اهمیت شناخت پارچه در طراحی و دوخت لباس
در دنیای مد و پوشاک از پارچه‌های فراوانی برای تولید محصولات استفاده می‌شود. پارچه‌ها را می‌توان بر اساس ویژگی‌های مختلفی مانند الیاف، نوع بافت پارچه و حتی ویژگی‌های ظاهری دسته‌بندی کرد. هر کدام از این پارچه‌ها دارای ویژگی‌های مختلفی از نظر نرمی، تناسب با فصل، تنفس‌پذیری، دوام و کاربردها هستند. بنابراین طراحان لباس، خیاطان و حتی خریداران باید با ویژگی‌ها، کاربردها و تفاوت‌های انواع پارچه‌های پوشاک آشنا باشند. پارچه‌های لینن، کتان و کنف از پرکاربردترین پارچه‌های دنیای پوشاک هستند که با آن‌ها آشنا می‌شویم.
دقت داشته باشید که شما با شرکت در دوره های خیاطی در یکی از بهترین آموزشگاه خیاطی در تهران بسادگی میتوانید تفاوت تمامی پارچه ها را با هم آشنا شوید.
پارچه لینن و ویژگی‌های آن
پارچه لینن که گاهی به اشتباه با نام لنین خوانده می‌شود در گروه پارچه‌های کتان قرار می‌گیرد. نام این پارچه برگرفته از واژه Linon در زبان لاتین به‌معنای بذر گیاه کتان است. این پارچه نخستین بار در کشورهای ایتالیا و ایرلند استفاده شد و سپس به کشورهای دیگر معرفی شد.
برخی از ویژگی‌های پارچه لینن را با هم مرور می‌کنیم:
- تنفس‌پذیری قابل توجه
- نسبتا ضخیم (البته داری ضخامت‌های مختلف است)
- مناسب برای تولید پوشاک زنانه و مردانه
- سرعت بالا در خشک شدن
- ظاهر شاداب
- بدون بافت کششی
- جذب رطوبت بالا
- راحت اتو می‌شود
پارچه لینن پارچه‌ای است که در تولید آن از الیاف طبیعی استفاده شده است. بنابراین این پارچه نیز مانند پارچه‌های الیاف پنبه و ابریشم اصل، ضد حساسیت است. همچنین این پارچه دارای دوام بسیار بالا است. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که از این پارچه برای دوخت این لباس‌ها استفاده شود:
- کت و شلوار
- مانتو
- لباس راحتی
- لیاس اسپرت
- حوله و ملحف
پارچه کتان و ویژگی‌های آن
پارچه کتان مشهورترین پارچه‌ای است که در تولید آن از الیاف کتان استفاده شده است. این پارچه‌ها دارای دوام بالا هستند، رطوبت‌پذیری آن‌ها در حد پارچه پنبه‌ای است و در عین حال زودتر خشک می‌شوند. قدمت تولید این پارچه نیز بسیار زیاد است و از جمله اولین پارچه‌های ساخته شده به دست بشر به‌شمار می‌آید.
برخی از ویژگی‌های پارچه کتان را با هم مرور می‌کنیم:
- مقاومت در برابر کشش
- مقاومت بالا در برابر پوسیدگی و طول عمر بالا
- امکان تولید در ضخامت‌های مختلف
- انعطاف‌پذیری بالا و امکان تولید انواع پوشاک
- برخورداری از سطحی یکدست
- شستشوی آسان
- مقاومت بالا در برابر مواد شوینده
- مقاومت بالا در برابر حرارت
- عدم ایجاد حساسیت
پارچه‌های کتان در انواع مختلفی مانند کتان حوله‌ای، کتان ونیز، کتان کامبریک، کتان قصابی، کتان هلندی و کتان هازان تولید می‌شوند که هر کدام برای برخی از کاربردها مناسب هستند. از انواع پارچه کتان برای تولید محصولات مختلفی استفاده می‌شود.
