در قلب تپنده هر خودرو جایی که انفجارهای کوچک قدرت عظیم را آزاد می کنند یک سیستم حیاتی به نام سیستم خنک کاری در حال کار است. این سیستم وظیفه ای بسیار مهم تر از آنچه تصور می کنید بر عهده دارد : حفظ دمای ایده آل موتور در شرایط مختلف آب و هوایی و رانندگی. تصور کنید در یک روز گرم تابستانی در ترافیک سنگین شهر گیر کرده اید یا در سرمای زمستان در جاده های کوهستانی رانندگی می کنید.
در هر دو حالت موتور خودروی شما باید در دمای مناسب کار کند تا عملکرد بهینه راندمان بالا و طول عمر طولانی داشته باشد. نقش کلیدی در این سیستم خنک کاری را مایعی ایفا می کند که اغلب به نام “ضد یخ” شناخته می شود. اما آیا ضد یخ فقط برای فصل زمستان است؟ آیا فقط از یخ زدن آب در موتور جلوگیری می کند؟ پاسخ منفی است. ضد یخ مایعی پیچیده تر و چند منظوره است که وظایف حیاتی دیگری نیز بر عهده دارد و اصطلاح دقیق تر برای آن “مایع خنک کننده موتور” یا “کولانت” است.
در این مقاله از اورجینال باتری جامع به دنیای پیچیده و در عین حال ضروری ضد یخ ها قدم خواهیم گذاشت و به بررسی دقیق ماهیت کاربردها و تفاوت های کلیدی آن با “ضد جوش” خواهیم پرداخت. خواهیم دید که چرا این مایع حیاتی فراتر از یک محافظ ساده در برابر یخ زدگی نقش اساسی در سلامت و کارایی خودروی شما ایفا می کند.
ضد یخ چیست؟
به زبان ساده ضد یخ یک افزودنی شیمیایی است که به آب اضافه می شود تا نقطه انجماد آن را پایین آورده و نقطه جوش آن را بالا ببرد. این خاصیت حیاتی موتور خودرو را در برابر آسیب های ناشی از دماهای شدید چه سرمای زمستان و چه گرمای تابستان محافظت می کند. اما ضد یخ تنها به این ویژگی محدود نمی شود. فرمولاسیون های مدرن ضد یخ مجموعه ای پیچیده از مواد شیمیایی هستند که علاوه بر تنظیم نقطه انجماد و جوش وظایف دیگری مانند جلوگیری از خوردگی رسوب گذاری و افزایش عمر قطعات سیستم خنک کاری را نیز بر عهده دارند.
ترکیبات اصلی ضد یخ :
ضد یخ های رایج بر پایه دو ماده اصلی ساخته می شوند :
- اتیلن گلیکول (Ethylene Glycol) : این ماده رایج ترین ترکیب مورد استفاده در ضد یخ ها است. اتیلن گلیکول به دلیل خاصیت بالای پایین آوردن نقطه انجماد و بالا بردن نقطه جوش آب و همچنین قیمت نسبتاً مناسب انتخابی ایده آل برای تولید ضد یخ های کارآمد و اقتصادی است. با این حال اتیلن گلیکول سمی است و باید با احتیاط با آن کار شود.
- پروپیلن گلیکول (Propylene Glycol) : پروپیلن گلیکول جایگزین کم خطرتر و سازگارتر با محیط زیست برای اتیلن گلیکول است. اگرچه پروپیلن گلیکول کمی گران تر است و کارایی کمتری در پایین آوردن نقطه انجماد در مقایسه با اتیلن گلیکول دارد اما به دلیل سمیت کمتر در کاربردهایی که ملاحظات زیست محیطی و ایمنی اهمیت دارند مانند صنایع غذایی و سیستم های گرمایشی خانگی ترجیح داده می شود.
