چرا پریود نمیشم و ترشح دارم؟
چرا پریود نمیشم و ترشح دارم؟ بررسی جامع علل تا درمان
عدم وقوع قاعدگی همزمان با مشاهده ترشحات واژینال یکی از نگرانی های شایع در بین زنان در سنین باروری است. این وضعیت می تواند دلایل متعددی داشته باشد از تغییرات طبیعی بدن گرفته تا مشکلات پزشکی جدی تر. در این مقاله به بررسی جامع و علمی این موضوع می پردازیم و علل علائم روش های تشخیص درمان و راهکارهای پیشگیری از آن را به طور مفصل شرح می دهیم. با شرکت نیکان فارمد مهر همرا ه باشید.
قاعدگی و ترشحات واژینال : تعریف و عملکرد طبیعی
قاعدگی یا پریود خونریزی ماهانه ای است که در اثر ریزش دیواره داخلی رحم (اندومتر) رخ می دهد. این فرآیند بخشی از چرخه قاعدگی است که به طور متوسط ۲۸ روز طول می کشد و توسط هورمون های استروژن و پروژسترون تنظیم می شود. هدف اصلی چرخه قاعدگی آماده سازی بدن زن برای بارداری احتمالی است.
ترشحات واژینال مایعی طبیعی است که از غدد موجود در واژن و دهانه رحم ترشح می شود. این ترشحات نقش مهمی در حفظ سلامت واژن دارند از جمله :
- مرطوب نگه داشتن واژن : برای جلوگیری از خشکی و تحریک.
- تمیز کردن واژن : با دفع سلول های مرده و باکتری ها.
- محافظت از واژن در برابر عفونت ها : ترشحات واژینال حاوی باکتری های مفیدی هستند که به حفظ تعادل pH واژن و جلوگیری از رشد باکتری های مضر کمک می کنند.
ترشحات واژینال طبیعی معمولاً شفاف یا سفید رنگ بی بو و رقیق یا غلیظ هستند و مقدار و غلظت آن ها در طول چرخه قاعدگی تغییر می کند.
علائم و نشانه های مرتبط با عدم قاعدگی و ترشحات واژینال غیرطبیعی
زمانی که قاعدگی رخ نمی دهد و همزمان ترشحات واژینال غیرطبیعی مشاهده می شود ممکن است نشانه های دیگری نیز همراه با آن وجود داشته باشد. شناخت این علائم می تواند به تشخیص دقیق تر علت زمینه ای کمک کند. برخی از علائم و نشانه های مرتبط عبارتند از :
- تغییر در رنگ بو یا غلظت ترشحات : ترشحات غیرطبیعی ممکن است زرد سبز خاکستری پنیری یا کف آلود باشند و بوی ناخوشایند یا ماهی مانند داشته باشند.
- خارش سوزش یا تحریک واژن و اطراف آن : این علائم اغلب نشان دهنده عفونت واژن هستند.
- درد در ناحیه لگن یا زیر شکم : درد لگنی می تواند ناشی از عفونت های لگنی اندومتریوز یا سایر مشکلات زنان باشد.
- درد هنگام مقاربت : این علامت ممکن است به دلیل عفونت واژن خشکی واژن یا مشکلات دیگر باشد.
- تکرر ادرار یا سوزش ادرار : این علائم می توانند نشان دهنده عفونت ادراری باشند که گاهی اوقات با عفونت های واژن همزمان رخ می دهد.
- خونریزی غیرطبیعی واژینال : اگرچه قاعدگی رخ نمی دهد اما ممکن است خونریزی های نامنظم و لکه بینی بین دوره های قاعدگی وجود داشته باشد.
- علائم عمومی مانند خستگی تب یا تهوع : در برخی موارد عفونت های شدیدتر می توانند با علائم عمومی همراه باشند.
روش های تشخیص علمی و پزشکی علت عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی
برای تشخیص دقیق علت عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی پزشک از روش های مختلفی استفاده می کند که شامل موارد زیر است :
- شرح حال پزشکی کامل : پزشک در مورد تاریخچه قاعدگی سابقه جنسی علائم فعلی داروهای مصرفی و سابقه پزشکی سؤال می پرسد. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا زمینه های احتمالی مشکل را شناسایی کند.
