راهنمای خرید کفش مناسب طبیعت گردی
برای پیادهروی، طبیعت گردی، کوهنوردی سبک یا حرفهای، پوشیدن کفش مناسب بسیار اهمیت دارد چرا که کفش نامناسب میتواند دردسرساز و حتی خطرآفرین باشد. شاید برای شما هم پیش آمده که وقتی یک مسیر سربالایی را طی میکنید برای کفشی که پوشیدهاید به خودتان بد و بیراه بگویید. یا گاهی با کفشهای زیبا اما نامناسبتان از ادامه مسیر هم بازمانده باشید.
در صورتی که پاهای شما هنگام راه رفتن احساس راحتی نداشته باشد زود خسته میشوید و در نتیجه از گشت و گذاری که برای آن برنامهریزی کرده بودید لذتی نخواهید برد. پس بهتر است با انواع کفش های مناسب کوهنوردی، کویر نوردی و طبیعت گردی آشنا شوید تا بتوانید انتخاب درستی برای خرید کفش دویدن دیجی کالا داشته باشید.
راهنمای خرید کفش مناسب طبیعت گردی
انتخاب کفش اول از همه به هدف شما از رفتن به طبیعت گردی بستگی دارد. مثلا اگر یک کوهنوردی سبک نصفه روزه در کوه ای کم ارتفاع اطراف شهر خود را در برنامه خود جای دادهاید بههیچوجه به کفشهای بزرگ و سنگین احتیاجی ندارید. یا اگر میخواهید به جنگلهای اطراف شهرتان بروید و از رودخانه عبور کنید مطمئنا باید کفشی متفاوت از کفشی که برای کوهنوردی میپوشید انتخاب کنید.
اولین راه برای انتخاب بهترین کفش این است که به ۲ نکته بسیار ساده توجه کنید:
- هدف و مسیر شما: اگر چه که پوشیدن کفش های سنگین و گران قیمت کوهنوردی احساس امنیت بیشتری به شما میدهد اما واقعیت این است که این کفشها مناسب همه مسیرها و برنامهها نیستند. برنامههای سبک و مسیرهایی با شیب کمتر و در هوای آفتابی میتوانند با کفشهای سادهتری طی شوند.
- راحتی کفش: با پوشیدن یک کفش تا چه مقدار احساس راحتی میکنید؟ قیمت، زیبایی، برند و اینکه کفش را از کدام نمایندگی خریدهاید را فراموش کنید. آیا پاهایتان داخل کفش احساس راحتی دارد؟ فقط در صورتی که پاسختان به این سوال مثبت است میتوانید این کفش را بین گزینههایی که برای پوشیدن دارید جای دهید.
غیر از این دو نکته، باید حتما ۳ فاکتور حیاتی دیگر را موقع خرید کفش مناسب طبیعت گردی در نظر بگیرید:
- طول کفش: انگشتان پای شما باید بتوانند بهسادگی داخل کفش حرکت کنند. اگر انگشتان پایتان حساس است یا مشکل خاصی در ساق پای خود دارید به این نکته راحت بودن انگشتان پا بسیار دقت کنید.
- عرض کفش: پاهای شما نباید از طرفین تحت فشار باشند.
- حجم کفش: حجم پای شما باید با امنیت کامل داخل محفظه داخلی کفش قرار گیرد .
آشنایی با مدلهای کفش پیاده روی
۱. کفش پیادهروی سبک
این نوع کفش پویان بیشتر شبیه کفشهایی هستند که دوندگان مسافتهای طولانی، از آنها استفاده میکنند. این کفشها معمولا ساقهای کوتاهی دارند و برای یک کوهنوردی نصف روزه بسیار مناسب هستند. خیلی از طبیعتگردهای حرفهای و فوق العاده از همین مدل کفشها برای طی کردن مسافتهای طولانی و هموار استفاده میکنند.