افزودنی های حیاتی در فرمولاسیون ضد یخ :
علاوه بر مواد پایه گلیکولی ضد یخ های مدرن حاوی مجموعه ای از افزودنی های مهم هستند که عملکرد و طول عمر سیستم خنک کاری را بهبود می بخشند. این افزودنی ها شامل موارد زیر می شوند :
- بازدارنده های خوردگی (Corrosion Inhibitors) : این مواد از خوردگی فلزات مختلف موجود در سیستم خنک کاری مانند آهن آلومینیوم مس و برنج جلوگیری می کنند. خوردگی می تواند منجر به نشتی کاهش راندمان خنک کاری و آسیب جدی به موتور شود. انواع مختلفی از بازدارنده های خوردگی وجود دارد که بر اساس نوع فلزات محافظت شده و فناوری ضد یخ انتخاب می شوند.
- بازدارنده های رسوب گذاری (Scale Inhibitors) : این مواد از تشکیل رسوبات معدنی و رسوبات ناشی از تجزیه ضد یخ در سیستم خنک کاری جلوگیری می کنند. رسوبات می توانند جریان مایع خنک کننده را محدود کرده و راندمان خنک کاری را کاهش دهند همچنین باعث گرم شدن بیش از حد موتور و آسیب به قطعات شوند.
- مواد ضد کف (Anti-Foam Agents) : این مواد از تشکیل کف در مایع خنک کننده جلوگیری می کنند. کف می تواند راندمان خنک کاری را کاهش داده و باعث ایجاد حباب های هوا در سیستم شود که منجر به گرم شدن موضعی و آسیب به موتور می شود.
- مواد ضد زنگ (Anti-Rust Agents) : این مواد از زنگ زدگی قطعات فلزی سیستم خنک کاری جلوگیری می کنند. زنگ زدگی می تواند منجر به انسداد مجاری و کاهش راندمان خنک کاری شود.
- رنگ و مواد نشانگر (Dyes and Indicators) : رنگ های اضافه شده به ضد یخ به شناسایی نوع ضد یخ و تشخیص نشتی کمک می کنند. برخی از ضد یخ ها حاوی مواد نشانگر هستند که با تغییر رنگ زمان تعویض ضد یخ را نشان می دهند.
عملکرد فنی ضد یخ : چگونه از موتور محافظت می کند؟
ضد یخ با بهره گیری از خواص فیزیکی و شیمیایی خود به روش های مختلف از موتور خودرو محافظت می کند :
- کاهش نقطه انجماد : مهم ترین وظیفه ضد یخ پایین آوردن نقطه انجماد آب است. آب خالص در دمای ۰ درجه سانتی گراد یخ می زند. با افزودن ضد یخ نقطه انجماد مخلوط آب و ضد یخ به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. به عنوان مثال مخلوط ۵۰/۵۰ آب و ضد یخ اتیلن گلیکول می تواند تا دمای حدود -۳۷ درجه سانتی گراد از یخ زدگی محافظت کند. این خاصیت از یخ زدگی مایع خنک کننده در فصل زمستان و آسیب های ناشی از انبساط آب یخ زده به بلوک موتور سرسیلندر رادیاتور و سایر قطعات سیستم خنک کاری جلوگیری می کند.
- افزایش نقطه جوش : ضد یخ نقطه جوش آب را نیز افزایش می دهد. آب خالص در فشار اتمسفر در دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد به جوش می آید. با افزودن ضد یخ نقطه جوش مخلوط آب و ضد یخ به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. به عنوان مثال مخلوط ۵۰/۵۰ آب و ضد یخ اتیلن گلیکول می تواند تا دمای حدود ۱۰۶ درجه سانتی گراد به جوش نیاید. این خاصیت از جوش آوردن موتور در شرایط سخت رانندگی مانند ترافیک سنگین سربالایی های طولانی و هوای گرم جلوگیری می کند.