- معاینه فیزیکی و معاینه لگنی : معاینه فیزیکی عمومی برای بررسی علائم کلی سلامتی و معاینه لگنی برای بررسی واژن دهانه رحم و رحم انجام می شود. در معاینه لگنی پزشک ممکن است نمونه ای از ترشحات واژینال برای آزمایش های بیشتر بردارد.
- آزمایش های آزمایشگاهی :
- آزمایش پاپ اسمیر : برای بررسی سلول های دهانه رحم از نظر ناهنجاری های پیش سرطانی یا سرطانی.
- آزمایش های بررسی عفونت های مقاربتی (STIs) : در صورت وجود خطر ابتلا به عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا سوزاک یا تریکومونیازیس.
- آزمایش کشت ترشحات واژینال : برای شناسایی نوع باکتری قارچ یا انگل عامل عفونت واژن.
- آزمایش خون : برای بررسی سطح هورمون های جنسی (استروژن پروژسترون FSH LH) هورمون های تیروئید و هورمون پرولاکتین. این آزمایش ها می توانند به تشخیص اختلالات هورمونی که منجر به عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی می شوند کمک کنند.
- آزمایش بارداری : برای رد بارداری به عنوان علت عدم قاعدگی.
- سونوگرافی لگن : برای تصویربرداری از رحم تخمدان ها و لوله های فالوپ. سونوگرافی می تواند به تشخیص کیست های تخمدان فیبروم های رحم ضخیم شدن دیواره رحم (هیپرپلازی اندومتر) یا سایر ناهنجاری های ساختاری کمک کند.
- هیستروسکوپی : در مواردی که نیاز به بررسی دقیق تر داخل رحم باشد هیستروسکوپی انجام می شود. در این روش یک لوله نازک مجهز به دوربین از طریق واژن و دهانه رحم وارد رحم می شود تا پزشک بتواند داخل رحم را مستقیماً مشاهده کند و در صورت نیاز نمونه برداری انجام دهد.
- لاپاراسکوپی : در موارد نادر برای تشخیص مشکلات پیچیده تر مانند اندومتریوز یا بیماری التهابی لگن (PID) ممکن است نیاز به لاپاراسکوپی باشد. این روش جراحی کم تهاجمی است که از طریق برش های کوچک در شکم انجام می شود و به پزشک امکان می دهد تا اندام های لگنی را مستقیماً مشاهده کند.
روش های درمانی عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی
روش های درمانی برای عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی به علت زمینه ای بستگی دارد. درمان ها می توانند شامل موارد زیر باشند :
درمان های دارویی
- آنتی بیوتیک ها یا ضد قارچ ها : برای درمان عفونت های واژن ناشی از باکتری ها یا قارچ ها. نوع دارو بر اساس نوع عفونت و نتایج آزمایش کشت ترشحات واژینال تعیین می شود.
- داروهای ضد ویروسی : برای درمان عفونت های ویروسی مانند تبخال تناسلی.
- قرص های ضد بارداری هورمونی : برای تنظیم چرخه قاعدگی و درمان اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS). قرص های ضد بارداری می توانند به تنظیم سطح هورمون ها کاهش علائم PCOS و ایجاد قاعدگی منظم کمک کنند.
- درمان های هورمونی جایگزین (HRT) : برای درمان یائسگی زودرس یا نارسایی تخمدان. HRT می تواند سطح استروژن و پروژسترون را در بدن افزایش دهد و علائم یائسگی را تسکین دهد و قاعدگی را به طور مصنوعی ایجاد کند (اگرچه هدف اصلی در این موارد تنظیم قاعدگی نیست بلکه کاهش علائم یائسگی است).
- داروهای تحریک تخمک گذاری : برای درمان ناباروری ناشی از عدم تخمک گذاری. این داروها به تحریک تخمدان ها برای آزاد کردن تخمک کمک می کنند و می توانند به تنظیم چرخه قاعدگی و بارداری کمک کنند.
- داروهای تنظیم کننده پرولاکتین : برای درمان هیپرپرولاکتینمی (افزایش سطح هورمون پرولاکتین). داروهایی مانند بروموکریپتین می توانند سطح پرولاکتین را کاهش داده و به تنظیم قاعدگی کمک کنند.