یک تئوری محاسباتی بسیار ساده میگوید که به میزان هر 500 گرم وزن اضافی که روی پاهایتان تحمل میکنید مثل این است که 2 کیلوگرم بار اضافه به کوله پشتیتان اضافه کرده باشید. همین نکته ساده نشان میدهد که فقط با انتخاب کفش مناسب و سبک، تا چه اندازه می توانید از خستگیهای اضافه در مسیرهای طولانی کم کنید.
۲. کفش مخصوص پیاده روی و کوهنوردی یکروزه
این مدل کفشها ساقهای متوسط یا بلند دارند و برای کوهنوردیهای یکروزه و یا سفرهای کمپینگی مناسبند. اگرچه کفشهای کوهنوردی هم منعطف هستند و به خوبی از مچ پاهایتان محافظت میکنند، اما بهنسبت کفشهایی که برای پیاده روی و کمپینگ استفاده میشوند راحتی کمتری دارند.
۳. کفش مناسب مسافرت کمپینگی و چندروزه
این مدل کفشها به گونهای طراحی شدهاند که وزن زیاد بدن و کوله افراد در سفرهای چندروزه را تحمل کنند. کفشهایی با دوام و منعطف با کفیهایی سختتر از کفیهای کفشهای پیادهروی. این کفشها برای مسافران چندروزه به طبیعت پیشنهاد فوق العادهای است.
۴. کفش کوهنوردی
این کفشهای سنگین که کفیهایی بسیار سفت و سخت دارند برای مسیرهای سنگین و طولانی مناسبند. کفش طبیعت گردی مردانه به خوبی میتواند از پس مسیرهای یخ زده بربیاید و شما را با خیال راحت از مسیرهای برفی زمستانی عبور دهد. این کفشها زمخت و مقاوم هستند و به خوبی از پاهای شما محافظت میکنند.
آشنایی با انواع مدل پوتین
۱. پوتین ساق کوتاه
این پوتینها برای سفرهای سبک مناسبند. زیرا ساق کوتاه هستند و در نتیجه نسبت به مدلهایی که ساق بلندتر دارند کمتر میتوانند از مچ پای شما در برابر پیچ خوردن مراقبت کنند. بنابراین پاهای شما بیشتر در معرض آسیب قرار میگیرند. یکی دیگر از معایب کوتاه بودن ساق این پوتینها این است که احتمال برخورد مستقیم پاهایتان به سنگها بیشتر میشود و اگر این کفشها را در جاهایی که شن ریزه وجود دارد بپوشید داخل کفشتان پر از شن و سنگریزه میشود.
پس بهتر است فقط زمانی از این نوع کفشها بپوشید که یک مسیر سبک، بدون بارندگی و بدون سنگریزه در پیش دارید.
۲. پوتین ساق متوسط
این نوع پوتین کاملا دور مچ پای شما را میگیرند و محافظت بهتری برای سنگها و تکههای کوچک بیرونزده از صخرهها هستند. این کفشها برای مسیرهایی که نه خیلی سنگین و نه خیلی سبک هستند پیشنهاد میشوند. در روزهای بارانی که سطح کوه پر از گل و لای می شود و سنگها لغزندهترند و قصد دارید مسافتی طولانیتر طی کنید،پوتین ساق متوسط گزینه مناسبی برای انتخاب است.
۳. پوتین ساق بلند
این کفشها محافظتی فوق العاده از مچ پا و ساق پاهای شما در برابر مسیرهای غیر قابل پیشبینی برایتان فراهم میکنند. اگر عادت به کوله کشیهای سنگین دارید، پوتین ساق بلند راحتتر می تواند وزن اضافی بار شما را به طرز متناسبی تحمل کند. این کفشها را قبل از رفتن به یک برنامه سنگین بپوشید تا پاهایتان به وزن و بلندی ساق آنها عادت کند.
پوتینها و کفش ها معمولا از چه موادی درست میشوند؟
سیار مهم است که بدانید کفشی که قصد انتخاب آن را دارید از چه موادی تشکیل شده؛ چرا که تکنولوژی ساخت و مواد بهکار رفته در این کفشها میتواند خاصیت ضد آب بودن، سنگینی یا سبک بودن، قابلیت عبور هوا در داخل کفش و … را ایجاد کند.