- انتقال حرارت بهینه : مایع خنک کننده باید بتواند حرارت تولید شده در موتور را به طور موثر به رادیاتور منتقل کند تا از گرم شدن بیش از حد موتور جلوگیری شود. فرمولاسیون های ضد یخ مدرن با داشتن خواص حرارتی مناسب انتقال حرارت بهینه را تضمین می کنند.
- محافظت در برابر خوردگی و رسوب : همانطور که اشاره شد افزودنی های موجود در ضد یخ از خوردگی و رسوب گذاری در سیستم خنک کاری جلوگیری می کنند. این امر طول عمر قطعات سیستم خنک کاری را افزایش داده و از بروز مشکلات ناشی از خوردگی و رسوب گذاری مانند نشتی و کاهش راندمان خنک کاری جلوگیری می کند.
- سازگاری با قطعات : ضد یخ های مدرن به گونه ای فرموله شده اند که با مواد مختلف مورد استفاده در سیستم خنک کاری خودروها از جمله فلزات پلاستیک ها و لاستیک ها سازگار باشند و به آن ها آسیب نرسانند.
ضد یخ در مقابل ضد جوش
اصطلاحات “ضد یخ” و “ضد جوش” اغلب به جای یکدیگر به کار می روند اما در واقع این دو اصطلاح به یک مایع واحد اشاره دارند : مایع خنک کننده موتور (Engine Coolant).
در واقع “ضد یخ” تنها یکی از جنبه های عملکرد این مایع حیاتی را برجسته می کند یعنی توانایی آن در جلوگیری از یخ زدگی. اما همانطور که پیش تر توضیح داده شد مایع خنک کننده موتور وظایف بسیار گسترده تری را بر عهده دارد از جمله جلوگیری از جوش آوردن موتور در دماهای بالا (خاصیت “ضد جوش”).
بنابراین “ضد جوش” اصطلاح دقیق و کاملی نیست و بیشتر یک عبارت رایج و عامیانه است که به خاصیت افزایش نقطه جوش مایع خنک کننده اشاره دارد. اصطلاح “مایع خنک کننده موتور” یا “کولانت” اصطلاحی جامع تر و فنی تر است که تمامی جنبه های عملکرد این مایع را در سیستم خنک کاری موتور در بر می گیرد.
تفاوت های جزئی در فرمولاسیون و کاربرد :
اگرچه اصطلاحات “ضد یخ” و “ضد جوش” به یک مایع اشاره دارند اما در برخی موارد جزئی تفاوت هایی در فرمولاسیون و کاربرد آن ها ممکن است وجود داشته باشد :
- تمرکز بر مناطق سردسیر : در مناطق سردسیر ممکن است ضد یخ هایی با غلظت بالاتر از مواد پایه گلیکولی (مانند اتیلن گلیکول) و افزودنی هایی با تمرکز بیشتر بر خاصیت ضد یخ زدگی تولید شوند. این نوع ضد یخ ها برای محافظت از موتور در برابر دماهای بسیار پایین زمستانی طراحی شده اند.
- تمرکز بر مناطق گرمسیر : در مناطق گرمسیر ممکن است ضد یخ هایی با فرمولاسیون های خاص که بر خاصیت افزایش نقطه جوش و محافظت در برابر گرمای بیش از حد موتور تمرکز دارند بیشتر مورد استفاده قرار گیرند. این نوع ضد یخ ها ممکن است حاوی افزودنی هایی باشند که به بهبود انتقال حرارت و جلوگیری از جوش آوردن موتور در دماهای بالا کمک می کنند.
- ضد یخ های “آماده مصرف” (Premixed Coolant) : برخی از تولیدکنندگان مایع خنک کننده موتور را به صورت “آماده مصرف” (Premixed) عرضه می کنند. این محصولات مخلوطی از ضد یخ (غلظت معمولاً ۵۰%) و آب مقطر هستند که برای استفاده مستقیم در سیستم خنک کاری خودرو بدون نیاز به رقیق کردن طراحی شده اند. این نوع محصولات سهولت استفاده را افزایش داده و از خطای احتمالی در مخلوط کردن صحیح ضد یخ و آب جلوگیری می کنند.