درمان های پزشکی و بالینی
- جراحی : در موارد نادر ممکن است جراحی برای درمان ناهنجاری های ساختاری رحم یا تخمدان ها مانند فیبروم های بزرگ رحم پولیپ های رحم یا کیست های تخمدان مورد نیاز باشد. نوع جراحی به نوع و محل ناهنجاری بستگی دارد.
- تغییر سبک زندگی : در برخی موارد تغییرات ساده در سبک زندگی می تواند به بهبود عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی کمک کند. این تغییرات شامل کاهش وزن (در صورت اضافه وزن یا چاقی) مدیریت استرس ورزش منظم و تغذیه سالم است.
- مشاوره روان شناختی : در صورتی که استرس یا اضطراب عامل عدم قاعدگی باشد مشاوره روان شناختی می تواند کمک کننده باشد. تکنیک های مدیریت استرس مانند یوگا مدیتیشن و تنفس عمیق نیز می توانند مفید باشند.
راهکارهای خانگی و توصیه های سبک زندگی (در صورت امکان)
توجه داشته باشید که راهکارهای خانگی و توصیه های سبک زندگی نباید جایگزین درمان های پزشکی شوند اما می توانند به عنوان مکمل درمان و برای بهبود کلی سلامت واژن و تنظیم چرخه قاعدگی مفید باشند.
- بهداشت مناسب واژن : شستشوی ناحیه تناسلی با آب ولرم و صابون ملایم یک بار در روز کافی است. از استفاده از دوش واژینال صابون های معطر ژل های شستشوی واژینال و اسپری های خوشبو کننده خودداری کنید زیرا این محصولات می توانند تعادل طبیعی pH واژن را بر هم زده و منجر به تحریک و عفونت شوند.
- پوشیدن لباس زیر نخی : لباس زیر نخی به تهویه بهتر ناحیه تناسلی کمک می کند و از رطوبت بیش از حد که می تواند زمینه را برای رشد باکتری ها و قارچ ها فراهم کند جلوگیری می کند. از پوشیدن لباس های زیر تنگ و مصنوعی خودداری کنید.
- تغذیه سالم و متعادل : مصرف یک رژیم غذایی غنی از میوه ها سبزیجات غلات کامل و پروتئین های بدون چربی به حفظ سلامت عمومی بدن و تنظیم هورمون ها کمک می کند.
- مدیریت وزن : حفظ وزن سالم برای تنظیم چرخه قاعدگی و تعادل هورمون ها مهم است. اضافه وزن یا کمبود وزن شدید می تواند بر قاعدگی تأثیر بگذارد.
- کاهش استرس : استرس مزمن می تواند بر هورمون ها و چرخه قاعدگی تأثیر منفی بگذارد. تکنیک های مدیریت استرس مانند یوگا مدیتیشن ورزش و خواب کافی می توانند مفید باشند.
- ورزش منظم : ورزش منظم و متعادل به حفظ سلامت عمومی و تنظیم هورمون ها کمک می کند. از ورزش های سنگین و بیش از حد که می توانند بر قاعدگی تأثیر منفی بگذارند خودداری کنید.
- مصرف پروبیوتیک ها : پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستند که به حفظ تعادل فلور واژن کمک می کنند. مصرف ماست پروبیوتیک یا مکمل های پروبیوتیک می تواند به پیشگیری و درمان عفونت های واژن کمک کند.
- استفاده از کمپرس سرد یا گرم : برای تسکین درد و ناراحتی لگن می توان از کمپرس سرد یا گرم استفاده کرد.
روش های پیشگیری و اقدامات لازم
برای پیشگیری از عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی اقدامات زیر توصیه می شود :
- رعایت بهداشت مناسب واژن : همانطور که در بخش راهکارهای خانگی توضیح داده شد.
- رابطه جنسی ایمن : استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی می تواند از ابتلا به عفونت های مقاربتی که می توانند منجر به ترشحات غیرطبیعی و مشکلات قاعدگی شوند جلوگیری کند.
- معاینات منظم زنان : انجام معاینات منظم زنان و تست پاپ اسمیر طبق توصیه پزشک برای تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی و درمان به موقع آن ها ضروری است.
- واکسیناسیون HPV : واکسن HPV از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی که عامل اصلی سرطان دهانه رحم است جلوگیری می کند.
