاصله داریم، توپ را مثل همیشه به زمین طرف مقابل می‌اندازد و ادعا می‌کند: فقط منتظر پاسخ حماس هستیم!
در این میان، صهیونیست‌هایی هم هستند که در روایت وضعیت جاری، از ادبیات واقع‌گرایانه‌تری استفاده می‌کنند و می‌گویند: «به توافق نزدیک‌تر شده‌ایم، اما هنوز به آن نرسیده‌ایم».
یکشنبه سرنوشت‌ساز
در این میان، در روایت طرف صهیونیست، یک کلیدواژه از همه چشمگیرتر است: «یکشنبه ۱۶ ژانویه/ ۲۷ دی»
چرا این کلیدواژه حساسیت‌برانگیز است؟
*نتانیاهو می‌گوید دور دوم مذاکرات در تاریخ ۱۶ ژانویه (۲۷ دی) برگزار خواهد شد.
* «یائیر لاپید» رهبر اپوزیسیون اسرائیل می‌گوید: امیدوارم که روز یکشنبه ۳ اسیر زن اسرائیلی به خانه خود بازگردند.
لاپید به‌عنوان چهره مخالف نتانیاهو حرف‌های دیگری هم زده است؛ مثل این: «برای اولین بار احساس خوش‌بینی می‌کنم و به نظر می‌رسد که حماس به دنبال ممانعت با توافق نیست. علیرغم اختلافاتم با نتانیاهو امکان این وجود دارد که ما به خاطر بازگرداندن اسرا در یک اتاق به توافق برسیم.»
از مفاد پیش‌نویس چه می‌دانیم؟
ادعا می‌شود که طرح روی میز مذاکره سه مرحله‌ای است: مرحله اول ۴۲ روز طول می‌کشد که طی آن به ازای ۳۳ اسیر صهیونیست ۳۰ اسیر فلسطینی آزاد می‌شوند و نیرو‌های صهیونیست هم تا حدی از مرکز غزه فاصله می‌گیرند تا آوارگان فلسطینی به خانه‌هایشان برگردند.
در مرحله دوم که باز هم ۴۲ روز طول می‌کشد، حماس سایر اسرای صهیونیست را به ازای آزادی شماری از اسرای فلسطینی که تعداد آنها هنوز اعلام نشده (احتمالا ۱۶۵۰ نفر)، آزاد می‌کند و نیرو‌های اسرائیلی هم از غزه خارج می‌شوند.
مرحله سوم، شامل تبادل اجساد، بازگشایی گذرگاه‌های مرزی غزه و برنامه‌ریزی برای بازسازی آن است.
ابزار نامتعارف اسرائیل برای چانه‌زنی
هم‌زمان با داغ شدن تنور مذاکرات، ارتش اسرائیل آتش حملات خود علیه غزه را تیزتر کرده است؛ تکنیکی که از آن به «مذاکرات آتش‌بس زیر آتش» تعبیر می‌شود و تکرار همان رویه‌ای است که در مذاکرات منتهی به آتش‌بس ۶۰ روزه لبنان شاهد بودیم.
آن‌گونه که از گزارش‌ها برمی‌آید، تعداد شهدای بمباران مناطق مختلف نوار غزه از صبح سه‌شنبه تاکنون به ۶۳ نفر رسیده است.
اینکه اسرائیل هم‌زمان با چانه‌زنی در میز مذاکره، شدت حملات در میدان نبرد را افزایش می‌دهد؛ خود ابزاری برای چانه‌زنی یا به عبارت بهتر، اهرمی برای بالا بردن فشار آن هم به هزینه غیرنظامیان غزه است.
آتش‌بس؛ نقطه پایان یا …
در این میان، هستند کسانی که می‌گویند «آتش‌بس راه‌حل نیست» ازجمله وزیر خارجه نروژ که گفته به‌هرحال نمی‌توان زمان را به قبل از رویداد‌های ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (عملیات طوفان الاقصی) بازگرداند.
بعضی‌ها هم مثل «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا مدعی است توافق نباید طوری باشد که امنیت و جایگاه منطقه‌ای اسرائیل را تضعیف کند. برای همین هم آمریکا طرحی را برای اداره غزه در دوره پساجنگ ارائه داده که مبتنی بر ایجاد یک مکانیسم حکومتی است که شامل مشارکت جامعه بین‌المللی و کشور‌های عربی می‌شود که می‌توانند برای تثبیت وضعیت امنیتی و ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه نیرو بفرستند.
این طرح البته اماواگر‌های زیادی دارد ازجمله اختلاف درباره آینده ریاست تشکیلات خودگردان، نقش حماس در آینده غزه و قدرت مانور اسرائیل در این باریکه.
با این اوصاف، جنگ غزه حتی اگر در میدان هم تمام شود، در عالم سیاست همچنان جریان خواهد داشت.
آتش‌بس یا نقطه تسلیم؟
«لیران تماری» خبرنگار روزنامه عبری زبان «یدیعوت آحارنوت» می‌گوید سازمان زندان‌های رژیم صهیونیستی از توافق شالیت (گلعاد شالیت نظامی اسیر صهیونیست در غزه که در مقابل آزادی یک هزار و ۲۷ اسیر فلسطینی آزاد شد) درس گرفته و اجازه نخواهد داد این بار اسرای فلسطینی علامت پیروزی را نشان دهند.
به گفته او، قرار است اسرای فلسطینی با اتوبوس‌هایی با شیشه دودی یا بدون پنجره جابجا شوند تا قادر به نشان دادن علامت پیروزی نباشند.
اگر روایت این خبرنگار صهیونیست را ملاک بگیریم، تکلیف مقام‌های غربی چه می‌شود که می‌خواهند حصول توافق را دستاورد اسرائیل در مهار حماس جا بزنند.
در این میان، دغدغه‌های نتانیاهو هم کم نیستند:
*توافق با حماس می‌تواند به قیمت استعفای وزرای تندرو و فروپاشی کابینه او تمام شود.
*بعد از جنگ نتانیاهو باید جوابگوی افکار عمومی جهان باشد که به دلیل ارتکاب جنایت جنگی خواهان مجازات او هستند.
*اگر او توافق نکند، ناکامی در بازگرداندن اسرای صهیونیست گریبان‌گیرش می‌شود و اگر توافق بکند، با توجه به نارضایتی داخلی ناشی از تبعات جنگ، هیچ تضمینی برای دوام حکومتش نیست.
*نتانیاهو در خانه با پرونده‌های همچنان باز فساد مالی مواجه است.
با این اوصاف، آتش‌بس شاید نقطه تسلیم باشد، اما برای نتانیاهو و نه برای حماس که بخشی از جبهه مقاومت خستگی‌ناپذیر ملت‌های مسلمان برای آزادی قدس شریف است.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