در عمل اکثر مایع های خنک کننده موتور موجود در بازار فرمولاسیونی متعادل دارند که هم از یخ زدگی در زمستان و هم از جوش آوردن در تابستان محافظت می کنند و برای استفاده در شرایط آب و هوایی مختلف مناسب هستند.
انواع ضد یخ
مایع های خنک کننده موتور (ضد یخ) بر اساس فناوری افزودنی های بازدارنده خوردگی و طول عمرشان به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. شناخت این دسته بندی ها به انتخاب مناسب ترین نوع ضد یخ برای خودروی شما کمک می کند :
- ضد یخ های سنتی (IAT – Inorganic Additive Technology) : این نوع ضد یخ ها قدیمی ترین فناوری را دارند و معمولاً به رنگ سبز یا آبی هستند. بازدارنده های خوردگی در این نوع ضد یخ ها معدنی هستند و عمر کوتاه تری دارند (معمولاً حدود ۲ سال یا ۴۰,۰۰۰ کیلومتر). ضد یخ های IAT برای خودروهای قدیمی تر با سیستم خنک کاری ساده تر مناسب هستند.
- ضد یخ های آلی (OAT – Organic Acid Technology) : ضد یخ های OAT فناوری جدیدتری دارند و معمولاً به رنگ نارنجی قرمز یا زرد هستند. بازدارنده های خوردگی در این نوع ضد یخ ها آلی (اسیدهای آلی) هستند و عمر طولانی تری دارند (معمولاً حدود ۵ سال یا ۲۴۰,۰۰۰ کیلومتر). ضد یخ های OAT برای خودروهای جدیدتر با سیستم خنک کاری پیچیده تر و قطعات آلومینیومی مناسب هستند.
- ضد یخ های هیبریدی آلی (HOAT – Hybrid Organic Acid Technology) : ضد یخ های HOAT ترکیبی از فناوری IAT و OAT هستند و معمولاً به رنگ زرد یا طلایی هستند. این نوع ضد یخ ها مزایای هر دو فناوری را با هم ترکیب کرده و عمر طولانی تر و محافظت بهتری در برابر خوردگی ارائه می دهند. ضد یخ های HOAT برای طیف وسیعی از خودروها از جمله خودروهای مدرن و خودروهای با کارکرد بالا مناسب هستند.
- ضد یخ های P-OAT (Phosphate Organic Acid Technology) : این نوع ضد یخ ها نوعی از ضد یخ های OAT هستند که حاوی فسفات نیز می باشند. ضد یخ های P-OAT معمولاً به رنگ صورتی یا بنفش هستند و به طور خاص برای خودروهای آسیایی (مانند خودروهای ژاپنی و کره ای) طراحی شده اند.
- ضد یخ های Si-OAT (Silicate Organic Acid Technology) : این نوع ضد یخ ها نوعی از ضد یخ های OAT هستند که حاوی سیلیکات نیز می باشند. ضد یخ های Si-OAT معمولاً به رنگ بنفش یا آبی فیروزه ای هستند و به طور خاص برای خودروهای اروپایی (مانند خودروهای آلمانی) طراحی شده اند.
نکات مهم در انتخاب نوع ضد یخ :
- توصیه سازنده خودرو : همواره به توصیه سازنده خودرو در دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید و نوع ضد یخ توصیه شده را برای خودروی خود استفاده کنید. استفاده از نوع نامناسب ضد یخ می تواند به سیستم خنک کاری آسیب برساند.
- سازگاری با مواد : مطمئن شوید که ضد یخ انتخابی با مواد مورد استفاده در سیستم خنک کاری خودروی شما (فلزات پلاستیک ها لاستیک ها) سازگار باشد.
