دانلود نمونه نامه به اجرای احکام (متن آماده و کاربردی)
نمونه نامه به اجرای احکام
نمونه نامه به اجرای احکام ابزاری حیاتی برای پیگیری حقوق قانونی شما پس از صدور حکم قطعی است. این نامه ها شامل درخواست های مختلفی از جمله آغاز فرآیند اجرا، توقیف اموال، جلب محکوم علیه و رفع توقیف می شوند که هر یک نیازمند نگارش دقیق و آگاهی از مبانی قانونی است. فهم صحیح نحوه تنظیم این مکاتبات، کلید دستیابی به نتیجه مطلوب در فرآیند اجرای احکام محسوب می شود.
پس از آنکه یک پرونده حقوقی در دادگاه به مراحل پایانی خود می رسد و حکم قطعی صادر می شود، ذینفع برای عملیاتی کردن مفاد حکم و استیفای حقوق خود نیازمند مراجعه به واحد اجرای احکام دادگستری است. در این فرآیند، مکاتبات رسمی و قانونی نقش بنیادینی ایفا می کنند. این راهنمای جامع با هدف ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی، به تشریح انواع درخواست ها، مراحل قانونی، مدارک مورد نیاز و ارائه نمونه های عملی از نامه ها به دایره اجرای احکام می پردازد. این مقاله به شما کمک می کند تا با آگاهی کامل و اطمینان خاطر، فرآیند اجرای احکام خود را مدیریت کرده و از حقوق قانونی تان دفاع کنید.
اجرای احکام مدنی چیست و چرا نیاز به مکاتبه داریم؟
اجرای احکام مدنی، مرحله ای سرنوشت ساز در فرآیند دادرسی است که طی آن، رأی قطعی و لازم الاجرای دادگاه جامه عمل می پوشد. این مرحله، تضمین کننده تحقق عدالت و استیفای حقوق طرف پیروز دعوا است. پس از آنکه دادگاهی حکمی را صادر می کند و این حکم با طی مراحل قانونی (مانند انقضای مهلت اعتراض یا تأیید در مراجع بالاتر) قطعیت می یابد، ذینفع (محکوم له) حق دارد درخواست کند که مفاد این حکم به مرحله اجرا درآید.
مبنای قانونی اجرای احکام مدنی در قانون اجرای احکام مدنی مصوب سال ۱۳۵۶ و اصلاحات بعدی آن ریشه دارد. ماده ۱ این قانون به صراحت بیان می دارد: «احکام دادگاه های دادگستری وقتی قطعیت یافت و به مرحله اجرا برسد، از طریق دایره اجرای احکام به اجرا گذاشته می شود.» این بدان معناست که صرف صدور حکم، به تنهایی به معنای تحقق آن نیست؛ بلکه برای اجرایی شدن آن، فرآیندی مشخص و قانونی باید طی شود.
ضرورت مکاتبات رسمی و کتبی در فرآیند اجرای حکم از آنجا ناشی می شود که آغاز اجرای حکم نیازمند یک درخواست رسمی و صریح از سوی محکوم له یا وکیل قانونی او است. ماده ۵ قانون اجرای احکام مدنی مقرر می دارد: «هیچ حکمی از احکام دادگاه ها به موقع اجرا گذارده نمی شود مگر اینکه طبق مقررات این قانون قطعی شده و به درخواست محکوم له یا نماینده قانونی او اجراییه صادر شده باشد.» این درخواست کتبی، مبنای شروع فعالیت های دایره اجرای احکام است و شامل اطلاعات حیاتی پرونده، مشخصات طرفین و خواسته دقیق از اجرای احکام می شود. بدون این مکاتبات، پرونده اجرایی تشکیل نخواهد شد و حکم حتی با وجود قطعیت، به حال تعلیق باقی می ماند.
بخش اول: درخواست های اصلی برای شروع فرآیند اجرا
نمونه نامه درخواست اجرای حکم قطعی
درخواست اجرای حکم قطعی، نخستین گام رسمی برای آغاز فرآیند اجرایی پس از قطعیت یافتن یک حکم دادگاه است. این درخواست، به دایره اجرای احکام اعلام می کند که محکوم له (شخصی که حکم به نفع او صادر شده) قصد دارد مفاد حکم را به اجرا بگذارد. بدون ارائه این درخواست، حتی با وجود حکمی که قطعیت یافته، دایره اجرای احکام نمی تواند اقدامی برای اجرای آن انجام دهد.
هدف و موارد کاربرد:
هدف اصلی این نامه، آغاز رسمی فرآیند اجرایی است. موارد کاربرد آن بسیار گسترده است و شامل انواع احکام مالی و غیرمالی می شود. برای مثال، در احکام مالی، ممکن است شامل وصول چک برگشتی، مطالبات قراردادی، مهریه، یا سایر دیون باشد. در احکام غیرمالی، می تواند به منظور تخلیه ملک، تحویل مال معین، یا انجام تعهدات غیرمالی خاصی باشد که دادگاه صادر کرده است.
مبنای قانونی:
این درخواست مستند به مواد ۱ و ۵ قانون اجرای احکام مدنی است. ماده ۱ بر لزوم قطعیت حکم برای اجرا و ماده ۵ بر ضرورت تقاضای کتبی محکوم له برای صدور اجراییه تأکید می کند.
مدارک لازم:
برای ارائه درخواست اجرای حکم قطعی، لازم است مدارک زیر به صورت کامل و دقیق ضمیمه شوند:
- تصویر مصدق (برابر اصل شده) از حکم قطعی دادگاه.
- گواهی قطعیت حکم (در صورت عدم درج صریح در متن حکم یا نیاز به تأیید دادگاه).