· چرم تراکم بالا:
این مدل کفشها دوام بالایی دارند و دیر خراشیده میشوند. از طرفی تراکم بالای دانههای چرم باعث میشود خاصیت فوق العادهای برای ضد آب بودن ایجاد کنند. چرمهای تراکم بالا معمولا در ساخت کفشهایی استفاده میشوند که قرار است در مسافتهای طولانی و برنامههای سنگین استفاده شوند. اما تراکم بالای چرم در کفش نمیتواند خاصیت تنفس پذیری خوبی برای پاهایتان بوجود بیاورد و چندان هم سبک نیست.
چند روز قبل از رفتن به یک تور هیجان انگیز و سنگین کفشها را بپوشید تا پاهایتان به آنها عادت کنند.
· چرم تراکم پایین:
در برخی مدل کفشها از چرم تراکم پایین و نایلون استفاده میشود تا کفش سبکتر باشد و قابلیت تنفسپذیری بهتری ایجاد کند. در این نوع کفشها قسمت داخلی چرمی سفت و سختتر نسبت به چرم رویه کفش دارد. ترکیب نایلون و چرم باعث میشود قیمت این کفشها پایینتر باشد. ولی به همان میزان، خاصیت ضد آب بودن این کفشها پایین میآید.
· چرم نوبوک:
این مدل چرمها که حالت مخملی دارد نیز در ساخت بسیاری از کفشها به کار میرود. در برابر خراش و آب مقاوم است و انعطاف پذیری کمی دارد.
· مواد مصنوعی ترکیبی:
در ساخت پوتینهای جدید ترکیب پلی استر و نایلون، زیاد به چشم میخورد. کفشهایی که این مواد در ساختشان به کار رفته است ارزانترند و سریعتر خشک میشوند، اما در اثر استفاده زیاد خیلی زود ظاهر کهنهای به خود میگیرند.
· پوشش ضد آب:
پوتینهایی که در ساخت آنها از تکنولوژی ضد آب استفاده میشود، از غشایی قابل تنفس و ضد آب در مواد سازنده خود استفاده میکنند. این کفشها بهمنظور خشک نگه داشتن پاهای شما در رطوبت ساخته و طراحی شدهاند. نکته منفی این کفشها، استفاده از آنها در تابستان است. به علت غشای قابل تنفس و ضد آبی که در کفش استفاده شده جریان هوا به داخل کفش در روزهای گرم تابستانی به سختی اتفاق میافتد و همین باعث میشود در روزهای تابستانی و گرم ،احساس عرق کردن و گرما در قسمت کف پای خود داشته باشید.
دلیل راحتی بعضی کفشها چیست؟
«کفی کفش» دلیل عمده راحتی یا راحت نبودن یک کفش است. نوع کفی کفش میتواند احساس متفاوتی از انعطاف، سختی و ضربهگیری را به صاحب کفش بدهد.
رایجترین موادی که برای ساخت کفی کفش مورد استفاده قرار میگیرند موادی به اسم EVA و پولی اورتان هستند. کفشی که از مواد EVA در آن استفاده شده سبکتر و ارزانتر است. اما پولی اورتان کفش را محکمتر و بادوامتر میکند که به همین دلیل در ساخت کفشهای کوهنوردی به کار میرود.
مواد کفی کفش
دور تا دور کفی کفش، مواد بسیاری برای ایجاد خاصیت ضربهگیری و محافظت بیشتر کفش وجود دارد.
Shank: یک میله نازک 3 تا 5 میلیمتری که بین رویه و زیره کفش قرار میگیرد و باعث انتقال فشار وزن انسان به زیره کفش میشود. ممکن است این میله از نانو یا پولیاورتان پلاستیکی ساخته شود.
PLATE: تکه جلویی زیری کفش
Outsole: این تکه باعث جلوگیری از آسیب به پاهای شما هنگام برخورد به یک تکه سنگ میشود.
شما موفع خرید کفش مناسب طبیعت گردی به چه نکات دیگری توجه میکنید؟ تجربیات خود را برای ما بنویسید.