- شرایط آب و هوایی : در مناطق با آب و هوای بسیار سرد یا بسیار گرم ممکن است نیاز به استفاده از ضد یخ های خاص با فرمولاسیون های ویژه باشد.
- طول عمر : به طول عمر ضد یخ توجه کنید و بر اساس آن زمان تعویض ضد یخ را برنامه ریزی کنید.
کاربردهای فراتر از خودرو : دنیای گسترده استفاده از ضد یخ
اگرچه ضد یخ بیشتر به عنوان مایع خنک کننده موتور خودرو شناخته می شود اما کاربردهای آن بسیار گسترده تر از صنعت خودرو است. خواص منحصربه فرد ضد یخ آن را به یک ماده ارزشمند در صنایع مختلف تبدیل کرده است :
- سیستم های گرمایش و سرمایش ساختمان (HVAC) : ضد یخ در سیستم های گرمایش و سرمایش مرکزی ساختمان ها (مانند شوفاژ و چیلر) برای جلوگیری از یخ زدگی و جوش آوردن آب در لوله ها و مبدل های حرارتی استفاده می شود. این امر عملکرد کارآمد و پایدار سیستم های HVAC را در طول سال تضمین می کند.
- سیستم های خورشیدی حرارتی : در سیستم های خورشیدی حرارتی که برای گرم کردن آب یا تولید برق از انرژی خورشیدی استفاده می شوند ضد یخ به عنوان سیال عامل در لوله های کلکتور خورشیدی جریان می یابد. ضد یخ از یخ زدگی آب در لوله ها در فصل زمستان و جوش آوردن آن در فصل تابستان جلوگیری می کند و راندمان سیستم را بهبود می بخشد.
- سیستم های تبرید صنعتی : در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی دارویی و شیمیایی سیستم های تبرید برای خنک کردن فرآیندها و تجهیزات استفاده می شوند. ضد یخ در این سیستم ها به عنوان سیال عامل برای انتقال حرارت و جلوگیری از یخ زدگی در دماهای پایین استفاده می شود.
- صنایع هوافضا : در صنایع هوافضا ضد یخ در سیستم های خنک کاری هواپیماها و فضاپیماها برای کنترل دمای تجهیزات حساس و جلوگیری از یخ زدگی در ارتفاعات بالا استفاده می شود.
- صنایع دریایی : در صنایع دریایی ضد یخ در سیستم های خنک کاری موتور کشتی ها و قایق ها و همچنین در سیستم های ضد یخ زدگی لوله ها و تجهیزات دریایی استفاده می شود.
- سیستم های اطفاء حریق : در برخی از سیستم های اطفاء حریق ضد یخ به آب اضافه می شود تا از یخ زدگی آب در لوله ها و نازل ها در دماهای پایین جلوگیری شود و اطمینان حاصل شود که سیستم در شرایط اضطراری به درستی کار می کند.
- کاربردهای کشاورزی : در کشاورزی ضد یخ ممکن است برای محافظت از محصولات و تجهیزات کشاورزی در برابر یخ زدگی استفاده شود.
نگهداری و تعویض ضد یخ : کلید طول عمر سیستم خنک کاری
نگهداری صحیح و تعویض به موقع مایع خنک کننده موتور (ضد یخ) از اهمیت بالایی برخوردار است. ضد یخ با گذشت زمان و کارکرد خواص خود را از دست می دهد و کارایی آن کاهش می یابد. عدم توجه به نگهداری و تعویض ضد یخ می تواند منجر به مشکلات جدی در سیستم خنک کاری و آسیب به موتور شود.
نکات کلیدی در نگهداری و تعویض ضد یخ :
- بررسی سطح مایع خنک کننده : به طور منظم سطح مایع خنک کننده را در مخزن انبساط بررسی کنید. سطح مایع باید بین علامت های “Min” و “Max” باشد. در صورت کم بودن سطح مایع آن را با مخلوط مناسب ضد یخ و آب مقطر (مطابق توصیه سازنده خودرو) پر کنید.