- تصویر مصدق شناسنامه و کارت ملی متقاضی (محکوم له).
- وکالت نامه رسمی (در صورتی که وکیل از طرف موکل درخواست می دهد).
- قبض پرداخت هزینه دادرسی یا اجراییه (در موارد خاص و طبق تعرفه).
نحوه نگارش:
نگارش این نامه باید با دقت و وضوح کامل صورت پذیرد تا هیچ ابهامی برای واحد اجرای احکام باقی نماند. نکات کلیدی در تنظیم متن عبارتند از:
- ذکر دقیق عنوان دایره اجرای احکام مربوطه (مانند ریاست محترم اجرای احکام مدنی دادگاه عمومی شهر تهران).
- مشخصات کامل محکوم له و محکوم علیه (نام، نام خانوادگی، کد ملی، آدرس).
- شماره کلاسه پرونده و شماره دادنامه.
- تاریخ صدور و تاریخ قطعیت حکم.
- خلاصه دقیق و روشن از مفاد حکمی که قرار است اجرا شود.
- درخواست صریح مبنی بر صدور اجراییه و اقدام برای اجرای حکم.
نمونه متن آماده ۱ (برای حکم مالی)
بسمه تعالی
ریاست محترم اجرای احکام مدنی دادگاه عمومی [نام شهر/مجتمع قضایی] [شماره شعبه]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم له]، فرزند [نام پدر]، به کد ملی [کد ملی] و به نشانی [آدرس کامل]، محکوم له پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده] مطرح در آن شعبه محترم هستم. در خصوص این پرونده، دادنامه شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ صدور دادنامه] صادر گردیده که طی آن آقای/خانم [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، فرزند [نام پدر محکوم علیه]، به کد ملی [کد ملی محکوم علیه] و به نشانی [آدرس کامل محکوم علیه]، به پرداخت مبلغ [مبلغ محکوم به به عدد و حروف] بابت [مثلاً: وجه چک/مهریه/مطالبات] در حق اینجانب محکوم شده اند.
این دادنامه در تاریخ [تاریخ قطعیت حکم] قطعیت یافته است. لذا با عنایت به قطعیت حکم و انقضای مهلت های قانونی برای اجرای ارادی، بدین وسیله درخواست صدور اجراییه و اجرای مفاد کامل دادنامه مذکور را از آن مقام محترم تقاضا دارم.
مدارک و مستندات لازم (تصویر مصدق حکم قطعی و گواهی قطعیت) به پیوست تقدیم می گردد.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی محکوم له: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
نمونه متن آماده ۲ (برای حکم غیرمالی – مثلاً تخلیه ملک)
بسمه تعالی
ریاست محترم اجرای احکام مدنی دادگاه عمومی [نام شهر/مجتمع قضایی] [شماره شعبه]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم له]، فرزند [نام پدر]، به کد ملی [کد ملی] و به نشانی [آدرس کامل]، محکوم له پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده] مطرح در آن شعبه محترم هستم. در خصوص این پرونده، دادنامه شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ صدور دادنامه] صادر گردیده که طی آن آقای/خانم [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، فرزند [نام پدر محکوم علیه]، به کد ملی [کد ملی محکوم علیه] و به نشانی [آدرس کامل محکوم علیه]، به تخلیه یک باب منزل مسکونی/واحد تجاری واقع در [آدرس کامل ملک مورد حکم] با پلاک ثبتی [پلاک ثبتی ملک (در صورت اطلاع)] در حق اینجانب محکوم شده اند.
این دادنامه در تاریخ [تاریخ قطعیت حکم] قطعیت یافته است. لذا با عنایت به قطعیت حکم و انقضای مهلت های قانونی برای اجرای ارادی، بدین وسیله درخواست صدور اجراییه و اجرای مفاد کامل دادنامه مبنی بر تخلیه و تحویل ملک مذکور را از آن مقام محترم تقاضا دارم.
مدارک و مستندات لازم (تصویر مصدق حکم قطعی و گواهی قطعیت) به پیوست تقدیم می گردد.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی محکوم له: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
نمونه نامه درخواست ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی
گاهی اوقات پس از قطعیت حکم دادگاه و انقضای مهلت های اعتراض، پرونده به صورت خودکار به واحد اجرای احکام ارجاع نمی شود. در چنین شرایطی، محکوم له باید با ارائه یک درخواست رسمی، از شعبه صادرکننده حکم تقاضا کند که پرونده جهت صدور اجراییه و آغاز مراحل اجرا به واحد اجرای احکام مدنی ارسال شود.
هدف و موارد کاربرد:
هدف این درخواست، تسریع در فرآیند ارجاع پرونده از شعبه رسیدگی کننده به واحد اجرای احکام است. موارد کاربرد آن عمدتاً زمانی است که با وجود قطعیت حکم و عدم اقدام محکوم علیه، پرونده هنوز در بایگانی شعبه اصلی مانده و مراحل اجرایی آن آغاز نشده است.
مبنای قانونی:
اگرچه ماده صریحی به صورت مستقیم برای درخواست ارسال پرونده وجود ندارد، اما این اقدام در راستای مواد ۱ و ۵ قانون اجرای احکام مدنی که بر لزوم صدور اجراییه پس از قطعیت حکم تأکید دارند، صورت می پذیرد و یک درخواست اداری برای پیشبرد فرآیند است.
