چاپ یعنی چه؟ (ریشه واژه چاپ)
به معنای اثر، نقش، نشان و مهر است و در متن های مختلف مترادف کلمه چاپ را برابر با کلمات طبع، باسمه، و تافت قرار داده اند. چاپ به معنای فشردن یک سطح بر سطحی دیگر است.
چاپ در اصطلاح:
به عمل، فن، و صنعت تکثیر صورت و نقشهای دوبعدی مانند ارقام، خط ها، حروف، تصویرها و… بهوسیلهٔ گذاردن اثر این نقشها بر پارچه، کاغذ، یا مواد دیگر، بهویژه چاپ مواد خواندنی، با تصویر یا بدون تصویر بر روی کاغذ گفته میشود. در تعریفی دیگر، چاپ به پاره ای از عملیات می گویند که متن خام را به اثر درخور انتشار مانند کتاب، مجله، روزنامه، و جز آن تبدیل کند. شناخته شدهترین کار چاپی، چاپ بر روی کاغذ است.امروزه با پیشرفت تکنولوژی چاپ این عمل روی مواد نایلونی، سلولوزی، پارچه ای، چرمی، مواد شیمیای، فلزی، شیشهای با اشکال صاف یا ناهموار، مقعر یا محدب و … صورت میگیرد.
چاپ از نظر لغت نامه دهخدا
عملی است که بواسطه آن می توان از روی یک نوشته چند نسخه شبیه به هم را تهیه کرد. (لغات نو فرهنگستان ).
طبع و باسمه و تافت و انطباع و تافتگی از روی خط و نوشته . (ناظم الاطباء)؛
چاپ اول ، طبع نخستین کتابی ؛ چاپ عبدالرحیم ،
چاپ سنگی و چاپ سربی و چاپ ژلاتینی از انواع طبع است . || دروغ . گزافه . اغراق . در وجه اشتقاق این کلمه عقاید مختلف اظهار شده است . بعضی دانشمندان کلمه چاپ را منبع از چاو دانسته اند. از جمله دانشمند فقید عباس اقبال در مجله بهار سال ۲ شماره ۸ تحت عنوان « چاو، چاپ ، اسکناس » می نویسد: «چیزی که به احتمال قوی می توان گفت این است که دو لفظ «چاپ » و «چاپ خانه » ( که امروز معمول است ) همان «چاو» و «چاوخانه» قدیم است که با کمی تحریف، به این صورت در آمده است.
از نظر فرهنگ فارسی معین:
نقش کردن نوشته ها و تصاویر روی کاغذ به وسیله ی ماشین های ویژه این کار،
طبع : سنگی طبع نوشته ها و غیره به وسیله تحریر بر روی صفحه مخصوص و انعکاس آن بر روی کاغذ.
سربی طبع نوشته ها و غیره به وسیله حروف سربی .
مسطح طبع نوشته ها به وسیله حروف چاپی
سیلک نوعی طریقه چاپ بر روی مقوا، چرم ، پارچه و مانند آن بااستفاده از پارچه ابریشمی (ارگاندی )
افست نوعی طریقه چاپ توسط زینگ .
از نظر فرهنگ لغت عمید
تکثیر و تولید نوشته به تعداد زیاد، نقش کردن تصویر یا نوشته برروی کاغذ یا پارچه، تولید و انتقال فیلم بر روی کاغذ عکاسی
واژه های مصوب فرهنگستان
چاپ کردن : یکی از زیرگزینههای پرونده که برای چاپ پروندۀ مورد نظر به کار میرود
چاپخانه:
چاپخانه نیز در لغت بهمعنی محلی برای چاپ کردن و در متون مختلف مرادف این کلمه را برابر مطبعه، دارالطباعه، و باسمهخانه دانستند. چاپخانه محلی است برای انجام کارهای چاپی بر روی کاغذ و سایر مواد از طریق انواع چاپ و به نوبه ای دیگر، چاپخانه محلی است که در آن جا چاپ کتاب، نشریات، و مانند آن انجام میگیرد. امروزه، چاپ به عنوان یک کار مهم صنعتی در نظر گرفته می شود که بخش اساسی صنعت نشر و بخش مهمی از فعالیتهای اداری و حکومتی را شامل میشود.
انواع چاپ: چاپ لترپرس که به صورت برجسته صورت می گیرد و قدیمی ترین روش چاپ است .چاپ افست که معمولا برای انتشارات و تبلیغات استفاده می شود ، چاپ هلیوگراور و چاپ فلکسو که معمولا برای بسته بندی استفاده می شود، چاپ سیلک اسکرین که معمولا برای تبلیغات تفکیکی مورد استفاده قرار می گیرد و چاپ دیچیتال که با استفاده از دستگاه های جدید دیجیتالی عمل چاپ اتفاق می افتد و معمولا برای تیراژهای پایین از این نوع چاپ استفاده می کنند.
اصطلاحات و کلمات تخصصی در صنعت چاپ
فرایند چاپ ، فرآیندی بسیار جذابی و پرکاربرد است که میتوان با استفاده از آن هر نقش و طرحی را بر روی سطوح مختلف مانند کاغذ، سلفون، مقوا، پلاستیک و… چاپ کرد. واژه چاپ، از کلمه مغولی چاو گرفته شده که به معنی فشردن سطحی بر سطح دیگر بوده است. همانند هر فرایند دیگری در صنعت، اصطلاحات تخصصی در صنعت چاپ نیز مورد استفاده قرار می گیرد که می بایست آنها را دانست.