- بررسی وضعیت ظاهری مایع خنک کننده : رنگ و ظاهر مایع خنک کننده را بررسی کنید. مایع خنک کننده سالم معمولاً شفاف و بدون رسوب است. تغییر رنگ شدید کدر شدن یا وجود رسوب در مایع خنک کننده نشان دهنده فرسودگی یا آلودگی آن است و نیاز به تعویض دارد.
- تست نقطه انجماد و جوش : با استفاده از دستگاه تست ضد یخ (هیدرومتر) نقطه انجماد و جوش مایع خنک کننده را بررسی کنید. این تست به شما نشان می دهد که آیا ضد یخ همچنان کارایی لازم را دارد یا خیر.
- تعویض دوره ای ضد یخ : بر اساس توصیه سازنده خودرو (معمولاً در دفترچه راهنمای خودرو ذکر شده است) ضد یخ را به صورت دوره ای تعویض کنید. زمان تعویض ضد یخ بسته به نوع ضد یخ و شرایط کارکرد خودرو متفاوت است (معمولاً بین ۲ تا ۵ سال یا ۴۰,۰۰۰ تا ۲۴۰,۰۰۰ کیلومتر).
- رعایت نکات ایمنی در تعویض ضد یخ : ضد یخ سمی است و باید با احتیاط با آن کار شود. هنگام تعویض ضد یخ از دستکش و عینک محافظ استفاده کنید و از تماس مستقیم پوست و چشم با ضد یخ جلوگیری کنید. مایع خنک کننده قدیمی را به درستی جمع آوری و دفع کنید (مطابق با قوانین و مقررات محیط زیست).
- هواگیری سیستم خنک کاری : پس از تعویض ضد یخ سیستم خنک کاری را هواگیری کنید تا حباب های هوا از سیستم خارج شوند و راندمان خنک کاری بهینه شود.
مشکلات احتمالی و عیب یابی سیستم خنک کاری
سیستم خنک کاری خودرو سیستم پیچیده ای است و ممکن است با گذشت زمان و کارکرد دچار مشکلاتی شود. برخی از مشکلات رایج سیستم خنک کاری و روش های عیب یابی آن ها عبارتند از :
- نشتی مایع خنک کننده : نشتی مایع خنک کننده می تواند از نقاط مختلف سیستم خنک کاری مانند رادیاتور شلنگ ها واتر پمپ و سرسیلندر رخ دهد. نشتی مایع خنک کننده باعث کاهش سطح مایع گرم شدن بیش از حد موتور و آسیب به قطعات می شود. برای عیب یابی نشتی سیستم خنک کاری را به دقت بررسی کنید و محل نشتی را پیدا کنید. شلنگ های فرسوده یا ترک خورده بست های شل و رادیاتور آسیب دیده از جمله علل رایج نشتی هستند.
- گرم شدن بیش از حد موتور (Overheating) : گرم شدن بیش از حد موتور یکی از جدی ترین مشکلات سیستم خنک کاری است که می تواند به آسیب جدی به موتور منجر شود. علل گرم شدن بیش از حد موتور می تواند شامل کمبود مایع خنک کننده خرابی واتر پمپ گرفتگی رادیاتور خرابی ترموستات و نشتی در سیستم خنک کاری باشد. برای عیب یابی گرم شدن بیش از حد موتور ابتدا سطح مایع خنک کننده را بررسی کنید سپس عملکرد واتر پمپ و ترموستات را چک کنید و در صورت لزوم رادیاتور را شستشو دهید.
- جوش آوردن موتور : جوش آوردن موتور وضعیتی است که در آن مایع خنک کننده به جوش آمده و بخار از مخزن انبساط خارج می شود. جوش آوردن موتور معمولاً ناشی از گرم شدن بیش از حد موتور است و می تواند به آسیب جدی به موتور منجر شود. در صورت جوش آوردن موتور خودرو را متوقف کرده و اجازه دهید موتور خنک شود. سپس علت گرم شدن بیش از حد موتور را عیب یابی کنید.
