این شما و این جشنواره کودک و نوجوان فجر!

فجر ۴۲ از نگاه آنا|

منتقدان و کارشناسان سینما با حضور در سینمای رسانه با متر و معیارهای حرفه‌ای خود کارگردان‌های بزرگ سینمای ایران را مورد نقد قرار دادند و حالا با همان ابزار به تماشای آثار فیلمسازان کودک و نوجوان نشستند و این به ضرر آثار این فیلمسازان جوان است.

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، پر بیراه نیست اگر امسال را عجیب‌ترین دوره جشنوراه فیلم فجر بدانیم آن هم از این منظر که در این دوره آثار مربوط به سینمای کودک و نوجوان در جشنواره به وفور به چشم می‌خورد و فیلم‌ها اکثراً فضایی دارند که باعث می‌شود شما تصور کنید در جشنواره کودک و نوجوان اصفهان حضور دارید، نه جشنواره فیلم فجر! 

مثال جالب این ادعا هم روز هشتم جشنواره در سینمای اهالی رسانه بود که از چهار فیلم به نمایش درآمده در این روز، یک انیمیشن برای گروه سنی نونهالان پخش شد و دو فیلم سینمایی برای گروه سنی نوجوانان و منتقدان و خبرنگارانی با متوسط سنی چهل سال به تماشای این آثار پرداختند. هیئت انتخاب جشنواره فیلم فجر امسال قطعاً باید پاسخ دهد که دلیل انتخاب این حجم از آثار مربوط به مخاطبان کودک و نوجوان چه چیزی بوده است؟ اگر دلیل حمایت از این ژانر و فضاسازی برای سازندگان این قبیل آثار باشد که باید به اطلاع دوستان رساند که این حرکت نتیجه معکوس می‌دهد.

آن هم به این دلیل که اهالی رسانه و منتقدانی که در برج میلاد به تماشای آثار می‌نشینند، با همان ریزبینی و ظرافتی که فیلم‌های بزرگان سینمای ایران در سال‌های گذشته را تماشا می‌کردند، فیلم‌های فیلمسازان جوان ژانر کودک و نوجوان را هم می‌بینند و همین مسئله هم باعث می‌شود با نگاهی منتقدانه تمام بخش‌های فنی فیلم‌ها را به چالش بکشند و به بزرگنمایی تمام ضعف‌های ریز و درشت آثار بپردازند. 

منتقدان و کارشناسان سینما با حضور در سینمای رسانه با متر و معیارهای حرفه‌ای خود کارگردان‌های بزرگی همچون مسعود کیمیایی، ابراهیم حاتمی‌کیا، مسعود جعفری جوزانی، پوران درخشنده، نرگس آبیار و… را مورد نقد قرار دادند و حالا با همان ابزار به تماشای آثار فیلمسازان کودک و نوجوان نشستند، فیلمسازانی که در ژانر خود به سادگی می‌توانند خیلی از بایدها و نبایدهای مربوط به فیلمسازی برای بزرگسالان را نادیده بگیرند و از قوه تخیل مخاطبان خود بهترین سود را ببرند. 

مورد عجیب «ملکه آلیشون» 

یکی از مصادیق این تناقض در جشنواره فیلم فجر امسال فیلم سینمایی «ملکه آلیشون» است، اثری به کارگردانی ابراهیم نورآور محمد که البته این هنرمند علاوه بر کارگردانی، ده‌ها عنوان دیگر (تهیه‌کننده، نویسنده، تدوینگر، تصویربردار، طراح جلوه‌های ویژه، بازیگردان، آهنگساز، صدابردار، طراح صحنه و لباس، گریمور و…) هم در مسیر تولید این اثر داشته و به معنای واقعی کلمه خودش به تنهایی این فیلم را جلوی دوربین برده است. حال اینکه چطور این اتفاق افتاده و اصلا چنین چیزی قابلیت اجرا دارد یا نه سوژه‌ایست که در روزهای آتی و در خلال گفت‌وگو با این کارگردان به آن می‌پردازیم، آنچه درخصوص این فیلم جالب است اتفاقاتی است که در یک سال گذشته برای این اثر رخ داده است. 