نحوه نگارش:
در نگارش این نامه، باید بر قطعیت حکم، شماره دادنامه و کلاسه پرونده تأکید شود. همچنین، اشاره به عدم ارسال پرونده به اجرای احکام و درخواست صریح برای ارجاع آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
نمونه متن آماده
بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه [عمومی/خانواده/انقلاب/تجاری] [نام شهر/مجتمع قضایی]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم له]، فرزند [نام پدر]، به کد ملی [کد ملی]، خواهان/محکوم له پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده] مطرح در آن شعبه محترم هستم. در خصوص این پرونده، دادنامه قطعی به شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ صدور دادنامه] صادر گردیده است که مفاد آن به شرح زیر می باشد: [خلاصه کوتاهی از مفاد حکم، مثلاً: محکومیت خوانده/محکوم علیه به پرداخت مبلغ … ریال در حق اینجانب].
با عنایت به اینکه حکم مذکور در تاریخ [تاریخ قطعیت حکم] قطعیت یافته و مهلت های قانونی اعتراض به پایان رسیده است، خواهشمند است دستور فرمایید پرونده جهت صدور اجراییه و آغاز مراحل اجرای حکم، به واحد محترم اجرای احکام مدنی [نام شهر/مجتمع قضایی] ارسال گردد.
مدارک لازم (تصویر مصدق حکم قطعی و گواهی قطعیت) به پیوست تقدیم می گردد.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
پیگیری مداوم و دقت در نگارش مکاتبات حقوقی، سنگ بنای موفقیت در فرآیند اجرای احکام است و می تواند در تسریع و اثربخشی دستیابی به حقوق قانونی، نقش تعیین کننده ای ایفا کند.
بخش دوم: درخواست های مربوط به شناسایی و استیفای حقوق (بعد از صدور اجراییه و شروع اجرا)
نمونه نامه درخواست توقیف اموال محکوم علیه
پس از صدور اجراییه و شروع فرآیند اجرا، یکی از اقدامات کلیدی برای استیفای محکوم به، شناسایی و توقیف اموال محکوم علیه است. این درخواست به واحد اجرای احکام این اختیار را می دهد که نسبت به ضبط و نگهداری اموال محکوم علیه تا زمان فروش و پرداخت بدهی اقدام کند. توقیف اموال می تواند شامل طیف وسیعی از دارایی های منقول و غیرمنقول باشد.
هدف و موارد کاربرد:
هدف اصلی از درخواست توقیف اموال، تضمین وصول محکوم به از محل دارایی های محکوم علیه است. این اقدام زمانی ضروری است که محکوم علیه از اجرای ارادی حکم امتناع کرده باشد. موارد کاربرد شامل توقیف ملک (زمین، خانه، آپارتمان)، وسایل نقلیه (خودرو، موتورسیکلت)، حساب های بانکی، سهام شرکت ها، اوراق بهادار، حقوق و مستمری، و هرگونه مال منقول و غیرمنقول دیگری است که متعلق به محکوم علیه باشد.
مبنای قانونی:
این فرآیند بر اساس مواد ۴۹ به بعد قانون اجرای احکام مدنی و همچنین ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴ صورت می گیرد. ماده ۴۹ قانون اجرای احکام مدنی صراحتاً بیان می دارد: «در صورتی که محکوم علیه در موعدی که برای اجرای حکم مقرر است مدلول حکم را طوعاً اجرا ننماید یا قراری با محکوم له برای اجرای حکم ندهد و مالی هم معرفی نکند یا مالی از او تأمین و توقیف نشده باشد محکوم له می تواند درخواست کند که از اموال محکوم علیه معادل محکوم به توقیف گردد.»
مدارک لازم:
برای موفقیت در درخواست توقیف اموال، ارائه اطلاعات دقیق و مستند از اموال محکوم علیه بسیار مهم است. مدارک لازم می تواند شامل:
- اطلاعات دقیق اموال (برای ملک: شماره پلاک ثبتی، بخش، آدرس؛ برای خودرو: شماره پلاک انتظامی، مدل، رنگ، سال ساخت؛ برای حساب بانکی: نام بانک، شعبه، شماره حساب؛ برای سهام: نام شرکت، کد بورسی).
- در صورت لزوم، استعلام های بانکی یا ثبتی (در صورتی که اجرای احکام خود این استعلامات را انجام نداده باشد).
- شماره اجراییه صادره و اطلاعات پرونده اجرایی.
نحوه نگارش:
در متن درخواست توقیف، باید مشخصات کامل پرونده اجرایی، اطلاعات دقیق محکوم علیه و مشخصات جزئی مالی که قرار است توقیف شود، قید گردد. درخواست باید صریح و روشن بوده و به مبنای قانونی آن نیز اشاره شود.
نمونه متن آماده ۱ (توقیف حساب بانکی)
بسمه تعالی
ریاست محترم دایره اجرای احکام مدنی [نام شهر/مجتمع قضایی] [شماره شعبه]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم له]، محکوم له پرونده اجرایی کلاسه [شماره کلاسه پرونده اجرایی] می باشم. بر اساس اجراییه شماره [شماره اجراییه] مورخ [تاریخ صدور اجراییه]، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، محکوم علیه پرونده، به پرداخت مبلغ [مبلغ محکوم به به عدد و حروف] ریال در حق اینجانب محکوم گردیده و تاکنون از اجرای حکم خودداری نموده اند.