کفش ترکینگ چیست؟
اگر تازه به دنیای کوهنوردی وارد شدید، ضمن خوشامدگویی به شما میخواهیم بگوییم ما درک میکنیم که شاید در ابتدای کار، قبول این همه اطلاعات به صورت یکجا، برای شما خیلی خوشایند نباشد اما باید بدانید تکتک کلمات این اطلاعات مهم بوده و میتواند علاوه بر بالا بردن کیفیت برنامه کوهنوردی حتی در سلامت شما نیز تأثیرگذار باشد. پس با توجه به برنامهریزی کوهنوردی خود تجهیزات موردنظر را انتخاب کنید.
ترکینگ چیست؟
فکر میکنیم قبل از شروع مفهوم کفش ترکینگ باید ابتدا ترکینگ را درک کنید تا بدانید در راستای چه فعالیتی است که نیاز به خرید کفش ترکینگ دارید. ترکینگ یا کوهپیمایی به پیادهروی طولانی مدت در مسیرهای مختلف گفته میشود. در ترکینگ یک کولهپشتی سبک همراه و همسفرتان است. در واقع این سبک، نوعی بکپکینگ سبک است که نیازی به برنامهریزی طولانی ندارد. کافی است تصمیم بگیرید، دل به کوه و طبیعت بزنید و از قدمزدن در آن لذت ببرید! البته فراموش نکنید ترکینگ نیز مانند انواع و اقسام لوازم کوهنوردی، تجهیزات مخصوص به خود را دارد. برای مثال کفش ترکینگ باید سبکتر باشد تا پا در آن احساس آزادی بیشتری کند و فشار وارد شده بر پا کمتر شود. یعنی کفش پیادهروی با کفش کوهنوردی یکسان نیست.
تفاوت هایکینگ و ترکینگ
حتماً هایکینگ و ترکینگ را در کنار هم زیاد دیدهاید. این دو آن قدر تفاوتهای کوچکی با هم دارند که طبیعی است که وقتی اسم ترکینگ میآید، ذهن شما به سمت هایکینگ هم برود. اما هایکینگ یا دامنهنوردی فعالیت در طبیعت در مسیرهای هموار است و تفاوتش با ترکینگ نیز در همین موضوع است. مسیرهای ترکینگ لزوماً هموار شده نیست. پس مسیرهای شیبدار یا زمینهای آسیبدیده از عوارض طبیعی میتوانند مسیر ترکینگ باشند. بسیاری از پاکوب ها و مالروهای مسیر البته در شرایط سه فصل، جز قلمرو پیمایش ترکینگ محسوب میشوند.
کفش ترکینگ
این کفش که بگذارید به آن کفش سه فصل بگوییم؛ یک کفش کار راهانداز حسابی است! برای کوهپیمایی، طبیعتگردیهای چند روزه، گشتوگذار در کویر و صعودهای یک روزه، بهترین انتخاب میباشد. این مدل کفشها بسیار سبک هستند و به همین دلیل انتخاب بسیاری از کوهنوردان میشوند. رویهی کفش ترکینگ از چرم یا لایههای مستحکمی پوشیده شده که در بعضی مدلها به قابلیت ضدآب نیز مجهز هستند و از پاهای شما به طور کامل محافظت میکنند. کفش ترکینگ نسبت به مدلهای دیگر، زیره نرمتری دارد و از انعطافپذیری بالایی برخوردار میباشد؛ به همین دلیل است که میگویند در روزهای زمستانی یا برنامههای کوهنوردی سنگین، انتخاب خوبی نخواهد بود! در آن صورت باید کفش کوهنوردی با زیره مستحکمتری انتخاب کنید. پس کفشهای ترکینگ خود را حتی برای برنامه یک روزه زمستانی نیز استفاده نکنید!
