از دیر باز تاکنون بتن در ذهن تداعی کننده یکی از مهمترین مصالح ساختمان سازی و راه سازی بوده است. بتن اصولا توسط دستگاه های خاصی در محل مورد نظر آماده و استفاده شده است. اما در خصوص پروژه های کوچکتر و حتی نبودن فضای کافی جهت دستگاه های تولید بتن در محل ساخت و ساز، بتن آماده به عنوان یک عنصر اساسی کاربرد پیدا می کند. در پاسخ به سوال بتن آماده چیست و چگونه از آن استفاده می شود؟ باید گفت: بتن آماده یک مخلوط کامل و به نسبت معین از مواد سیمانی، آب، سنگدانه(معمولا شن و ماسه یا سنگ شکسته)است که در کارخانه بایکدیگر مخلوط شده و از طریق ماشین های میکسر بتن به محل مورد نظر انتقال داده می شود.
در ادامه همراه باشید تا ویژگی ها و کاربرد این عنصر مهم را بایکدیگر برشمریم.
بتن آماده و روند تولید آن
بتن آماده یا به عبارتی RMC(Ready Mix Concrete) بر اساس یکسری دستورالعمل های خاص، با ترکیب موادی چون: سیمان، آب، سنگدانهها، سنگ آهک، افزودنیهای معدنی و شیمیایی در کارخانه تولید و همانطور که در مطالب فوق گفته شد توسط کامیون های میکسر بتن به صورت آماده به محل مورد نظر ارسال می گردد. درواقع می توان گفت: این ویژگی بتن آماده سبب شده تا یکی از پر مصرف ترین عناصر ساختمان سازی در دنیا محسوب شود.
عناصر به کار رفته در بتن آماده
- یکی از مهمترین اجزای اصلی بتن سیمان است؛ درواقع سیمان باعث استحکام بتن آماده می گردد. در ساخت بتن از دو نوع سیمان استفاده می شود.
- مکمل های سیمان: جهت بهبود ویژگی های خاص بتن آماده کاربرد دارد.
- سیمان هیدرولیکی: استفاده از این نوع سیمان به نحوی است که حتما باید بر طبق استانداردهای سازمان استاندارد ملی ایران باشد.
- آب مصرفی در ساخت بتن آماده عمدتا از آب شرب شهری است. چرا که این آب فاقد هر گونه روغن، املاح، کلر، سولفات، اسید و… است. لازم به ذکر است آب قابل استفاده در بتن آماده باید دارای PH، 5 الی 8 بوده و عاری از هرگونه شوری باشد.
از دیگر نکات قابل توجه در خصوص استفاده آب در ترکیبات بتن آماده، میزان آن است. چراکه با کاهش آب در ترکیب حاصله، بتن پایدارتر و در غیر اینصورت اسلامپ بتن آماده بیشتر خواهد شد.
- سنگدانه های به کار رفته در ترکیبات بتن آماده حدود 60 الی 70 درصد آن را تشکیل می دهند و شامل: شن، ماسه، سنگ های خورد شده گرانیت و یا آهک می شوند. به طور کلی اندازه سنگدانه ها در میزان ملات مصرفی نقش اساسی دارد؛ به نحوی که در صورت استفاده از سنگدانه ها با اندازه های متفاوت، از میزان ملات استفاده شده کاسته خواهد شد و از سویی در هزینه ها صرفه جویی بیشتری صورت می گیرد.
- افرودنی ها در بتن آماده جهت افزایش دوام بتن مورد استفاده قرار می گیرند و شامل دو دسته زیر هستند.
- افزودنی های شیمیایی: (پرکننده ها، زودگیرکننده ها، دیرگیرکننده ها و حباب هوا سازها)
- افزودنی های معدنی: (پوزولان ها، رنگدانه ها)
پس از آماده سازی عناصر تشکیل دهنده RMC، نوبت به مخلوط کردن آن ها می رسد. به تناسب سفارش و میزان نیاز پروژه از هر عنصر به نسبت معین استفاده شده که در مرحله اختلاط یک ترکیب نرم با بافتی یکنواخت حاصل می گردد. این ترکیب نرم همان بتن آماده است که توسط میکسر با چرخش ممتد 2 الی 6 دور در دقیقه به محل ساخت و ساز ارسال می شود.
