توافق برای رفع فیلترینگ، سخت تر از توافق با آمریکا؟!
«الان در حضور شما اسپید تست می گیرم که بدانید سرعت اینترنت مناسب است.» این جمله ای بود در پاسخ به نارضایتی مردم از وضعیت اینترنت که بارها از عیسی زارع پور وزیر ارتباطات دولت پیشین شنیده بودیم. آنکه آمد و رفت و انگار نه خانی آمده و نه خانی رفته؛ وضعیت اینترنت چنان نابسامان شد که وعده ی بهبود آن دست آویز جذابی برای دعوت مردم به پای صندوق رای بود. موضوعی که آقای پزشکیان بخوبی دریافته بود و از آن به عنوان یکی از وعده های کلیدی خود در کارزارهای انتخاباتی استفاده کرد. «بهبود وضعیت اینترنت و به طور مشخص بازنگری در سیاست های فیلترینگ»؛ اما با گذشت زمان از آغاز به کار دولت جدید به نظر می رسد این وعده در هزارتوی بوروکراسی و مصلحت اندیشی های سیاسی گم شده است و تفاوت ملموسی با دوران پیشین احساس نمی شود.
عیسی زارع پور در دولت آقای رئیسی با استناد مداوم به آمار و ارقام اسپید تست (آزمایش سرعت لحظه ای اینترنت) در برابر سیل شکایات مردمی از کندی و اختلال اینترنت در یادها مانده است. رویکردی که با ارائه تصویری غیرواقعی از کیفیت شبکه عملاً راه را بر پذیرش ضعف ها و تلاش برای رفع آن ها می بست و نارضایتی کاربران را با انکار پاسخ می داد. اکنون ستار هاشمی وزیر ارتباطات دولت پزشکیان با شعار «کار کارشناسی» و پرهیز از «غوغاسالاری» سکان را به دست گرفته است. اما این تغییر رویکرد تاکنون به تغییر نتیجه منجر نشده است. وعده بهبود وضعیت اینترنت و به ویژه رفع فیلترینگ همچنان بر زمین مانده است. توجیه آقای وزیر «مذاکره با شورای عالی فضای مجازی» و زمان بر بودن «رفت و برگشت و بررسی خواسته های طرفین» است.
اینجاست که سوالات اساسی مطرح می شوند:
۱. آقای پزشکیان با وعده ی مشخص گشایش در وضعیت اینترنت و رفع فیلترینگ از مردم رأی گرفتند. عمل به این وعده نه یک لطف بلکه انجام وظیفه و احترام به رأی مردمی است که به این امید پای صندوق ها آمدند. در نهج البلاغه پندهایی درباره ی خلف وعده آمده است که لابد رئیس جمهور با آن آشناست. اما سوال اینجاست: چرا باید برای تحقق این مطالبه ی عمومی و وعده ی انتخاباتی با نهادهایی وارد مذاکره شد که اساساً دیدگاه متفاوتی دارند و به نوعی نماینده ی جریانی هستند که در انتخابات اخیر مورد اقبال عمومی قرار نگرفتند؟ آیا رئیس جمهور منتخب مردم اختیار و قدرت لازم برای اجرای وعده های کلیدی خود را ندارد یا اراده ای برای استفاده از آن وجود ندارد؟
۲. فیلترینگ گسترده نه تنها مانعی بزرگ بر سر راه کسب وکارها آموزش ارتباطات و دسترسی آزاد به اطلاعات است بلکه به نمادی از شکاف میان حاکمیت و مردم به خصوص نسل جوان بدل شده است. این یوغ نارضایتی عمیقی را در جامعه پدید آورده است. تعلل در برداشتن این مانع آن هم با توجیه مذاکرات داخلی فرساینده چگونه قابل قبول است؟
۳. چگونه است که می شود با آمریکا کشوری که دهه ها دشمن شماره ی یک خوانده می شده و با آن اختلافات عمیقی وجود دارد تنها طی دو جلسه به نتایج خوش بینانه ای دست یافت که منجر به گشایش های اقتصادی (مانند افزایش قیمت ریال) شود اما برای حل یک مسئله داخلی و رفع محدودیتی که بخش بزرگی از جامعه خواستار آن است پس از ماه ها مذاکره با نهادی از داخل نظام جمهوری اسلامی هنوز هیچ گشایش ملموسی حاصل نشده است؟ آیا اراده ی لازم برای حل مسئله ی فیلترینگ در داخل کشور کمتر از اراده برای مذاکره با آمریکاست؟ درخور است در این مورد نیز آقای رئیس جمهور بصورت حرفه ای ضرب الاجلی را برای مذاکرات رفع فیلترینگ خود تعیین کند تا مردم درصورت شکست شما در مذاکره با شورای عالی فضای مجازی به فکر راه حل جایگزین باشند.
آقای پزشکیان پنجره ی امید و وفاقی که با شعارهای انتخاباتی در میان جوانان و فعالان اکوسیستم فناوری اطلاعات ایران باز شده بود به سرعت در حال بسته شدن است. اینترنت ماهواره ای به رغم تمام محدودیت ها و هزینه ها روزبه روز در دسترس تر می شود و آقای ایلان ماسک بحمدالله والمنه در حال توسعه ی گیرنده های استارلینک در کشورهای همسایه ماست. کاربران و کسب وکارها تا ابد منتظر رفع فیلترینگ یوتیوب و تلگرام نخواهند ماند و راه خود را هرچند با هزینه و دشواری پیدا می کنند. اساسا در عصر هوش مصنوعی چرا فکر می کنید که مردم هنوز در بند تکنولوژی ۲۰سال پیش ِ یوتوب هستند و ملتمس به درگاه شما!
کسانی که سال ۱۳۸۴ هم زمان با یوتیوب متولد شده اند اکنون جوان ۲۰ساله ای هستند در مسیر فرودگاه امام؛ چرا که نه دشمنی با اینترنت در مخیله ی شان می گنجد و نه بازی مذاکره برای چاره ی این مشکل را باور دارند. با مسیری که در پیش گرفته اید روزی می آید که اینترنت را به رایگان در اختیار مردم قرار می دهید اما آنها ترجیح دهند همان مبلغی که برای خرید فیلترشکن می پرداختند با رضایت خاطر به آقای ماسک تقدیم کنند و اینترنت رایگان شما را نپذیرند.
وضعیت اینترنت در دولت پزشکیان تفاوتی با گذشته ندارد. بهتر است دولت بیش از این انرژی و زمان را صرف مذاکراتی بی حاصل برای رفع فیلترینگ نکند. این موضوع بیشتر محکی برای شناخت عزم و اراده ی شما در تغییر رویکرد دولت به عقلانیت و مردم داری بود. آمار فزاینده ی مهاجرت نخبگان و جوانان به هزار زبان پیام کشاورز پیر را تکرار می کند: «خودتان می دانید و مملکت تان.» در پاسخ به این پیام آن که می خندد هنوز خبر هولناک را درک نکرده است مگر آنکه تعمدی در کار باشد!
2121