قبل از این که وارد بطن ماجرا بشویم؛ بگذارید کفشهای ترکینگ را دستهبندی کنیم:
- کفش ترکینگ سبک
- کفش کوهنوردی ترکینگ
الف) کفش ترکینگ سبک
میدانید که انتخاب یک مرز دقیق بین مدلهای کفش کوهنوردی کمی دشوار است. اما کفشهای ترکینگ سبک همانند انتظار ما از عنوان این دسته از مدلهای کفش کوهنوردی هستند. کفشهایی کموزن با زیره انعطافپذیر که برای کوهپیماییهای یک روزه و طبیعتگردی تبدیل به بهترین انتخاب میشوند. کفش ترکینگ سبک هم از پاهای شما محافظت میکند و هم آنقدر سبک است که بیهوده باعث خسته شدن شما نمیشود. اما حواستان باشد کفش ترکینگ سبک برای حمل کولهپشتیهای سنگین مناسب نیست. مدلهای کفش ترکینگ سبک بدون ساق یا با ساقهای کوتاهتر طراحی و تولید میشوند که برای جنگلنوردی یا پیادهروی در صحرا مناسب هستند.
ب) کفش کوهنوردی ترکینگ
این دسته از کفش ترکینگ به دلیل استحکام بیشتر در رویه و زیره نسبت به نمونهی قبلی مقاومتر است و کاملاً ساقدار با محافظت کامل از مچ پای کوهنوردان طراحی میشود. به همین دلیل است که برای حمل کوله پشتی، انتخاب مناسبی خواهد بود. در واقع این کفشها انتخابی عالی برای کوهنوردیهای سبک در روزهای تابستانی میشوند. هر چند این کفشها رویهای مقاوم دارند و از خاصیت ضدآب برخوردارند. اما نمیتوانند مانند دیگر مدلهای کفش کوهنوردی سنگین در گل و لای یا سرما مقاومت کنند. اگر از حق نگذریم کفش کوهنوردی ترکینگ یک آچار فرانسه است که با بسیاری از شرایط انطباق پیدا میکند. این کفش سه فصل به دلیل وزن کم، تنفسپذیری مناسب و مقاومت مطلوب، جا در دل کمد هر کوهنورد باز کرده و به نحوی حضورش واجب شده است.
کفش کوهنوردی ترکینگ از چه اجزایی تشکیل شده است؟
رویه کفش کوهنوردی ترکینگ
قسمتی از کفش ترکینگ که بالا و اطراف پای کوهنورد شامل انگشتان و پاشنه را میپوشاند. معمولاً از بالاترین سطح کیفیت در چرمها خصوصاً نبوک، جیر و پارچههایی مقاومت بالایی در برابر سایش دارند؛ تولید میشوند.
کفی کفش کوهنوردی ترکینگ (Insole)
یک لایه در داخل کفش و در بالای لایه میانی است. شاید جالب باشد بدانید که کفی کفش سنگ بنای ساخت یک کفش مناسب است. به صورتی که تا آخرین قسمت زیره از شکل و اندازه کفی کفش استفاده میکنند.
زیره کفش
زیره یکی از مهمترین بخشهای کفش ترکینگ است که باید به آن توجه ویژهای کنید. پس به زیره کفش ترکینگ انتخابی خود با دقت بیشتری نگاه کنید. آیا این زیره مناسب برنامههای انتخابی شما میباشد؟ زیره کفش کوهنوردی به دو لایه میانی و خارجی تقسیم میشود:
Midsole
این لایه بین Outsole و Insole قرار میگیرد. این لایه میتواند شوک ضربههای وارد شده را جذب کند و در واقع این لایهی Midsole زیره است که میزان استحکام کفش ترکینگ شما را تعیین میکند. کفشهای مستحکم ممکن است در دید اول خیلی جالب به نظر نیایند اما فراموش نکنید این استحکام نسبی که در کفش ترکینگ وجود دارد، امنیت شما را در کوهستان تأمین میکند. اگر قصد پیادهروی در زمینهای ناهموار یا سنگلاخی را دارید؛ فراموش نکنید به جنس Midsole در کفش ترکینگ خود دقت ویژهای کنید.