با عنایت به عدم پرداخت محکوم به و با استناد به ماده ۴۹ قانون اجرای احکام مدنی و ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، بدین وسیله درخواست توقیف حساب های بانکی محکوم علیه را از کلیه بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری کشور، به میزان مبلغ محکوم به (با احتساب نیم عشر اجرایی و خسارات تأخیر تأدیه) دارم. در صورت اطلاع، مشخصات یکی از حساب ها به شرح زیر است:
- نام بانک: [مثلاً: بانک ملی ایران]
- شعبه: [نام شعبه]
- شماره حساب: [شماره حساب (در صورت اطلاع)]
خواهشمند است دستورات مقتضی جهت شناسایی و توقیف وجوه موجود در حساب های بانکی محکوم علیه را صادر فرمایید.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
نمونه متن آماده ۲ (توقیف پلاک ثبتی ملک)
بسمه تعالی
ریاست محترم دایره اجرای احکام مدنی [نام شهر/مجتمع قضایی] [شماره شعبه]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم له]، محکوم له پرونده اجرایی کلاسه [شماره کلاسه پرونده اجرایی] می باشم. بر اساس اجراییه شماره [شماره اجراییه] مورخ [تاریخ صدور اجراییه]، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، محکوم علیه پرونده، به پرداخت مبلغ [مبلغ محکوم به به عدد و حروف] ریال در حق اینجانب محکوم گردیده و تاکنون از اجرای حکم خودداری نموده اند.
با عنایت به عدم پرداخت محکوم به و با استناد به ماده ۴۹ قانون اجرای احکام مدنی و ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، بدین وسیله درخواست توقیف پلاک ثبتی ملک متعلق به محکوم علیه را به شرح زیر دارم:
- نوع ملک: [مثلاً: شش دانگ یک باب آپارتمان/قطعه زمین]
- پلاک ثبتی: [مثلاً: ۱۰۵ فرعی از ۱۲۰ اصلی]
- بخش: [مثلاً: ۱۱ تهران]
- آدرس حدودی: [آدرس حدودی ملک]
خواهشمند است دستورات مقتضی جهت استعلام از اداره ثبت اسناد و املاک و توقیف ملک فوق الذکر را به میزان محکوم به (با احتساب نیم عشر اجرایی و خسارات تأخیر تأدیه) صادر فرمایید.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
نمونه متن آماده ۳ (توقیف خودرو)
بسمه تعالی
ریاست محترم دایره اجرای احکام مدنی [نام شهر/مجتمع قضایی] [شماره شعبه]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم له]، محکوم له پرونده اجرایی کلاسه [شماره کلاسه پرونده اجرایی] می باشم. بر اساس اجراییه شماره [شماره اجراییه] مورخ [تاریخ صدور اجراییه]، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، محکوم علیه پرونده، به پرداخت مبلغ [مبلغ محکوم به به عدد و حروف] ریال در حق اینجانب محکوم گردیده و تاکنون از اجرای حکم خودداری نموده اند.
با عنایت به عدم پرداخت محکوم به و با استناد به ماده ۴۹ قانون اجرای احکام مدنی و ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، بدین وسیله درخواست توقیف خودرو متعلق به محکوم علیه را به شرح زیر دارم:
- نوع خودرو: [مثلاً: سواری پراید]
- مدل: [مدل خودرو]
- رنگ: [رنگ خودرو]
- شماره پلاک انتظامی: [شماره پلاک (در صورت اطلاع)]
- شماره شاسی: [شماره شاسی (در صورت اطلاع)]
- شماره موتور: [شماره موتور (در صورت اطلاع)]
خواهشمند است دستورات مقتضی جهت استعلام از راهنمایی و رانندگی ناجا و توقیف خودرو فوق الذکر را به میزان محکوم به (با احتساب نیم عشر اجرایی و خسارات تأخیر تأدیه) صادر فرمایید.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
نمونه نامه درخواست توقیف حقوق یا مستمری محکوم علیه
یکی دیگر از روش های استیفای محکوم به، توقیف بخشی از حقوق یا مستمری محکوم علیه است. این روش در مواردی که محکوم علیه دارای شغل ثابت بوده و حقوق یا مستمری دریافت می کند، کارایی بالایی دارد.
هدف و موارد کاربرد:
هدف این درخواست، کسر ماهیانه بخشی از درآمد محکوم علیه جهت پرداخت بدهی است. این اقدام برای محکوم علیه هایی که کارمند دولت، سازمان های خصوصی، یا بازنشسته هستند، کاربرد دارد. محدودیت های قانونی برای میزان کسر از حقوق یا مستمری باید رعایت شود.
مبنای قانونی:
ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی صراحتاً به امکان توقیف یک سوم یا یک چهارم از حقوق و مزایای مستخدمین اشاره دارد. طبق این ماده، از حقوق و مزایای مستخدمین رسمی یا غیررسمی سازمان ها و مؤسسات دولتی و خصوصی، در صورتی که محکوم علیه زن یا فرزند داشته باشد، یک چهارم و در صورت نداشتن زن و فرزند، یک سوم حقوق قابل توقیف است.
مدارک لازم:
ارائه اطلاعات دقیق از محل کار یا سازمان پرداخت کننده حقوق/مستمری محکوم علیه ضروری است. این اطلاعات شامل نام کامل سازمان، آدرس دقیق، و در صورت امکان، واحد مربوطه (مانند اداره کارگزینی یا امور مالی) می باشد.
نحوه نگارش:
درخواست باید شامل مشخصات پرونده اجرایی، اطلاعات محکوم علیه و محل کار یا بازنشستگی وی باشد. همچنین، اشاره به مبنای قانونی (ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی) و درخواست کسر قانونی از حقوق/مستمری ضروری است.
نمونه متن آماده
بسمه تعالی
ریاست محترم دایره اجرای احکام مدنی [نام شهر/مجتمع قضایی] [شماره شعبه]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم له]، محکوم له پرونده اجرایی کلاسه [شماره کلاسه پرونده اجرایی] می باشم. بر اساس اجراییه شماره [شماره اجراییه] مورخ [تاریخ صدور اجراییه]، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، محکوم علیه پرونده، به پرداخت مبلغ [مبلغ محکوم به به عدد و حروف] ریال در حق اینجانب محکوم گردیده و تاکنون از اجرای حکم خودداری نموده اند.
