آموزش بدون پژوهش مفهومی ندارد/ لزوم افزایش ارتباطات پژوهشی با کشورهای همسایه در حوزه سلامت

محمدعلی محسنی بندپی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا با تاکید بر میزان اهمیت پژوهش در حوزه سلامت اظهار کرد: بر هیچ کس پوشیده نیست که پژوهش یکی از فاکتورهای اصلی رشد و توسعه هر سیستم است که در نظام سلامت هم جایگاه بالای خودش را دارد، به همین علت بسیاری از مراکز خصوصی و دولتی دنیا سهم قابل توجهی از درآمدهای خود را به پژوهش اختصاص می دهند. 

وی با بیان اینکه وزارت بهداشت ما سال‌ها بود که سهم پژوهش از بودجه خود را تغییر نداده بود، افزود: در کشورهای همسایه مثل عربستان، کره جنوبی، ‌ژاپن،‌ عمان، ‌قطر و ترکیه در نظام سلامت به طور قابل توجهی به پژوهش پرداخته اند، چرا که معتقدند حتی آموزش هم بدون پژوهش مفهومی ندارد.

محسنی بندپی با تاکید بر اینکه ما از طریق پژوهش‌ها خصوصا پژوهش‌های ملی می‌توانیم به راه حل معضلات نظام سلامت بهتر دست پیدا کنیم، گفت: ما باید بر مبنای پژوهش‌ها از منابع نظام سلامت، بهینه استفاده کرده و هم اینکه می‌توانیم جایگا‌ه‌های تخصیص منابع را بهتر پیدا کنیم.

این نماینده مجلس گفت: برای مثال سال‌هاست بیماری‌های واگیر ریشه‌کن شده و پرداختن به بیماری‌های غیرواگیر و قلبی،‌ تصادفات،‌ سرطان‌ها، ‌پیری، شیوع بالای بیماری‌های عضلانی اسکلتی، ‌بی‌حرکتی‌های مزمن و سبک جدید زندگی می تواند  سلامت افراد جامعه را به طور جدی تهدید کند و هزینه‌های نظام سلامت را در صورت عدم انجام پژوهش‌های‌ کافی و پرداختن به اطلاعات جزئی در این زمینه دچار شکست کند.

وی تاکید کرد: قطعا این اطلاعات کمک می‌کند پیشگیری را در دستور کار خود قرار دهیم.

این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: اگر بدانیم تغذیه نامناسب می‌تواند قند خون و فشار خون افراد را بالا ببرد و بی‌حرکتی می‌تواند منشأء بیماری‌های مختلف باشد و در این رابطه اطلاعات کافی داشته باشیم، بر مبنای این مسائل می‌توانیم به پیشگیری بپردازیم.

محسنی بندپی با بیان اینکه اخیرا نشستی در رابطه با غربالگری مردم توسط پزشکان خانواده شهرستان چالوس انجام شد، گفت: بنده در آن نشست شرکت کردم؛ شاید بهترین جلسه‌ای که در نظام سلامت علی‌رغم توسعه در بخش درمان طی سال‌های گذشته برگزار شد این جلسه بود که به غربالگری مردم می‌پرداخت و افراد تحت خطر را شناسایی می‌کرد. تشخیص زودرس و مداخله زودرس کار خوبی است که در حال حاضر وزارت بهداشت متوجه آن شده است.

وی به درصد بالایی از مرگ و میر افراد در جامعه بر اثر بیماری‌های قلبی، ‌دیابت و سرطان اشاره کرد و گفت: هنگام درمان این بیماران نظام سلامت باید هزینه زیادی را متقبل شود اما می‌تواند قبل از آن با هزینه کمی به سمت پیشگیری برود.

محسنی بندپی با اشاره به اینکه در علوم پایه به طور جدی تحقیقات گسترده‌ای در دانشگاه‌های مختلف انجام می‌شود، افزود: پیش‌بینی می‌شود وزارت بهداشت با توجه به گستردگی مراکز تحقیقاتی که در سراسر کشور و همه استان‌ها و 70 دانشگاه علوم پزشکی که دارد؛ می‌تواند هزینه کمتری در آینده نه چندان دور در نظام سلامت داشته باشد.

