تینر چیست؟ راهنمای کامل انتخاب، کاربرد، ایمنی و خرید
تینر چیست؟ تینر یک حلال آتش‌گیر و فرّار است که برای رقیق‌کردن رنگ و رزین‌ها، تنظیم ویسکوزیته برای قلم‌مو/اسپری و شست‌وشوی ابزار و سطوح به‌کار می‌رود. انتخاب درست تینر، کیفیت نهایی پوشش (شفافیت، چسبندگی، صافی سطح و ماندگاری) را تعیین می‌کند.
تینر دقیقاً چه می‌کند؟
-
تنظیم ویسکوزیته (روانی): رنگ را برای ابزار موردنظر (قلم، غلطک، پیستوله) آماده می‌کند.
-
کنترل تبخیر: سرعت خشک‌شدن و یکنواختی سطح را مدیریت می‌کند؛ تبخیر خیلی سریع ⇒ پوست‌پرتقالی/حباب، خیلی کند ⇒ شره/دیرخشکی.
-
پایداری و سطح تمام‌شده: انتخاب تینر سازگار از کدری، سفیدک‌زدن (Blooming)، بوی تند باقی‌مانده یا کاهش چسبندگی جلوگیری می‌کند.
-
شست‌وشو: پاک‌کردن لوازم، زدودن گریس/آلودگی و حذف رنگ‌های خشک‌شده.
اصل طلایی: همیشه از تینرِ توصیه‌شده‌ی سازنده‌ی رنگ استفاده کنید. جایگزینیِ دلخواه می‌تواند باعث عیوب سطح و افت دوام شود.
انواع تینر و کاربرد هرکدام
| نوع تینر | سازگاری اصلی | ویژگی فرایندی | موارد مصرف نمونه |
|---|---|---|---|
| تینر فوری (NC / Nitrocellulose) | لاک‌ها و رنگ‌های نیتروسلولز، برخی شفاف‌های چوب | تبخیر سریع، سطح زودخشک، بوی تند | مبلمان و دکور چوبی، کارهای سریع |
| تینر روغنی/آلکیدی | رنگ‌های آلکیدی/روغنی | تبخیر کند–میانه، زمان باز بیشتر | فلزات، سازه‌ها، رنگ‌های روغنی ساختمانی |
| تینر اپوکسی (2K) | رنگ‌ها/چسب‌های اپوکسی | قدرت حلالی بالا، فرمول مخصوص رزین | کفپوش/مخازن/ضدخوردگی‌های صنعتی |
| تینر پلی‌یورتان (2K) | رنگ‌های پلی‌یورتان براق/مات | تبخیر کنترل‌شده برای حذف حباب و صافی سطح | خودرویی، چوب لوکس، تجهیزات |
| تینر پلی‌استر | رزین‌های پلی‌استر غیر اشباع | بهبود هم‌سطحی، کاهش حباب | سنگ مصنوعی، فایبرگلاس |
| تینر اکریلیک | اکریلیک‌های حلالی/اتوموتیو | وضوح فیلم، شفافیت بالا | کلیرکوت‌ها، رنگ‌های خودرو |
| تینر شست‌وشو | ابزار و سطوح | اقتصادی، توان پاک‌کنندگی بالا | تمیزکاری عمومی و قبل از رنگ |
| تینر همه‌کاره (Univers.)* | چند سامانه مشخص | ترکیب متوازن تبخیر | کارگاه‌های چندمنظوره |
* استفاده‌ی «همه‌کاره» فقط وقتی مجاز است که با سیستم رنگ شما سازگار باشد. اول در مقیاس کوچک تست کنید.
چطور تینر مناسب انتخاب کنیم؟ (چک‌لیست ۶ گام)
-
سیستم پوشش را مشخص کنید: NC، آلکیدی، اپوکسی 2K، PU 2K، اکریلیک، پلی‌استر…
-
روش اعمال: قلم/غلطک (ویسکوزیته بالاتر)، اسپری (ویسکوزیته پایین‌تر، تبخیر کنترل‌شده).
-
شرایط محیطی: دمای بالا ⇒ تینر کندتر؛ رطوبت بالا ⇒ از فورمولاسیون‌های ضد Blooming استفاده کنید.
-
کیفیت سطح: برای سطوح براقِ «آینه‌ای»، معمولاً تینر Slow/متوسط–کند نتیجه‌ی صیقلی‌تری می‌دهد.
-
ایمنی/بو/VOC: فضای بسته ⇒ انتخاب تینر با بو و VOC پایین‌تر و تهویه قوی.
-
تست کوب (Ford #4 یا Zahn): رقیق‌سازی پله‌ای ۵–۱۰٪ تا رسیدن به زمان خروجی توصیه‌شده در دیتاشیت رنگ.
نسبت اختلاط و روش رقیق‌سازی
-
از کم به زیاد اضافه کنید (هر بار ۳–۵٪)، مخلوط را هم بزنید و تست ویسکوزیته/پاشش بگیرید.
-
اسپری NC/لاک‌های چوب: معمولاً ۱۵–۳۰٪ (طبق دیتاشیت).