با توجه به اینکه محکوم علیه کارمند/بازنشسته [نام سازمان/شرکت/صندوق بازنشستگی] در نشانی [آدرس کامل محل کار/صندوق بازنشستگی] می باشد و ماهیانه حقوق/مستمری دریافت می نماید، بدین وسیله و با استناد به ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی، درخواست توقیف و کسر قانونی (یک سوم/یک چهارم) از حقوق/مستمری ایشان را به میزان محکوم به (با احتساب نیم عشر اجرایی و خسارات تأخیر تأدیه) دارم.
خواهشمند است دستورات مقتضی جهت مکاتبه با مرجع ذیربط و توقیف حقوق/مستمری محکوم علیه را صادر فرمایید.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
نمونه نامه درخواست جلب محکوم علیه
در صورتی که پس از طی مراحل قانونی و تلاش برای شناسایی و توقیف اموال، امکان استیفای محکوم به فراهم نشود و محکوم علیه نیز از پرداخت بدهی استنکاف ورزد، محکوم له می تواند درخواست جلب و بازداشت محکوم علیه را به اجرای احکام ارائه دهد. این اقدام آخرین حربه قانونی برای وادار کردن محکوم علیه به ادای دین است.
هدف و موارد کاربرد:
هدف از درخواست جلب، بازداشت محکوم علیه و نگهداری او تا زمان پرداخت بدهی یا جلب رضایت محکوم له است. این درخواست معمولاً پس از آن مطرح می شود که تمامی تلاش ها برای شناسایی اموال بی نتیجه مانده باشد و محکوم علیه نیز در مهلت قانونی (۳۰ روز پس از ابلاغ اجراییه) دعوای اعسار (ناتوانی از پرداخت) را مطرح نکرده یا اعسار او رد شده باشد. این موضوع طبق ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی انجام می شود.
مبنای قانونی:
ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴ مبنای اصلی این درخواست است. این ماده مقرر می دارد: «اگر استیفای محکوم به از طرق مذکور در این قانون ممکن نگردد محکوم علیه به تقاضای محکوم له تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته شدن ادعای اعسار او یا جلب رضایت محکوم له حبس می شود.» همچنین آیین نامه اجرایی این قانون نیز شرایط و ضوابط جلب را تبیین کرده است.
مدارک لازم:
برای درخواست جلب، معمولاً گزارش از عدم شناسایی مال یا عدم کفایت اموال توقیف شده و همچنین عدم پرداخت بدهی توسط محکوم علیه یا رد دعوای اعسار وی، از مهم ترین مستندات محسوب می شوند. همچنین، تکمیل فرم مربوطه در دفاتر خدمات قضایی ضروری است.
نحوه نگارش:
در متن درخواست، باید به شماره کلاسه پرونده، اجراییه صادره، و عدم موفقیت در توقیف اموال و استنکاف محکوم علیه از پرداخت اشاره شود. همچنین، تأکید بر شرایط قانونی جلب (طبق ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی) اهمیت دارد.
نمونه متن آماده
بسمه تعالی
ریاست محترم دایره اجرای احکام مدنی [نام شهر/مجتمع قضایی] [شماره شعبه]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم له]، محکوم له پرونده اجرایی کلاسه [شماره کلاسه پرونده اجرایی] می باشم. بر اساس اجراییه شماره [شماره اجراییه] مورخ [تاریخ صدور اجراییه]، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، محکوم علیه پرونده، به پرداخت مبلغ [مبلغ محکوم به به عدد و حروف] ریال در حق اینجانب محکوم گردید و تاکنون از اجرای حکم خودداری نموده اند.
با توجه به اینکه کلیه اقدامات قانونی جهت شناسایی و توقیف اموال محکوم علیه (از جمله [ذکر مختصر اقدامات انجام شده، مثلاً: استعلام از بانک ها، اداره ثبت و راهور]) صورت گرفته و منجر به شناسایی مال کافی برای استیفای محکوم به نگردیده است و همچنین محکوم علیه در مهلت قانونی پس از ابلاغ اجراییه، دعوای اعسار خود را مطرح نکرده/دعوای اعسار ایشان به موجب دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه رد اعسار] رد شده است، لذا کلیه شرایط مندرج در ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی برای جلب محکوم علیه محرز می باشد.
بدین وسیله درخواست صدور دستور جلب و بازداشت محکوم علیه فوق الذکر را تا زمان اجرای حکم یا جلب رضایت اینجانب از آن مقام محترم تقاضا دارم.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
بخش سوم: درخواست های متفرقه و مهم دیگر
نمونه نامه درخواست رفع توقیف اموال
در فرآیند اجرای احکام، ممکن است به دلایل مختلفی نیاز به رفع توقیف از اموال وجود داشته باشد. این درخواست می تواند از سوی محکوم له (به دلیل وصول بدهی) یا از سوی محکوم علیه یا شخص ثالث (در صورت توقیف اشتباهی یا پرداخت بدهی) مطرح شود.
هدف و موارد کاربرد:
هدف این درخواست، آزاد کردن مالی است که قبلاً توقیف شده است. موارد کاربرد شامل:
- پرداخت کامل بدهی توسط محکوم علیه.
- توقیف اشتباهی مال متعلق به شخص ثالث.
- پذیرفته شدن دعوای اعسار محکوم علیه و تقسیط بدهی.
- کفایت سایر اموال توقیف شده برای استیفای محکوم به.