این نماینده مجلس درمورد میزان مقبولیت این پژوهش‌ها در کشورهای همسایه بیان داشت: اول باید بدانیم چقدر این پژوهش‌ها کاربردی است، دوم اینکه چقدر برای سیاستگذاران نظام سلامت ما قابل اجرا و مفید است تا برای کشورهای همسایه!

وی افزود: مدتی است که اولویت‌های پژوهش توسط وزارت بهداشت به خدمات دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور ابلاغ شده است اما آیا اینکه دانشگاه‌ها با این بدنه عظیم و مراکز تحقیقاتی و میزان دانشجویان تحصیلات تکمیلی، موظف به انجام پروژه‌های تحقیقاتی هستند و این تحقیقات چه میزان اجرایی شده،‌ آمار دقیقی نداریم.

محسنی بندپی با اشاره به اینکه واقعیت این است که اولویت‌های نظام سلامت در امر پژوهش مشخص شده است، گفت: این پژوهش‌ها برای سیاستگذاران نظام سلامت یا مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی یا برای نمایندگان مجلس بسیار قابل اتکا است.‌

این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی افزود: مرکز «نیماد» در وزارت بهداشت متولی تحقیقات گسترد‌ه‌تر در کشور است و تحقیقات کشوری که توسط دکتر ملک‌زاده و گروه‌شان انجام شده که جمعیت بزرگتری را از سراسر کشور شامل می‌شود که بتوانند بر مبنای داده‌های این مطالعه سیاست‌گذاری را در نظام سلامت به درستی انجام دهند.

این نماینده مجلس درباره روابط حوزه پژوهش با کشورهای همسایه گفت: مدتی پیش در مجلس شورای اسلامی میزبان سفیر عمان بودم. دو محور را برای مذاکره با یکدیگر داشتیم. یکی گردشگری با توجه به ظرفیت‌هایی که در نوشهر، کلاردشت و چالوس وجود دارد و علاقه مندی‌هایی که در عمانی‌ها نسبت به بازدید این فضاهای طبیعی وجود داشت و دومین محور، بحث گسترش پروژه‌های مشترک تحقیقاتی بود. مثلاً معاون آموزشی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی همراه من حضورداشت که قرار است، تحقیقاتی در زمینه ژنتیک و بیماری‌های ژنتیکی با دانشگاه سلطان قابوس به صورت مشترک انجام شود.

وی افزود: به نظر می‌رسد می‌توانیم اطلاعات پژوهشی در زمینه پزشکی را با کشورهای همسایه به اشتراک بگذاریم تا آنها هم مراقب جمعیت خودشان باشند و هم می‌توانیم یک موضوع مشترک را در دو کشور با هم مطالعه کنیم تا ببینیم وضعیت یک بیماری،‌ هزینه، عوارض، پیشگیری و درمان یک بیماری در دو کشور به چه شکل امکان پذیر است. چون برخی از بیماری ها قطعا منطقه‌ای هستند.

محسنی بندپی گفت: یعنی هرچقدر بخواهیم یک بیماری را در کشور کنترل کنیم، زمانی که ارتباط با کشور دیگر وجود نداشته باشد آنچه در درون انجام می‌دهیم بی‌اثر می‌شود و بیماری هایی که با خود می‌آورند افراد عادی جامعه را مبتلا می‌کند. بنابراین لازمه داشتن یک کشور با فراد سالم این است که منطقه سالم داشته باشیم حتی اگر رفت و آمدها گسترده‌تر باشد باید بتوانیم یک کشور سالم را نگه داریم مگر اینکه مرزهای کشور را به روی تمام افراد ببندیم یا سخت‌گیری‌های خاص داشته باشیم که در زمان کرونا این موضوع را تجربه کردیم.