- سرد شدن بیش از حد موتور (Overcooling) : سرد شدن بیش از حد موتور وضعیتی است که در آن دمای موتور از حد نرمال پایین تر می رود. سرد شدن بیش از حد موتور می تواند باعث کاهش راندمان موتور افزایش مصرف سوخت و افزایش آلایندگی شود. علت سرد شدن بیش از حد موتور معمولاً خرابی ترموستات است.
- خوردگی و رسوب گذاری در سیستم خنک کاری : خوردگی و رسوب گذاری در سیستم خنک کاری می تواند باعث کاهش راندمان خنک کاری نشتی و گرفتگی مجاری شود. برای جلوگیری از خوردگی و رسوب گذاری از ضد یخ مناسب استفاده کنید و ضد یخ را به صورت دوره ای تعویض کنید. همچنین سیستم خنک کاری را به طور منظم شستشو دهید.
نتیجه گیری
مایع خنک کننده موتور (ضد یخ) مایعی حیاتی و چند منظوره است که نقش بسیار مهمی در عملکرد راندمان و طول عمر موتور خودرو ایفا می کند. فراتر از جلوگیری از یخ زدگی در زمستان ضد یخ از موتور در برابر گرمای بیش از حد در تابستان خوردگی رسوب گذاری و زنگ زدگی محافظت می کند. انتخاب نوع مناسب ضد یخ نگهداری صحیح و تعویض به موقع آن از جمله اقدامات ضروری برای حفظ سلامت سیستم خنک کاری و جلوگیری از مشکلات پرهزینه موتور است. با شناخت دقیق تر ضد یخ و نقش آن در سیستم خنک کاری خودرو می توانید از عملکرد بهینه و طول عمر بیشتر خودروی خود اطمینان حاصل کنید.
پرسش و پاسخ
۱. تفاوت اصلی بین ضد یخ و ضد جوش چیست؟
در واقع تفاوت اساسی بین ضد یخ و ضد جوش وجود ندارد. این دو اصطلاح به یک مایع واحد یعنی مایع خنک کننده موتور (کولانت) اشاره دارند. “ضد یخ” به خاصیت جلوگیری از یخ زدگی و “ضد جوش” به خاصیت جلوگیری از جوش آوردن موتور اشاره دارد. مایع خنک کننده موتور هر دو خاصیت را دارا است و وظایف گسترده تری در سیستم خنک کاری بر عهده دارد.
۲. هر چند وقت یکبار باید ضد یخ خودرو را تعویض کنم؟
زمان تعویض ضد یخ بسته به نوع ضد یخ و توصیه سازنده خودرو متفاوت است. به طور کلی ضد یخ های سنتی (IAT) هر ۲ سال یا ۴۰,۰۰۰ کیلومتر و ضد یخ های آلی (OAT) و هیبریدی آلی (HOAT) هر ۵ سال یا ۲۴۰,۰۰۰ کیلومتر باید تعویض شوند. همواره به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید و از توصیه سازنده خودرو پیروی کنید.
۳. اگر از نوع اشتباه ضد یخ استفاده کنم چه اتفاقی می افتد؟
استفاده از نوع اشتباه ضد یخ می تواند به سیستم خنک کاری آسیب برساند. ضد یخ های مختلف فرمولاسیون های متفاوتی دارند و ممکن است با مواد مورد استفاده در سیستم خنک کاری خودروی شما سازگار نباشند. استفاده از ضد یخ نامناسب می تواند منجر به خوردگی رسوب گذاری نشتی و کاهش راندمان خنک کاری شود. همواره از نوع ضد یخ توصیه شده توسط سازنده خودرو استفاده کنید.