نحوه نگارش:
در این نامه باید به روشنی دلیل رفع توقیف بیان شود و مستندات مربوطه (مانند فیش واریز، توافقنامه، یا دادنامه مربوط به اعسار) ضمیمه گردد. مشخصات دقیق مال توقیف شده و شماره پرونده اجرایی نیز باید درج شود.
نمونه متن آماده
بسمه تعالی
ریاست محترم دایره اجرای احکام مدنی [نام شهر/مجتمع قضایی] [شماره شعبه]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم له/محکوم علیه/شخص ثالث]، در پرونده اجرایی کلاسه [شماره کلاسه پرونده اجرایی]، متقاضی رفع توقیف از مال توقیف شده به شرح زیر هستم:
- مال توقیف شده: [توضیحات دقیق مال، مثلاً: حساب بانکی به شماره … در بانک … / پلاک ثبتی … بخش … / خودرو با پلاک …]
- تاریخ توقیف: [تاریخ تقریبی توقیف]
دلایل درخواست رفع توقیف:
- [مثلاً: مبلغ محکوم به (به عدد و حروف) به طور کامل توسط محکوم علیه پرداخت و تهاتر شده است.]
- [مثلاً: مال توقیف شده متعلق به اینجانب (شخص ثالث) بوده و ارتباطی به محکوم علیه ندارد. (با ارائه مستندات مالکیت)]
- [مثلاً: دعوای اعسار محکوم علیه پذیرفته شده و مبلغ محکوم به به اقساط تقسیط گردیده است.]
مدارک و مستندات لازم (مانند [فیش واریزی/تصویر سند مالکیت/دادنامه اعسار]) به پیوست تقدیم می گردد. خواهشمند است دستورات مقتضی جهت رفع توقیف از مال مذکور را صادر فرمایید.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
نمونه نامه درخواست مهلت یا تقسیط بدهی (از طرف محکوم علیه)
گاهی اوقات محکوم علیه به دلیل عدم توانایی مالی در پرداخت یکجای محکوم به، از دادورز یا قاضی اجرای احکام درخواست می کند که مهلتی برای پرداخت به او داده شود یا بدهی به صورت اقساطی پرداخت گردد.
هدف و موارد کاربرد:
هدف این درخواست، جلوگیری از توقیف اموال یا جلب محکوم علیه و امکان پرداخت بدهی در قالب مهلت مشخص یا اقساط است. موارد کاربرد آن عمدتاً در مواردی است که محکوم علیه توان پرداخت یکجای بدهی را ندارد و مایل به همکاری برای پرداخت اقساطی است.
نحوه نگارش:
این درخواست باید حاوی دلایل مستدل برای عدم توانایی پرداخت یکجا و پیشنهاد یک طرح منطقی برای پرداخت (مثلاً میزان اقساط و زمان بندی) باشد. تأکید بر حسن نیت و آمادگی برای ایفای تعهدات مالی نیز مهم است.
نمونه متن آماده
بسمه تعالی
ریاست محترم دایره اجرای احکام مدنی [نام شهر/مجتمع قضایی] [شماره شعبه]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، محکوم علیه پرونده اجرایی کلاسه [شماره کلاسه پرونده اجرایی] می باشم. بر اساس اجراییه شماره [شماره اجراییه] مورخ [تاریخ صدور اجراییه]، اینجانب به پرداخت مبلغ [مبلغ محکوم به به عدد و حروف] ریال در حق آقای/خانم [نام و نام خانوادگی محکوم له] محکوم گردیده ام.
با توجه به اینکه در حال حاضر به دلیل [ذکر دلایل مستدل، مثلاً: شرایط نامساعد اقتصادی، بدهی های متعدد، از دست دادن شغل/کاهش درآمد]، توانایی پرداخت کامل مبلغ محکوم به به صورت یکجا را ندارم، اما قصد و نیت جدی برای ادای دین خود را دارم. لذا بدین وسیله درخواست اعطای مهلت پرداخت [مثلاً: سه ماهه] یا تقسیط بدهی به شرح زیر را از آن مقام محترم تقاضا دارم:
- پیشنهاد پیش قسط: مبلغ [مبلغ پیش قسط به عدد و حروف] ریال (در صورت امکان).
- پیشنهاد اقساط: پرداخت مبلغ [مبلغ قسط به عدد و حروف] ریال به صورت ماهانه.
خواهشمند است با درخواست اینجانب موافقت فرموده و دستورات مقتضی را صادر نمایید.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
نمونه نامه درخواست استعلام وضعیت مالی محکوم علیه
گاهی محکوم له از وضعیت دقیق اموال محکوم علیه اطلاع کافی ندارد. در چنین مواردی، می تواند از اجرای احکام درخواست کند تا وضعیت مالی محکوم علیه را از مراجع و نهادهای مربوطه استعلام کند.
هدف و موارد کاربرد:
هدف این درخواست، شناسایی اموال مخفی یا نامعلوم محکوم علیه است. موارد کاربرد زمانی است که محکوم له از هیچ مالی برای توقیف اطلاع دقیقی ندارد و نیاز به کمک اجرای احکام برای کشف دارایی ها دارد. این استعلامات می تواند از بانک مرکزی، اداره ثبت اسناد و املاک، سازمان بورس، راهنمایی و رانندگی، و سایر نهادها صورت گیرد.
نحوه نگارش:
درخواست باید شامل اطلاعات پرونده اجرایی و مشخصات محکوم علیه باشد و به صراحت تقاضای استعلام از مراجع مختلف برای شناسایی اموال شود. اشاره به عدم اطلاع از اموال و لزوم همکاری اجرای احکام در این زمینه حائز اهمیت است.