چگونگی استفاده از بتن آماده
چگونگی استفاده از بتن آماده کاملا به مقاومت و عیار آن بستگی دارد. از این رو می توان این عنصر کاربردی مهم را در کاربردهای متفاوتی چون موارد زیر مشاهده کرد.
- تیر و ستون ساختمان های بتنی
- پی ساختمان
- دیوار های برشی بتنی
- کف سازی
- سد سازی
- دیوارهای بتنی حایل
- ساخت تونل ها
- مراکز امنیتی
- فونداسیون های ویژه مانند: دیوارها و دیوار های پشتیبانی
- اجزای پیش ساخته ساختمان چون: پله پیش ساخته
مزایای بتن آماده
- دسترسی آسان و راحت بتن آماده
- صرفه جویی در مصرف انرژی به دلیل کاهش میزان مواد مصرفی در روند تولید
- افزایش سرعت بتن ریزی
- صرفه جویی اقتصادی به دلیل کاهش هزینه های حمل و نقل
- به دلیل استحکام و دوام بالا، امنیت ساختمان را در برابر سیل و زلزله افزایش می دهد.
- کاهش خطای انسانی به دلیل نیاز کمتر به نیروی انسانی جهت تولید بتن آماده
- میزان بالای خروجی بتن آماده از میکسر در مقایسه با بتن معمولی به این صورت که بتن آماده خروجی حدودا در هر ساعت بین 30 الی 60 مترمکعب است و این در حالی است که بتن معمولی خارج شده از میکسر عددی برابر 4 الی 5 متر مکعب دارد.
- تولید بتن آماده نسبتا فاقد هرگونه آلودگی است.
- کاهش مدت زمان پروژه
- یک عایق عالی جهت صدا و حرارت
- ضد حریق
معایب بتن آماده
- در نظر گرفتن زمان احتمالی انتقال بتن از کارخانه به محل ساخت و ساز( به دلیل افزودن آّب به مخلوط بتن آماده، باید بعد مسافت تا محل مورد نظر در نظر گرفته شود. از این رو پس از شروع فرایند هیدراتاسیون مدت زمان بحرانی جهت انتقال بتن آماده آغاز می گردد.)
- انقباض و در نهایت ترک خوردگی بتن آماده ( از آنجایی که بتن آماده هنگامی که خیس می شود منقبض می گردد؛ از این رو تنش در بتن ایجاد می گرد. به این جهت مهندسین باید این مسئله را مورد توجه قرار دهند.)
- دقت در امر انتخاب کارخانه تولیدی بتن آماده
قیمت بتن آماده
قاعدتا قیمت بتن آماده بسیار بالاتر از بتن معمولی خواهد بود که دلیل این امر را می توان در متریال تشکیل دهنده و مراحل آماده سازی آن دانست.
عوامل تاثیر گذار بر قیمت بتن آماده شامل موارد زیر می گردد.
- درصد ترکیبات استفاده شده در بتن آماده
- قیمت مواد اولیه
- هزینه حمل و نقل
- هزینه کنترل کیفیت
- هزینه آزمایشگاه
- هزینه های آب و برق
- هزینه تولید و مخلوط کردن مواد اولیه
- هزینه انتقال بتن
بتن آماده چیست و چگونه از آن استفاده می شود؟ بتن آماده یک ترکیب حاصل از اختلاط آب، سیمان، سنگدانه ها و افزودنی های شیمیایی و معدنی است که به نسبت دقیق از هرکدام تهیه و تولید می گردد. به دلیل تولید مستقیم در کارخانه و انتقال آن توسط میکسر، سرعت عمل پروژه های ساختمانی افزایش یافته و از سویی با استفاده از ترکیب درست بتن آماده، صرفه جویی عالی در هزینه ها و حتی مصرف انرژی خواهیم داشت. بتن آماده کاربردهای فراوانی چون: کف سازی، سد سازی، ساخت تونل، دیوارهای بتنی حائل و … در صنعت ساختمان سازی و راه سازی دارد.
منبع: ایران فریمکو