برخی از کاربردهای پارچه کتان عبارتند از:
- شلوار
- پیراهن مردانه
- مانتو
- لباس کودک
- حوله
- کیف
- روکش صندلی
- پرده
- کوسن
پارچه کنف و ویژگی‌های آن
پارچه کنف، یکی دیگر از پارچه‌هایی است که با الیاف گیاهی تولید می‌شوند و در تولید آن از الیاف گیاه شاهدانه ساتیوا استفاده شده است. پارچه‌های کنف بعد از شستشو آب نمی‌روند و با وجود بافت خاص خود پرزدهی چندانی ندارند. به‌همین دلیل این پارچه‌ها دارای طول عمر بالا هستند. برای مثال عمر محصولاتی که با پارچه کنف تولید می‌شوند ممکن است دو یا سه برابر بیشتر محصولاتی باشد که با پارچه‌های پنبه‌ای تولید می‌شوند.
پارچه کنف در تولید انواع گوناگونی از پوشاک، اکسسوری لباس و منسوجات مختلف کاربرد دارد. برای مثال پارچه‌های کنفی به‌ویژه از نوع مردانه طرفداران بسیاری دارند. مزیت آن‌ها نیز در مقاومت بالا در برابر ساییدگی و پوسیدگی است.
برخی از محصولاتی که با این پارچه تولید می‌شوند عبارتند از:
- انواع سارافون
- دامن
- ژاکت
- تی شرت
- پولیور
- لباس کودک
- حوله
- رومیزی
- پرده
- ملحفه
مقایسه مزایا و معایب بین پارچه‌های کنف، کتان و لینن
پارچه‌های لینن، کتان و کنف هر سه از الیاف طبیعی هستند، ولی ویژگی‌های خاص خود را دارند:
- لینن: از ساقه گیاه کتان به دست می‌آید و معروف به نرمی و خنکی است. پارچه‌ای سبک، تنفس‌پذیر و ضد حساسیت است که برای تابستان مناسب است. مقاوم در برابر چروک است، اما ممکن است کمی زودتر در معرض سایش قرار بگیرد.
- کتان: نیز از گیاه کتان گرفته می‌شود و شباهت زیادی به لینن دارد، ولی نسبت به لینن کمی محکم‌تر و سنگین‌تر است. این پارچه با بافتی متراکم‌تر، دوام بیشتری دارد و کمتر چروک می‌شود. کتان معمولاً احساس خشک‌تری نسبت به لینن دارد.
- کنف: از ساقه گیاه کنف تولید می‌شود و به‌خاطر بافت ضخیم‌تر و مقاوم‌ترش شناخته می‌شود. کنف مقاوم‌تر از لینن و کتان است، اما نسبت به این دو پارچه ممکن است کمی زبرتر و کمتر نرم باشد. این پارچه بیشتر در محصولات بیرونی و مقاوم به استفاده می‌شود.
در مجموع، اگر به دنبال پارچه‌ای خنک و راحت برای فصل تابستان هستید، لینن بهترین گزینه است. کتان انتخاب خوبی برای لباس‌هایی با دوام بیشتر است، در حالی که کنف برای محصولاتی با نیاز به استحکام بالا مناسب‌تر است.
در اینجا یک مقایسه مثبت و منفی از لینن، کتان و کنف آورده شده است:
1. لینن (Linen)
مزایا:
- خنکی عالی: بسیار سبک و تنفس‌پذیر است و برای هوای گرم ایده‌آل است.
- ضد حساسیت: مناسب برای پوست‌های حساس، چون از الیاف طبیعی است.
- مقاومت در برابر باکتری‌ها: خاصیت ضدباکتریال دارد و بوی بد بدن را جذب نمی‌کند.
- چروک‌پذیری کمتر: به راحتی چروک نمی‌شود و همیشه ظاهری مرتب دارد.
- دوام بالا: در مقایسه با بسیاری از پارچه‌های طبیعی دیگر، طول عمر خوبی دارد.
معایب:
- مقاومت در برابر سایش پایین: ممکن است با استفاده مکرر سریع‌تر ساییده شود.
- گران‌تر از کتان: به دلیل فرآیند تولید خاص، قیمت آن معمولاً بالاتر است.