نمونه متن آماده
بسمه تعالی
ریاست محترم دایره اجرای احکام مدنی [نام شهر/مجتمع قضایی] [شماره شعبه]
با سلام و احترام،
احترماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم له]، محکوم له پرونده اجرایی کلاسه [شماره کلاسه پرونده اجرایی] می باشم. بر اساس اجراییه شماره [شماره اجراییه] مورخ [تاریخ صدور اجراییه]، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، محکوم علیه پرونده، به پرداخت مبلغ [مبلغ محکوم به به عدد و حروف] ریال در حق اینجانب محکوم گردیده و تاکنون از اجرای حکم خودداری نموده اند.
با توجه به اینکه اینجانب اطلاعات کافی و دقیقی از اموال منقول و غیرمنقول محکوم علیه جهت معرفی به اجرای احکام ندارم، بدین وسیله و با استناد به ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و اختیارات قانونی آن دایره محترم، درخواست استعلام وضعیت مالی محکوم علیه را از مراجع و نهادهای ذیل جهت شناسایی اموال و توقیف آنها به میزان محکوم به (با احتساب نیم عشر اجرایی و خسارات تأخیر تأدیه) دارم:
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (جهت شناسایی کلیه حساب های بانکی)
- اداره کل ثبت اسناد و املاک کشور (جهت شناسایی املاک و مستغلات)
- سازمان بورس و اوراق بهادار (جهت شناسایی سهام و اوراق بهادار)
- پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا (جهت شناسایی وسایل نقلیه)
- سایر مراجع مقتضی.
خواهشمند است دستورات لازم را جهت انجام استعلامات مذکور و اقدامات اجرایی بعدی صادر فرمایید.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی]
شماره ملی: [کد ملی]
شماره تماس: [شماره تماس]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
نکات حقوقی کلیدی و اشتباهات رایج در مکاتبه با اجرای احکام
فرآیند اجرای احکام، پیچیدگی های خاص خود را دارد و آگاهی از نکات حقوقی و پرهیز از اشتباهات رایج می تواند تأثیر بسزایی در سرعت و موفقیت این فرآیند داشته باشد.
اهمیت مدارک تصویر مصدق یا برابر اصل
یکی از مهمترین نکات، لزوم ضمیمه کردن تمامی مدارک لازم به صورت تصویر مصدق یا برابر اصل شده است. نسخه های عادی یا کپی های بدون تأیید مراجع رسمی، فاقد اعتبار قانونی بوده و موجب تأخیر یا رد درخواست شما خواهد شد. اطمینان حاصل کنید که گواهی قطعیت حکم نیز (در صورت لزوم) ضمیمه شده باشد.
ضرورت پیگیری مستمر پرونده
صرفاً ثبت درخواست به معنای پایان کار نیست. پرونده های اجرای احکام، به خصوص در مراحل پیچیده شناسایی اموال یا جلب، نیازمند پیگیری مستمر از سوی محکوم له یا وکیل او هستند. مراجعه حضوری به دایره اجرای احکام، پیگیری از طریق سامانه ثنا، و ارتباط با دادورز (مأمور اجرا) می تواند روند را تسریع کند.
تفاوت درخواست و دادخواست
در فرآیند اجرای احکام، از واژه درخواست به جای دادخواست استفاده می شود. دادخواست، برای آغاز یک دعوای حقوقی جدید در دادگاه بدوی است، در حالی که درخواست، برای اقدامات اجرایی پس از صدور حکم قطعی به واحد اجرای احکام ارائه می گردد. استفاده از واژه صحیح، نشان دهنده آگاهی حقوقی شماست.
مستثنیات دین: اموالی که قابل توقیف نیستند
برخی از اموال محکوم علیه، به موجب قانون، از توقیف معاف هستند که به آنها مستثنیات دین گفته می شود. این موارد در ماده ۲۴ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی احصاء شده اند و شامل:
- مسکن مورد نیاز و متناسب با شأن محکوم علیه و افراد تحت تکفل او.
- اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه و خانواده او لازم است.
- آذوقه موجود به قدر احتیاج یک ماهه محکوم علیه و افراد تحت تکفل.
- کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها.
- ابزار و وسایل کار کسبه، پیشه وران و کشاورزان متناسب با شأن آنها.
- تلفن مورد نیاز.
- مبلغ ودیعه مسکن (رهن خانه) که پرداخت آن برای اجاره بهای یک ماهه اجاره بهای ماهانه ضروری است.
آگاهی از این موارد از توقیف اموال غیرقانونی و بروز مشکلات بعدی جلوگیری می کند.
نقش وکیل دادگستری
استفاده از خدمات یک وکیل دادگستری متخصص در امور اجرای احکام، می تواند به طرز چشمگیری سرعت، دقت و شانس موفقیت شما را افزایش دهد. وکیل با اشراف به قوانین، رویه های قضایی و جزئیات نگارش نامه ها، از اشتباهات احتمالی جلوگیری کرده و به بهترین نحو حقوق شما را پیگیری می کند. به ویژه در پرونده های پیچیده یا مواردی که محکوم علیه قصد فرار از دین را دارد، حضور وکیل بسیار مؤثر خواهد بود.
مواردی که نباید انجام دهید
- ارائه اطلاعات نادرست: هرگونه اطلاعات غلط یا گمراه کننده می تواند عواقب حقوقی برای شما داشته باشد.
- مراجعه بدون نوبت: در بسیاری از واحدهای اجرای احکام، سیستم نوبت دهی (اغلب الکترونیکی) وجود دارد. رعایت این نوبت ها برای حفظ نظم و تسریع در روند کار ضروری است.
