جدایی اپل از گوگل چقدر جدی است؟/دشواری‌های انحصارشکنی در بازار فناوری

خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ تلاش قانون‌گذاران برای شکستن انحصار در بازار فناوری چالش‌های زیادی برای پنچ شرکت برتر این حوزه ایجاد کرده است. آمازون، اپل، آلفابت، فیسبوک و مایکروسافت، پنج غول فناوری جهان و معروف به بیگ تِک (Big Tech)، این روز‌ها با اقدامات انحصارستیزی روبه‌رو هستند که می‌تواند در گام‌های اول به قطع همکاری اپل و گوگل آلفابت در ارائه خدمات مشترک منجر شود.

پیشینه انحصارشکنی و نگرانی نهاد‌های قانونی

گوگل اتهامات اتحادیه اروپا علیه خود را رد کرده است و اپل نیز شکایت اخیر ایالتی علیه این کمپانی را غیرواقعی و از نظر قانونی، نادرست خوانده است، اما نهاد‌های ناظر نگران هستند که فعالیت این شرکت‌ها مانع از رقابت و بقای شرکت‌های کوچک‌تر شود. آنها حتی ممکن است بخواهند این شرکت‌ها را به شرکت‌هایی کوچک‌تر تقسیم کنند تا مطمئن شوند همه چیز برای همه منصفانه است که در این صورت، اتفاق بی‌سابقه‌ای خواهد بود، زیرا اولین بار است که چنین سرنوشتی برای این نوع شرکت‌ها رقم می‌خورد. نمونه بسیار مشهور از چنین اقدامی، تجزیه شرکت تلفن و تلگراف آمریکا در ۱۹۸۴ به هفت شرکت مستقل و کوچک‌تر بود که در راستای شکستن انحصار در قرن بیستم انجام شد.

اعتراض به فضای بسته اطلاعاتی

اکنون قانون‌گذاران ادعا می‌کنند که شرکت‌هایی مانند اپل و گوگل زیست‌بوم‌های غیرقابل نفوذی را در اطراف محصولات خود ایجاد کرده‌اند، که این فضای بسته اطلاعاتی، دسترسی مشتریان به محتوا و خدمات مبتنی بر وب را محدود می‌کند و بنابر این تغییر و روی آوردن به خدمات رقیب دشوار می‌شود. وزارت دادگستری آمریکا هفته گذشته به اپل نسبت به انحصارگرایی در بازار گوشی‌های تلفن هوشمند هشدار داد و به نظر می‌رسد تصمیم‌گیری درباره این پرونده که اپل وعده مبارزه با آن را داده است، احتمالاً سال‌ها طول بکشد.

جریمه سنگین غول‌های فناوری

منابعی که خواستند نامشان فاش نشود به رویترز گفته‌اند برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری مانند اپل، متا و آلفابت ممکن است به دلیل نقض احتمالی قانون بازار‌های دیجیتال مورد تحقیق و تفحص قرار بگیرند. این شرکت‌ها اگر مجرم شناخته شوند، ممکن است با جریمه‌های سنگین یا حتی قوانینی برای تجزیه کسب‌وکار خود مواجه شوند.

هشدار به تبلیغات گوگل

سال گذشته، مارگرت وستاگر (Margrethe Vestager)، رئیس کمیسیون ضد انحصار در اتحادیه اروپا، گوگل را به انجام کار‌های ناعادلانه در تبلیغات آنلاین متهم کرد که اتفاق مهمی بود، زیرا تبلیغات آنلاین یک صنعت بسیار سودآور است. او به گوگل توصیه کرد که برخی از ابزار‌های خود را که به کسب درآمد از تبلیغات کمک می‌کند کنار بگذارد.

اروپا به دنبال اقدامات جسورانه

آندریاس شواب (Andreas Schwab)، یکی از قانون‌گذاران پارلمان اروپا، که در تهیه پیش‌نویس قوانین مهم فناوری اتحادیه اروپا مشارکت جدی داشت، گفت که قانونگذاران خواهان اقدام جسورانه علیه بیگ تِک هستند چرا که قانون را زیر پا گذاشته است. او همچنین گفت: «اگر اعضای بیگ تِک از قانون بازار‌های دیجیتال پیروی نکنند، پارلمان درخواست انحلال آنها را خواهد داشت؛ که هدف نهایی آن آزادسازی و عادلانه کردن بازار‌های فناوری و افزایش نوآوری است.»

چالش تجزیه شرکت‌های بزرگ فناوری

مشخص نیست که آیا قانون‌گذاران اپل را مجبور خواهند کرد تا کسب‌وکار خود را تجزیه کند یا خیر. گزینه‌های مختلفی در حال بررسی است و شاید این اقدامات فقط منجر به جریمه شود. به باور کارشناسان حقوقی پرونده شکایت علیه اپل، همانند پرونده مایکروسافت در ۱۹۹۸، ممکن است بسیار چالش‌برانگیز شود. به گفته یکی از مقامات کمیسیون اروپا که نخواست نامش فاش شود، تجزیه یک شرکت آخرین راه حل در اتحادیه اروپاست و پیش از این هرگز اتفاق نیفتاده است.

راه‌حل‌های نوین و لزوم تشدید قانون

دَمیِن گرادین، وکیل Damien Geradin اروپایی که به چندین شرکت توسعه‌دهنده نرم‌افزار مشاوره می‌دهد و در پرونده شکایت علیه اپل نیز همکاری دارد می‌گوید: تجزیه سیستم اپل در مقایسه با سیستم گوگل پیچیده‌تر خواهد بود، چرا که سیستم اپل بسیار یکپارچه است و تفکیک آن را دشوار می‌کند. گرادین فکر می‌کند به جای تجزیه شرکت‌ها بهتر است قانونگذاران راه‌حل‌هایی پیدا کنند که اپل و کمپانی‌های مشابه را به الزام در پیروی از قوانین ضد انحصار وا‌می‌دارد. به باور او دستور به جدایی گوگل از اپل فقط به خدمات مهم در حوزه فناوری آسیب می‌زند.

اپل بیشتر درآمد سالانه ۴۰۰ میلیارد دلاری خود را از فروش سخت‌افزار (آیفون، سیستم‌عامل مک، آی پد و ساعت هوشمند) به دست می‌آورد و بخش دیگر درآمدش (حدود ۱۰۰ میلیارد دلار در سال) حاصل فروش خدمات است.