-
آلکیدی/روغنی: ۵–۱۵٪.
-
اپوکسی/پلی‌یورتان 2K: پس از اختلاط دقیق جزء A+B، تینر مخصوص همان سیستم را پله‌ای اضافه کنید.
-
تمیزکاری: تینر شست‌وشو؛ برای چربی‌های سنگین، پیش‌تمیزکننده‌های مخصوص چربی‌زدا.
اعداد بالا راهنمای عمومی هستند؛ همواره برگه فنی سازنده رنگ ملاک نهایی است.
عیوب رایج ناشی از تینر نامناسب (و راه‌حل)
-
پوست‌پرتقالی/زبرشدن: تبخیر خیلی سریع ⇒ از تینر کندتر یا دمای پایین‌تر استفاده کنید، فشار/نازل اسپری را تنظیم کنید.
-
شره/دیرخشکی: رقیق‌سازی بیش از حد یا تینر کند ⇒ درصد تینر را کم و دست‌دادن بین لایه‌ها را رعایت کنید.
-
کدرشدن/سفیدک (Blooming): رطوبت بالا + تبخیر سریع ⇒ تینر Anti-Bloom یا کندتر و تهویه کنترل‌شده.
-
چسبندگی ضعیف/تاول: ناسازگاری شیمیایی یا آلودگی سطح ⇒ تینر سازگار + آماده‌سازی سطح (سمباده/چربی‌زدایی).
-
حباب/پین‌هول: اختلاط پرهوا، لایه ضخیم، تبخیر نامتوازن ⇒ زمان Flash-off و تینر مناسب‌تر.
نکات ایمنی (خیلی مهم)
-
بسیار آتش‌گیر: دور از شعله/جرقه/گرما. فقط در محیط دارای تهویه مناسب کار کنید.
-
PPE کامل: دستکش مقاوم، عینک ایمنی، ماسک فیلتر آلی (A1/A2).
-
نگهداری: ظرف دربسته، دور از نور و گرما؛ از ظروف پلاستیکی ناسازگار استفاده نکنید.
-
دفع پسماند: مطابق مقررات محیط‌زیستی؛ هرگز در فاضلاب رها نکنید.
-
SDS را بخوانید: قبل از کار، برگه اطلاعات ایمنی تینر مربوطه را مطالعه کنید.
چرا تینر را از «پیشگامان شیمی» بخریم؟
-
تنوع کامل: تینر فوری (NC)، روغنی/آلکیدی، اپوکسی، پلی‌یورتان، پلی‌استر، اکریلیک و تینر شست‌وشو.
-
کیفیت پایدار و استاندارد: هر محموله با COA و SDS؛ تبخیر و قدرت حلالی کنترل‌شده.
-
انتخاب متناسب با پروژه: مشاوره رایگان برای روش اجرا، شرایط محیطی و هدف سطح.
-
قیمت رقابتی + تحویل سریع: بسته‌بندی گالن ۲۰ لیتری و بشکه ۲۰۰ لیتری، ارسال سراسری.
-
حمایت پس از فروش: رفع اشکالات اجرایی و پیشنهاد راهکار جایگزین.
برای استعلام قیمت روز و انتخاب تینر سازگار با سیستم پوششتان تماس بگیرید:
02128425006
پرسش‌های پرتکرار (FAQ)
۱) می‌توانم هر تینری را با هر رنگی مخلوط کنم؟
خیر. تینر باید با رزینِ پایه رنگ سازگار باشد (NC، آلکید، اپوکسی، PU، اکریلیک…). همیشه دیتاشیت سازنده را ملاک قرار دهید.
۲) چرا پوشش من کدر و سفیدک شد؟
رطوبت + تبخیر سریع در لاک‌های NC سبب Blooming می‌شود. از تینر Anti-Bloom/کندتر استفاده کنید و شرایط رطوبت/دمای محیط را کنترل نمایید.
۳) برای فینیش براق آینه‌ای چه کنم؟
اسپری با ویسکوزیته‌ی کنترل‌شده، تینر Slow/متوسط، دست‌های نازک با زمان Flash-off و تهویه پایدار؛ سپس پرداخت نهایی در صورت نیاز.
۴) تینر شست‌وشو چه فرقی با تینر رقیق‌کننده دارد؟
تینر شست‌وشو روی پاک‌کنندگی و قیمت بهینه شده است، نه روی کیفیت فیلم رنگ. برای رقیق کردن، از تینر مخصوص همان سیستم استفاده کنید.
جمع‌بندی
تینر فقط «رقیق‌کننده» نیست؛ ابزار تنظیم کیفیت نهایی پوشش است. شناخت نوع رنگ، شرایط اجرا و انتخاب تینر سازگار، تفاوت میان یک سطح حرفه‌ای و یک کار پرعیب را رقم می‌زند. اگر درباره انتخاب مناسب بین NC، آلکیدی، اپوکسی، PU، پلی‌استر یا اکریلیک مردد هستید، تیم پیشگامان شیمی کنار شماست تا بهترین تینر را برای پروژه‌تان پیشنهاد دهد.