- توهین یا برخورد نامناسب: حفظ ادب و احترام در تمامی مراحل و مکاتبات با کارکنان قضایی و اداری الزامی است.
راهکارهای عملی در صورت مواجهه با محکوم علیه متواری یا عدم دسترسی به اطلاعات
در صورت مواجهه با محکوم علیه متواری یا زمانی که اطلاعات کافی از اموال او در دسترس نیست، می توانید با درخواست استعلام از مراجع متعدد (بانک مرکزی، اداره ثبت، راهور، بورس) و همچنین از طریق پلیس فتا و سازمان ثبت احوال (برای شناسایی اطلاعات هویتی و محل زندگی) کمک بگیرید. دادورز اجرای احکام می تواند این استعلامات را به نیابت از شما انجام دهد.
سوالات متداول (FAQ)
برای اجرای حکم چقدر زمان لازم است؟
زمان لازم برای اجرای حکم به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله پیچیدگی پرونده، نوع حکم (مالی یا غیرمالی)، همکاری یا عدم همکاری محکوم علیه، شناسایی یا عدم شناسایی اموال، و حجم کاری دایره اجرای احکام. پس از ثبت درخواست، پرونده معمولاً ظرف چند روز تا یک هفته در اجرای احکام ثبت می شود، اما اجرای عملی حکم ممکن است از چند هفته تا چندین ماه به طول انجامد.
آیا برای نوشتن نامه به اجرای احکام حتماً باید وکیل داشته باشم؟
خیر، داشتن وکیل برای نگارش و ارائه نامه ها به اجرای احکام الزامی نیست و شما می توانید شخصاً اقدام کنید. با این حال، با توجه به پیچیدگی های قانونی و اهمیت دقت در نگارش و پیگیری، بهره گیری از مشاوره یا خدمات یک وکیل متخصص می تواند فرآیند را تسهیل، تسریع و از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری نماید.
هزینه اجرای احکام چقدر است و چه کسی آن را پرداخت می کند؟
اجرای احکام شامل هزینه هایی مانند نیم عشر اجرایی (معادل ۵ درصد از مبلغ محکوم به در احکام مالی)، هزینه کارشناسی، هزینه چاپ آگهی مزایده، و سایر هزینه های اجرایی است. به طور کلی، نیم عشر اجرایی در ابتدا توسط محکوم له پرداخت می شود، اما در نهایت این هزینه ها بر عهده محکوم علیه بوده و از او وصول خواهد شد. اگر محکوم له هزینه را پرداخت کند، می تواند آن را نیز از محکوم علیه مطالبه کند.
اگر حکم توسط دادگاهی غیر از محل اقامت من صادر شده باشد، درخواست را به کجا باید بفرستم؟
اصولاً درخواست اجرای حکم باید به دایره اجرای احکام همان دادگاهی ارائه شود که حکم را صادر کرده است. با این حال، در برخی موارد، می توانید با اخذ نیابت قضایی از دادگاه صادرکننده حکم، درخواست اجرا را به دایره اجرای احکام دادگاه محل اقامت محکوم علیه یا محل وقوع اموال او ارسال کنید. این فرآیند از طریق دفاتر خدمات قضایی انجام می شود.
اگر محکوم علیه از پرداخت امتناع کند چه می شود؟
در صورتی که محکوم علیه از پرداخت محکوم به یا اجرای حکم امتناع کند، اجرای احکام به درخواست محکوم له، اقدامات قانونی متعددی را انجام می دهد. این اقدامات شامل شناسایی و توقیف اموال (منقول و غیرمنقول، حساب های بانکی، حقوق و مستمری) و در نهایت، در صورت عدم شناسایی مال یا استنکاف از پرداخت با احراز شرایط قانونی، صدور دستور جلب و بازداشت محکوم علیه خواهد بود.
می توانم درخواست خود را الکترونیکی ارسال کنم؟
بله، در حال حاضر بسیاری از درخواست های حقوقی و اجرایی از طریق سامانه های الکترونیکی قوه قضائیه و دفاتر خدمات الکترونیک قضایی قابل ثبت و ارسال هستند. این روش نه تنها در وقت صرفه جویی می کند، بلکه امکان پیگیری الکترونیکی پرونده را نیز فراهم می آورد. توصیه می شود برای ثبت درخواست های اولیه و اطمینان از صحت آن، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نمایید.
جمع بندی
نوشتن نمونه نامه به اجرای احکام، یک گام حیاتی در فرآیند پیچیده و زمان بر دستیابی به حقوق قانونی پس از صدور حکم دادگاه است. بدون این مکاتبات دقیق و مستند، حتی با وجود حکمی قطعی به نفع شما، عملاً امکان اجرای آن فراهم نخواهد بود. این راهنما تلاش کرد تا با تشریح مبانی قانونی، مراحل عملی، و ارائه نمونه های کاربردی از انواع درخواست ها، مسیر را برای شما روشن تر سازد.
دقت در جمع آوری مدارک لازم (به ویژه نسخه های مصدق)، نگارش واضح و بدون ابهام نامه ها، و پیگیری مستمر پرونده، عوامل کلیدی در موفقیت این فرآیند هستند. همچنین، بهره گیری از مشاوره حقوقی تخصصی در هر مرحله از اجرای احکام، می تواند از بروز اشتباهات پرهزینه جلوگیری کرده و به شما کمک کند تا با آگاهی و اطمینان خاطر بیشتری، حقوق خود را استیفا نمایید. به یاد داشته باشید که دانستن و استفاده صحیح از ابزارهای قانونی، قدرت شما در حفظ و دفاع از حقوق تان را افزایش می دهد.