چاپ، عملی است که طی آن، متن خام به مطلب قابل انتشار مانند کتاب، روزنامه، کتاب و … تبدیل میشود و امروزه جزو یکی صنعت های مهم به شمار میآید. کلمه چاپ در لغت، به معنای نقش ، اثر ، مهر و نشان است که در متون مختلف و قدیمی تر از آن به عنوان طبع، باسمه و تافت نیز یاد میشود و در اصطلاح، به عمل، فن، و صنعت تکثیر صورت و نقشهای دوبعدی مانند حروف، ارقام، خط ها، تصویرها، و… به وسیله انداختن اثر این نقش ها بر کاغذ، پارچه، یا مواد دیگر، به ویژه چاپ مواد خواندنی، با تصویر یا بدون تصویر بر روی کاغذ گفته میشود. برای اینکه اطلاعات بیشتری در صنعت چاپ به دست بیاورید نیاز است تا با پرکاربردترین اصطلاحات تخصصی در صنعت چاپ آشنا شوید.
پرکاربردترین اصطلاحات تخصصی در صنعت چاپ
چاپ افست
چاپ افست یکی از بهترین و فراوانترین نوع چاپ است. شاید یکی از دلایل آن چاپ روی کاغذ با کیفیت بسیار عالی و در تیراژهای به نسبت پایین است. البته چاپ اسکرین تیراژهای پایین تر از چاپ افست دارد و متداولتر و از نظر اقتصادی نیر به صرفه تر است. اما نظر کیفیت چاپ، چاپ افست بهترین گزینه است. گفتنیست که این نوع از چاپ، به دلیل عدم برجستگی یا فرورفتگی در رابط (زینک) چاپ مسطح نیز گفته میشود.
چاپ هلیوگراور
چاپ هلیوگراور شبیه به چاپ افست است اما هزینه اقتصادی آن به نسبت گرانتر است. از چاپ هیلوگراو برای چاپ به شکل رول بر روی BOPP و مراکز تولیدی و با تیراژ بالا استفاده میشود، چراکه با سیلندر، میتوان در تیراژ میلیونی چاپ کرد. از این روش چاپ در بیشتر موارد برای بسته بندی در کارخانهها استفاده میشود.
چاپ فلکسو
چاپ فلکسو نوعی چاپ برجسته است که در آن کلیشه لاستیکی به طور مستقیم با جنس یا لفاف مورد نظر در تماس است و به دلیل انعطافی که دارد، فلکسو نامیده میشود. از ویژگیهای این نوع چاپ میتوان به سرعت بالا و چاپ به شکل رول بر روی سطوح مختلفی چون نایلون و متالایز با هزینههای کم و در تیراژهای بالا اشاره کرد. از این نوع چاپ نیز مانند چاپ هلیوگراور، بیشتر در صنعت بسته بندی به کار میرود.
چاپ سیلک اسکرین
چاپ سیلک اسکرین از پرکاربرد ترین چاپ ها محسوب میشود. چرا که به دلیل تنوع در نوع مرکبی که در آن استفاده شده، امکان چاپ روی مواد مختلف را برای کاربران ایجاد کرده است. به طوری که تمامی اشیایی که در اطراف خود میبینید چه از نظر جنس و چه از نظر شکل ظاهر، قابلیت چاپ با روش سیلک را دارا هستند. از این نوع چاپ بیشتر برای تبلیغات چاپهای تفکیکی استفاده میشود.
چاپ تامپو
این شیوه چاپ به دلیل استفاده از کلیشه گود در فرآیند چاپ، در گروه چاپ های گود قرار میگیرد. با این روش به راحتی میتوان بر روی سطح صاف، منحنی، گرد، محدب و حتی کره عمل چاپ را انجام داد. واسط چاپ در چاپ تامپو، لاستیکی از جنس سیلیکون است که به آن تامپون گفته میشود. این شیوه چاپ بسیار شبیه به مهرهای لاستیکی است با این تفاوت که در مهر حروف برجسته است اما در چاپ تامپو لاستیک سیلیکونی برجستگی ندارد و نقش را به شیوهای دیگر به سطح قابل چاپ منتقل میکند.
چاپ افست روی فلز
در وهله اول در مورد این چاپ چیزی که به ذهنتان میرسد، چاپ روی کاغذ و مقواست. اما با این سیستم چاپ که یکی از با کیفیت ترین سیستمهای چاپ محسوب میشود، میتوانید روی فلز نیز چاپ کنید. جالب است بدانید طرحهایی که در قوطی های رب گوجه فرنگی، تن ماهی، آب میوههای مختلف، بسته بندی رنگ های قوطی و … میبینید، با این روش چاپ شده است.
چاپ مخمل
چاپ مخمل یا فلوک در واقع فرآیند مخمل پاشی یا جیرسازی، فرو بردن پودرهایی در طول و سطح مقطع متفاوت، در سطوح چسب کاری است. این نوع چاپ به طراحان و شرکت های تبلیغاتی امکانات متنوع و جالبی میدهد تا دست به کارهای بکر و خلاقانه بزنند.
چاپ لترپرس
چاپ ملخی که نوعی ماشین لترپرس است از قدیمی ترین ماشینهای چاپ محسوب میشود. در واقع کاربرد حروف سربی که گوتنبرگ مخترع آن بود در این شیوه چاپ به کار گرفته میشود. از جمله کارهایی که با این شیوه انجام میشود میتوان به مواردی چون چاپ کارت ویزیت، سربرگ، اعلامیه و .. با به کارگیری ماشین چاپ ملخی و استفاده از حروف سربی، کلیشه های فلزی و قالب های برش اشاره کرد.
منبع: