ستیزهای ترامپ در سیاست خارجی
ترامپ با اولین اظهارات خود نشان داد که تحولات نوین در جهان را نمی شناسد و قصد دارد برای احیای هژمون آمریکا،جهانیان را به مبارزه خوانده و ستیزه جویی را جایگزین عقل گرایی کند.توجه به محورهای زیر مسیر ستیزهای دنباله دار دولت ترامپ را روشن می کند.
1-همسایه ستیزی
سخنان ترامپ مبنی بر افزایش فشاربر مکزیک، کانادا و پاناما نشان داد که «همسایه ستیزی» یکی از محورهای اصلی سیاست خارجی آمریکا خواهد بود.قوی ترین رویکرد ستیزه جویانه ترامپ علیه مکزیک با تمرکز بر سه عامل تجارت، مهاجرت های غیرقانونی و مباحث امنیتی بود.ترامپ در حوزه تجاری می خواهد از اول فوریه تعرفه‌هایی را برای کالاهای وارداتی مکزیک به آمریکا اعمال کند؛در واقع او جنگ اقتصادی را از مکزیک شروع خواهد کرد.کاخ سفید همچنین قرار است با اعلام وضعیت اضطراری ملی در مرز جنوبی با مکزیک و اعزام ارتش به آن منطقه،رویکرد مقابله ورود مهاجرین مکزیکی را تشدید کرده و در داخل نیز عملیاتی بی‌سابقه برای اخراج میلیون‌ها مهاجر مکزیکی صورت دهد.ترامپ در حوزه امنیتی و به بهانه مقابله با کارتل های مواد مخدر، عرصه را بر مکزیک تنگ ساخته و با این بهانه به سوی تسلط بر خلیج مکزیک حرکت خواهد کرد.این تحرکات قطعا در دوره دوم ترامپ،روابط واشنگتن-مکزیکوسیتی را با چالش‌های جدی مواجه می کند و دولت مکزیک را در دفاع از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی مصمم خواهد ساخت.اظهارات ترامپ علیه همسایه دیگر آمریکا، نشان داد که او به دنبال پس گرفتن کانال پاناما و کنترل بر منطقه گرینلند است.آمریکا در اوایل قرن بیستم مسئولیت ساخت کانال را به عهده گرفت و از دهه ۱۹۷۰ با واگذاری کنترل کامل آن طبق یک معاهده به پاناما،حق نقض تمامیت ارضی این کشور را ندارد.ترامپ می گوید دولت پاناما به تعهدات خود در قبال کانال پایبند نبوده و این آبراهه را در مسیر تامین منافع چین قرار داده است.چین دومین استفاده‌کننده بزرگ کانال پاناما بعد از آمریکاست و سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی عمده‌ای در این کشور دارد.
تهدید ترامپ مبنی بر ضمیمه کردن کانادا به خاک آمریکا و راه اندازی جنگ تجاری با اتاوا با وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر محصولات کانادایی،شکل دیگری از رویکرد ستیزه جویانه ترامپ با همسایگان است.اشغال کانادا که در تاریخ آمریکا نیز سابقه داشته اگر در دوره ترامپ هم تکرار شود،دو کشور را با شرایط سختی مواجه خواهد ساخت.
2-موازین ستیزی
ترامپ همچون دوره اول ریاست جمهوری خود در ستیز با موازین بین المللی اعلام کرد که از پیمان اقلیمی پاریس که بزعم او،کلاهبرداری است خارج خواهد شد و همچنین با امضای یک فرمان اجرایی ،از سازمان جهانی بهداشت خارج شد. ترامپ که در بدعهدی مسبوق به سابقه و پیشقراول نقض موازین و مقررات بین المللی است در دوره قبل ریاست جمهوری نیز از «پیمان تجاری اقیانوس آرام» ، «پیمان مهاجرتی سازمان ملل» ،«پیمان اقلیمی پاریس» ،«کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل»،«سازمان یونسکو»،«توافق نامه هسته ای ایران و گروه 1+5 » رسمأ خارج شد. ترامپ بی‌اعتبار کردن نهادهای تجاری بین‌المللی حتی سازمان تجارت جهانی را دنبال کرد و ایده رونق تجارت آزاد با وضع تعرفه های یکجانبه با اخلال مواجه ساخت. او برای تامین منافع اسرائیل، قطعنامه های سازمان ملل متحد را نادیده گرفت و سفارت آمریکا را به بیت المقدس منتقل کرد.ترامپ طرح معامله بزرگ قرن که الحاق سرزمین های کرانه باختری به رژیم صهیونیستی را دنبال می کرد را دنبال کرد و بطور یکجانبه تعلق بلندی های جولان به اسرائیل را پذیرفت.تداوم موازین ستیزی بین المللی در دور دوم ریاست جمهوری ترامپ،انزوای بیشتر این کشور در جهان را در پی خواهد داشت.