فیلم «ملکه آلیشون» برای نخستین بار در تابستان امسال در جشنواره بین‌المللی کودک و نوجوان اصفهان به نمایش درآمد و در آنجا با استقبال ویژه‌ای از جانب هیئت داوران و مخاطبان کودک و نوجوان مواجه شد. تا جایی که اکثر اکران‌های آن بسیار شلوغ بود و باعث شد نام این اثر و سازنده‌اش در روزهای برگزاری این جشنواره بسیار شنیده شود. این فیلم به دلیل درخشش در جشنواره کودک و نوجوان در جشنواره فیلم فجر هم به نمایش درآمد، اما در اینجا همه چیز برعکس شد و از همان روز اکران و در نشست خبری شرایط برای سازنده اثر و بازیگرانش بسیار تغییر کرد. یعنی در حالی که آن‌ها انتظار داشتند یک بار دیگر مثل جشنواره کودک و نوجوان مورد تقدیر و تحسین قرار بگیرند، با سوالات چالشی و اساسی مواجه شدند و متوجه شدند که چه ضعف‌های بزرگی در کارشان وجود دارد. 

دقیقا این تناقض در نگاه مخاطبان دو جشنواره به یک اثر یکسان، همان ضربه‌ایست که به پیکر سینمای کودک و نوجوان وارد می‌کند. این فیلم‌ها اگر در مدیوم خود و برای مخاطب هدف خود به نمایش دربیاید و در همان جا مورد بررسی کارشناسان حرفه‌ای آن حوزه قرار بگیرد، قطعا با اقبال بیشتری مواجه خواهد شد، اما زمانی که آن را در معرض دید منتقدان و کارشناسان حرفه‌ای سینما قرار می‌دهید نباید انتظار داشته باشید که همانقدر خوب و مهربان با نگاه کودکانه به آثار نگاه کنند و تیغ نقدشان را برای آثار کودک و نوجوان غلاف کنند. 

جشنواره فیلم فجر را نجات دهید!

اتفاقا اینجا باید ایستاد و به برگزارکنندگان جشنواره فجر گفت شما با این دست فرمان هم اعتبار و جایگاه جشنواره فیلم فجر را از بین می‌برید هم باعث ضربه زدن به سینمای کودک و نوجوان می‌شوید. وقتی منتقدان، خبرنگاران و کارشناسان مطرح سینما به نقد آثار کودک و نوجوان بپردازند و اکثراً به نکات منفی این آثار اشاره کنند، فکر می‌کنید این نقدها و نظرات در زمان اکران فیلم‌های کودک و نوجوان به آن‌ها کمک می‌کند یا باعث ریزش مخاطبانشان می‌شود؟

از طرف دیگر وقتی جشنواره فیلم فجر را با فیلم‌های کودک و نوجوان و آثار ژانر کمدی و فیلم‌های حمایتی پر می‌کنید و تعداد آثار اجتماعی و دغدغه‌مند حاضر در جشنواره به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد، توقع دارید جشنواره فیلم فجر همان ارج و قرب همیشگی را در نزد سینمادوستان داشته باشد؟ جشنواره فجری که بهترین فیلم‌هایش دو اثر کمدی هستند و مابقی آثار به نمایش درآمده در آن با فاصله زیادی نسبت به آن دو قرار دارند نشان می‌دهد مسیر درستی را طی نکرده است. شاید بهتر بود برگزارکنندگان جشنواره در زمان انتخاب اعضای هیئت انتخاب آثار کمی با وسواس بیشتر عمل می‌کردند، چون این ضعف‌هایی که امروز در برگزاری جشنواره چهل‌ودوم شاهد آن‌ها هستیم و در اینجا نیز به برخی از آن‌ها اشاره شد، حاصل زحمت این عزیزان است، زحمتی که سینمای ایران را به این حال و روز انداخته است.