آیین نامه 2800 ساختمان چه می‌گوید؟

آیین نامه 2800 به عنوان یکی از مهمترین آیین نامه های ساخت بنا در کشور است و پیروی از آن سبب شده تا ساختمان ها در برابر زلزله مقاوم باشند. هدف این آیین نامه و قوانین آن برای استاندارد سازی بناها در برابر زلزله است و سازندگان موظف اند تا تمامی آن را اجرا کنند. این آیین نامه اغلب سازندگان را ملزم می‌کند تا از مصالح مقاوم و قاب بندی مناسب استفاده نمایند که منظور از قاب بندی، سیستم های سازه ای است که توسط اتصالات ساده به دیوار ساختمان متصل شده اند و آن را در برابر نیروهای جانبی مقاوم می‌کند و علاوه براین، منظور از مصالح مقاوم هم آن دسته از محصولاتی است که می‌تواند به شیوه ای مناسب بار مرده ساختمان را کاهش داده و مقاومت آن در برابر زلزله را افزایش دهند.

یکی از جدیدترین مصالحی که طی چند سال اخیر برپایه این آیین نامه توسعه یافته، میلگرد بستر است که در واقع این دسته از مصالح وزن نسبتا کمی دارند که خرید میلگرد بستر و استفاده از آن در سازه سبب افزایش چشمگیر مقاومت ساختمان می‌شود. آیین نامه 2800 بر روی قاب بندی ساختمان و استفاده از مصالح ویژه مثل میلگردبستر که در هنگام زلزله نیروی وارد شده بر دیوار ساختمان را متحمل می‌شوند تاکید دارد.

از جمله بندهای این آیین نامه می‌توان به اصل پی ریزی و گودبرداری، تعداد و نوع ستون ها و جنس مصالح ساختمانی اشاره کرد. برای مثال در این آیین نامه آورده شده است تمامی ساختمان های سه طبقه و سازه هایی که ارتفاع آن بیش از 11 متر است، بایستی اسکلت فلزی از جنس بتن آرمه داشته باشند. لازم به ذکر است در نسخه جدید  این آیین نامه بر روی قاب بندی ساختمان و استفاده از مصالح ضد زلزله تمرکز ویژه ای شده است. این آیین نامه استفاده از مصالح سبک را در اولویت کار خود قرار داده است و مصالحی که در قدیم برای ساختمان سازی به کار برده می‌شد چندان سبک نبودند.

تاریخچه آیین نامه 2800

ویرایش اول

مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن با تشکیل کمیته ای از استادان دانشگاه ها، صاحب نظران و همکاران مرکز پیش نویس “آیین نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله” را تهیه و اولین چاپ آن را در بهمن سال 1366 منتشر نمود . این آیین نامه با همکاری موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی شماره 2800 به خود گرفت و مجددا بخش مربوط به بارهای ناشی از زلزله استاندارد 519 جدا و آیین نامه مذکور ملاک طراحی ساختمان ها در برابر زلزله قرار گرفت. این آیین نامه به استناد تصویب نامه مورخ  ۲۴/۷/۶۷ (۲۷/۱۲/۶۷) هیئت وزیران برای اجرا به کلیه دستگاه های اجرایی و شهرداری ابلاغ گردید و بعد از زلزله رودبار در سال 1369 اهمیت و نقش آن بیش از پیش اثبات گردید و مورد توجه عموم قرار گرفت.

ویرایش دوم

توسعه دانش مهندسی به خصوص مهندسی زلزله در کشور سبب شد این آیین‌نامه جوان تکمیل گردد. بر این اساس در سال ۱۳۷۲ کمیته‌ای متشکل از ۳۶ نفر از صاحب نظران و استادان دانشگاه ها در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن تشکیل گردید که با اجرای پروژه‌های تحقیقاتی کاربردی و تشکیل جلسات تخصصی نسبت به بازنگری این آیین‌نامه اقدام نمود. این کمیته در اسفند ۱۳۷۵ به اخذ دریافت جایزه ویژه از «اولین جشنواره مهندسی ساختمان کشور» نائل شد.