3-ستیز با متحدین
ترامپ در ستیز با متحدین اروپایی ضمن تهدید به اعمال تعرفه‌های تازه علیه اتحادیه اروپا،اعلام کرد «اتحادیه اروپا با ما بسیار بد رفتار می‌کند و بنابراین آنها با تعرفه‌ها مواجه خواهند شد. این تنها راهی است که می‌توانیم به عدالت برسیم.» متقابلا رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در اجلاس داووس نسبت به عواقب جنگ تجاری هشدار داد و شولتس، صدراعظم آلمان نیز گفت:«اروپا نباید خود را تابع سیاست‌های آمریکا کند.» آمریکا برای حفظ قدرت و حرکت در مسیر تبدیل به هژمون، نیاز به متحدین بیشتری بخصوص در اروپا دارد اما رویکرد ضد اروپایی ترامپ موجب می شود تا متحدین اروپایی هم به اتخاذ سیاست‌های ضد آمریکا روی آورند.سیاست های ترامپ در دوره قبل ریاست جمهوری منجر به آن شد که در خیلی از کشورهای اروپایی گرایش به چین بیشتر شود و آمریکا در حوزه رقابت های بین‌المللی، قدرت ایجاد اجماع به نفع خود را از دست داد.این وضعیت می تواند در دور دوم ریاست جمهوری ترامپ هم تکرار شود.
4-ستیز با رقبا
ترامپ در اظهارات خود گفت تعرفه‌هایی که در زمان ریاست‌جمهوری اول خود بر چین وضع کرده بود هنوز برقرار است و دولت او در حال بررسی وضع تعرفه ۱۰ درصدی بر واردات چین است.او دلیل اعمال تعرفه بر واردات کالاهای چینی را ارسال ماده مخدر شبه مرفینِ فنتانیل از چین به آمریکا از طریق مکزیک و کانادا عنوان کرد.نگرانی عمده ترامپ از ایجاد یک نظم جدید مبتنی بر چند جانبه گرایی در جهان از جمله قدرت گرفتن نهادهای منطقه‌ای مانند سازمان شانگهای،بریکس،اتحادیه اوراسیا و اتحادیه آمریکای لاتین است.امروز اروپا بازارهای خود را به روی خودروهای برقی چینی و فناوری سبز باز کرده و چینی‌ها نیز کارخانه‌هایی در سراسر اروپا راه اندازی کرده ند. در دوره جدید ترامپ با توجه به رویکردهای ستیزه جویانه در سیاست خارجی آمریکا، ادغام جنوب جهانی با اقتصاد چین محکم‌تر می‌شود و تبعات آن حتی در سال های آینده نیز گریبانگیر کاخ سفید خواهد بود.
اگرچه ترامپ در مراسم تحلیف سعی کرد بایدن و دموکرات‌ها را عامل اصلی افول آمریکا معرفی کند اما اذعان او به این افول،نشانگر این است که با توجه به اصالت یافتن حاکمیت ملی کشورها، هژمونی آمریکا قابل برگشت نیست و دنیا از یکجانبه گرایی آمریکا استقبال نمی کند. آمریکا در دور اول ریاست جمهوری ترامپ بیشتر از هر زمان دیگر، در مسیر افول قرار گرفت و با توجه به سیاست های یکجانبه گرایانه و ستیزه جویانه ترامپ،افول آمریکا سرعت خواهد گرفت و جهان داری آینده ای بدون هژمون خواهد بود.