- تمیز کردن سخت: تمیز کردن برخی انواع پارچه‌های لینن می‌تواند سخت‌تر باشد.
- نرم نبودن مثل کتان: ممکن است در مقایسه با کتان کمی سخت‌تر به نظر برسد.
2. کتان (Cotton)
مزایا:
- نرم و راحت: بافت نرم و راحتی دارد که برای لباس‌های روزمره عالی است.
- جذب رطوبت بالا: بسیار جاذب عرق است و برای تابستان بسیار مناسب است.
- تنفس‌پذیر: به راحتی هوا از آن عبور می‌کند و باعث احساس خنکی می‌شود.
- چروک‌پذیری کمتر: نسبت به لینن، چروک کمتری می‌شود و نیاز به مراقبت بیشتری ندارد.
- قیمت مناسب: نسبت به لینن و کنف، قیمت بهتری دارد و در دسترس‌تر است.
معایب:
- چروک‌پذیری: در مقایسه با پارچه‌های مصنوعی، چروک می‌شود (هرچند کمتر از لینن).
- حساسیت به حرارت بالا: در برابر حرارت بالا ممکن است آسیب ببیند و تغییر شکل دهد.
- آسیب به بافت در شستشو: با شستشوی مکرر ممکن است خاصیت خود را از دست دهد و کمی تغییر شکل بدهد.
- سختی در شستشو: به ویژه در دماهای بالا، پارچه ممکن است به سرعت آسیب ببیند.
3. کنف (Hemp)
مزایا:
- مقاومت بالا: کنف نسبت به لینن و کتان بسیار مقاوم‌تر و محکم‌تر است.
- دوام طولانی: حتی در شرایط سخت‌تری از سایر پارچه‌ها دوام می‌آورد.
- ضدباکتری و ضد قارچ: ویژگی‌های ضدباکتری و ضد قارچی دارد که موجب می‌شود در استفاده طولانی‌مدت بوی بد نگیرد.
- دوستدار محیط زیست: گیاه کنف به راحتی در محیط‌های کم‌آب رشد می‌کند و به همین دلیل گزینه‌ای مناسب از نظر محیط‌زیستی است.
- تنفس‌پذیری عالی: مانند کتان، قابلیت تنفس بالایی دارد و برای فصل گرم مناسب است.
معایب:
- زبر بودن: نسبت به لینن و کتان، سطح پارچه کنف کمی زبرتر است و ممکن است برای پوست حساس ناخوشایند باشد.
- شستشو سخت‌تر: نگهداری و شستشوی آن ممکن است دشوارتر باشد، به ویژه اگر با آب داغ شسته شود.
- قیمت بالا: به دلیل فرآیند تولید، قیمت آن معمولاً بالاتر از کتان است.
- رنگ‌پذیری ضعیف: رنگ‌دهی به کنف نسبت به لینن و کتان دشوارتر است و ممکن است نتواند رنگ‌های شفاف و روشن را به خوبی بگیرد.
جمع بندی انتخاب بین پارچه‌های کنف، کتان و لینن
برای انتخاب بین پارچه‌های کنف، کتان و لینن باید با ویژگی‌های هر کدام از این پارچه‌ها و کاربردهای آن‌ها آشنا باشید. همچنین در زمان انتخاب باید به تفاوت‌های آن‌ها نیز دقت کنید. برای مثال پارچه‌های لینن و کتان اگرچه هر دو از الیاف کتان تولید شده‌اند؛ با این حال کتان، کشش بیشتری نسبت به لینن دارد اما طول عمر آن کمتر از لینن است. از طرف دیگر کتان نرم‌تر از لینن است و بافت صاف‌تری دارد. همچنین این دو پارچه هر دو ضد حساسیت هستند. اما میزان ضد حساسیت بودن لینن بیشتر است.
علاوه‌بر مواردی که گفته شد باید در زمان انتخاب پارچه به‌مواردی مانند رنگ پارچه، ثبات رنگ، قیمت پارچه، بافت پارچه، تناسب پارچه با نوع لباس و موقعیتی که قرار است لباس را در آن بپوشید و مواردی از این دست توجه کنید.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