پیش‌نویس این آیین نامه ۲۸۰۰ در سال ۱۳۷۸ در یک فراخوان عمومی برای نظرخواهی انتشار یافت و بعد از اصلاح و تکمیل و جمع‌بندی مجدد بنا به پیشنهاد مشترک وزارت مسکن و شهرسازی و وزارت کشور در جلسه مورخ ۱۷/۹/۱۳۷۸ هیأت وزیران تصویب و ابلاغ شد.

ویرایش سوم

برنامه بازنگری متن آیین نامه ۲۸۰۰ برای تدوین ویرایش سوم نیز از سال ۱۳۷۹ آغاز گردید که این ویرایش نیز نسبت به دو ویرایش قبل از سطح کیفی بهتری برخوردار بود. در ویرایش سوم آیین نامه ۲۸۰۰، علاوه بر لحاظ کردن مطالب جدید و تغییرات لازم در مباحث مختلف که به منظور رفع ابهامات و تناقضات متن آیین‌نامه صورت گرفته‌، سیر منطقی مباحث در فصل‌بندی آیین‌نامه نیز مورد توجه بوده است.

برای تدوین ویرایش سوم آیین‌ نامه ۲۸۰۰، کمیته دائمی تشکیل گردید. طبق مصوبات این جلسه ۵ کمیته کاری به شرح زیر در نظر گرفته شد:

1. کمیته تخصصی پهنه بندی
2. کمیته تخصصی ژئوتکنیک
3. کمیته تخصصی سازه
4. کمیته تخصصی طیف طرح
5. کمیته تخصصی ساختمان های بنایی

کمیته هماهنگی به موازات تشکیل کمیته های تخصصی به منظور هماهنگی و نظارت بر روند کلی تدوین تشکیل گردید.

سپس طی جلسات متعدد موارد ارسالی مورد بررسی قرار گرفت. شایان ذکر است توسط این کمیته نقاط جدیدی به لیست اسامی شهرهای موجود در آیین نامه۲۸۰۰ افزوده شد. سرانجام نتیجه فعالیت کمیته‌های اجرایی، کمیته‌های سه نفره و کمیته‌های تخصصی جمعاً با ۵۳۵۰ نفر ساعت کار، ویرایش سوم آیین نامه ۲۸۰۰ می‌باشد.

ویرایش چهارم

این مرکز با توجه به بازخوردهای اجرایی آیین نامه۲۸۰۰ و همچنین آخرین دستاوردهای علمی- تحقیقاتی که از وقوع زلزله های متعدد در سراسر جهان و ایران به دست آمده است، برنامه بازنگری متن آیین نامه برای تدوین ویرایش چهارم را در دستور کار خود قرار داد.

در اجرای این دوره از بازنگری آیین نامه، با توجه به اولویت های بازنگری و به منظور اعمال دقت بیشتر در تخصص های مربوطه در هر بخش از آیین نامه، ۸ کارگروه تخصصی تشکیل شده و با برگزاری جلسات متعدد وظایف بازنگری مباحث آیین‌نامه را بر عهده داشتند. هدایت و هماهنگی این کارگروه ها، توسط کمیته‌های هماهنگی، اجرایی و دائمی ( متشکل از ۴۴ نفر از استادان و صاحبان فن) انجام شده است.

تهیه و تدوین آیین‌نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله (استاندارد ۲۸۰۰ ایران) یکی از اقدامات مؤثر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با همکاری محققین و متخصصین به منظور احداث واحدهای ساختمانی ایمن و مطمئن می باشد.

نقش مؤثر و سازنده آیین نامه ۲۸۰۰ در ترویج ساخت و ساز ایمن در کشور بر کسی پوشیده نیست و بی شک تدوین این دستورالعمل و تلاش برای اجرای فراگیر آن می تواند نقش بسزایی در قانون مند نمودن ساخت و ساز در کشور و در نتیجه کاهش خسارات ناشی از زلزله داشته باشد.

در همین راستا بر اساس پیوست ششم این آیین نامه، ایران سازه به عنوان تولیدکننده، اقدام به تولید میلگرد بستر و اتصالات آن کرده است تا از لحاظ قیمت برای کارفرمایان مقرون به صرفه باشد، برای دیدن قیمت میلگرد بستر می توانید به سایت https://milgerdbastarir.ir/ مراجعه فرمایید.