- مدیریت بیماری های زمینه ای : در صورت ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند دیابت کم کاری یا پرکاری تیروئید PCOS یا اندومتریوز مدیریت صحیح این بیماری ها تحت نظر پزشک می تواند به بهبود سلامت عمومی و تنظیم چرخه قاعدگی کمک کند.
- اجتناب از سیگار کشیدن و مصرف الکل : سیگار کشیدن و مصرف الکل می توانند بر هورمون ها و سلامت باروری تأثیر منفی بگذارند.
نتیجه گیری علمی و کاربردی
عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی واژینال یک مشکل شایع در بین زنان است که می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. درک علل احتمالی علائم و نشانه ها روش های تشخیص و درمان و راهکارهای پیشگیری از این مشکل به زنان کمک می کند تا به طور فعال تری در حفظ سلامت خود نقش داشته باشند.
مهم است به یاد داشته باشید که خوددرمانی در این موارد توصیه نمی شود و مراجعه به پزشک متخصص زنان برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است. پزشک با بررسی شرح حال معاینه فیزیکی و انجام آزمایش های لازم علت زمینه ای مشکل را تشخیص داده و بهترین روش درمانی را برای هر فرد تعیین می کند.
با رعایت اصول بهداشت واژن داشتن سبک زندگی سالم انجام معاینات منظم و مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم غیرطبیعی می توان به حفظ سلامت دستگاه تناسلی و پیشگیری از مشکلات احتمالی کمک کرد.
پرسش و پاسخ
۱. آیا استرس می تواند باعث عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی شود؟
بله استرس شدید و مزمن می تواند بر هورمون های بدن از جمله هورمون های جنسی تأثیر بگذارد و منجر به عدم قاعدگی (آمنوره ثانویه) و تغییر در ترشحات واژینال شود. استرس می تواند محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان (HPO axis) را مختل کند که نقش مهمی در تنظیم چرخه قاعدگی دارد. در شرایط استرس زا بدن ممکن است تخمک گذاری را به تعویق بیندازد یا متوقف کند که منجر به عدم قاعدگی می شود. همچنین استرس می تواند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و فرد را مستعدتر به عفونت های واژن کند که می تواند باعث ترشحات غیرطبیعی شود.
۲. آیا بارداری می تواند علت عدم قاعدگی و ترشحات باشد؟
بله بارداری شایع ترین علت عدم قاعدگی در زنان در سنین باروری است. در اوایل بارداری ممکن است ترشحات واژینال افزایش یابد که به دلیل افزایش جریان خون به ناحیه لگن و تغییرات هورمونی است. این ترشحات معمولاً شفاف یا سفید رنگ و بی بو هستند. با این حال اگر ترشحات غیرطبیعی (زرد سبز بدبو خارش دار) باشند ممکن است نشان دهنده عفونت واژن باشد که در دوران بارداری نیز شایع است و باید توسط پزشک بررسی شود. آزمایش بارداری اولین قدم برای رد یا تأیید بارداری به عنوان علت عدم قاعدگی است.
۳. آیا سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می تواند باعث عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی شود؟
بله سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یکی از علل شایع عدم قاعدگی (الیگومنوره یا آمنوره) و ترشحات غیرطبیعی نیست اما PCOS می تواند باعث تغییراتی در ترشحات واژینال شود. PCOS یک اختلال هورمونی است که با عدم تعادل هورمون های جنسی تخمدان های پلی کیستیک و علائمی مانند عدم قاعدگی آکنه رشد موهای زائد و افزایش وزن مشخص می شود. در PCOS تخمک گذاری ممکن است نامنظم یا متوقف شود که منجر به عدم قاعدگی می شود. ترشحات غیرطبیعی در PCOS معمولاً به طور مستقیم ناشی از خود سندرم نیستند اما ممکن است به دلیل مقاومت به انسولین و اختلالات هورمونی که در PCOS وجود دارد خطر ابتلا به عفونت های قارچی واژن افزایش یابد که می تواند باعث ترشحات پنیری و خارش دار شود.
تأکید مهم : اطلاعات ارائه شده در این مقاله جنبه عمومی دارند و به منظور آگاهی بخشی ارائه شده اند. این اطلاعات به هیچ عنوان جایگزین نظر پزشک متخصص نیستند. در صورت مواجهه با عدم قاعدگی و ترشحات غیرطبیعی حتماً به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب برای شما تعیین شود.