Midsole از نایلون (Nylon) یا EVA (اتیلن وینیل استات) تولید میشوند. نایلون استفاده شده در آن به طور کلی استحکام و دوام بالایی دارد بنابراین برای استفاده در کوهستان کاملاً مناسب است. البته باید بدانید که EVA سبکتر است. پس گاهی میتوانند انتخاب مناسبتری باشند. البته باز هم بسته به برنامهریزی کوهنوردی شما و انتخابتان دارد.
Outsole
این لایه از زیره کفش ترکینگ همان قسمتی است که با زمین در ارتباط است. این زیره دارای عاجهایی میباشد که در عملکرد کفش ترکینگ شما بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
طراحی عاج کفش کوهنوردی ترکینگ
چیدمان عاجهای کفش ترکینگ بر عملکرد آن بسیار تأثیرگذار است. تا به امروز به عاج مدلهای کفش کوهنوردی ترکینگ دقت کردهاید؟ عاجهای کفش ترکینگ اشکال متفاوتی دارند که هر کدام به دلیلی طراحی شدهاند. برای مثال عاجهای کوتاه و پهن به دلیل افزایش اصطکاک در زمینهای صاف تعبیه شدهاند. به خصوص بعضی از این مدلها لبههای دندانی بیشتری رو به بیرون دارند و در نتیجه در زمینهای نرم موجب اصطکاک بیشتر و در نتیجه گامبرداری ایمنتری خواهند شد.
تا به حال فکر کردهاید برجستگی مشخصی که در قسمت پشتی زیره وجود دارد، چرا قطورتر از بقیه نواحی طراحی میشود؟ در حقیقت این قسمت مثل یک ترمز عمل میکند و احتمال لیز خوردن در سرازیری های شیبدار را به شدت کاهش میدهد.
نوار
نواری از جنس چرم مستحکم یا پلاستیکهای روکشدار PU که در قسمتهایی از کفش ترکینگ قرار میگیرد تا از ضربههای سنگ یا سطوح جلوگیری کند.
قالب کفش
کفشهایی که با کیفیت بالایی در ساخت دارند؛ معمولاً به دور یک قالب طراحی میشوند. وقتی کفش فرم قالب را به خود بگیرد؛ اطراف آن کاملاً شکل گرفته و فرم آن ساخته میشود. این همان چیزی است که به یک کفش خصوصیات متمایز آن را میبخشد. برای مثال کفشهای مرتبط با فعالیتهای مختلف قالبهای متفاوتی دارند و البته این فعالیتها بین زنان و مردان نیز متفاوت هستند و با قالبهای جداگانه طراحی میشوند.
بستن بند
بستن بند کفش ترکینگ تأثیر بسزایی بر کیفیت برنامه کوهنوردی شما خواهد داشت که در ادامه به آن اشاره میکنیم. اما حال که بستن بند تا این حد تأثیرگذار است، باید به فکر امینت و کیفیت آنها هم بود. شاید بند کفش ترکینگ قابل تعویض باشد اما نگهدارندههای آن بند نیز باید استحکام بالایی داشته باشند. به همین دلیل در بسیاری از مدلهای کفش کوهنوردی ترکینگ بندها به وسیله بسطهای کوچک محکم نگهداشته میشوند تا در صورت محکمکردن بندها مقاومت خوبی از خود نشان دهند.
آیا کفشهای ترکینگ به تکنولوژی ضدآب نیاز دارند؟
جالب است که هر قسمت را که میخواهیم پاسخ بدهیم برمیگردیم به یک پرسش:
شما به چه صورت است؟ برای پاسخ به این پرسش از خود بپرسید که قصد دارید به چه برنامههایی بروید؟ توجه به موقعیت مکانی و آب و هوای آن میتوانید ببینید که آیا به این قابلیت نیاز دارید یا خیر. البته بسیاری از مدلهای کفش ترکینگ با خاصیت گورتکس طراحی و تولید میشوند که در واقع بسیار کاربردی است. این غشاء تنفسپذیر و ضدآب بین لایهی بیرونی و آستر داخلی قرار میگیرد. محافظت قابل اطمینانی که از این تکنولوژی برای گرم و خشک نگهداشتن پاها داریم مثالزدنی است!