چرا گربه ها ماساژ می دهند؟
اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که با گربه‌ها زندگی می‌کنید احتمالاً بارها صحنه‌ای را تجربه کرده‌اید که گربه‌تان با حرکاتی نرم و تکرارشونده انگار دارد روی دست شکم یا حتی بالش شما ماساژ می‌دهد. این رفتار در عین حال که خنده‌دار و بامزه است سؤالات زیادی در ذهن به‌وجود می‌آورد. آیا گربه واقعاً در حال ماساژ دادن است؟ آیا این کار نشانه علاقه است یا چیز دیگری پشت آن پنهان شده؟ شاید با دیدن این رفتار این سؤال هم برایتان پیش آمده باشد که چرا برخی گربه‌ها این کار را انجام می‌دهند و برخی دیگر نه. نکته جالب اینجاست که حتی برخی افراد با دیدن این رفتار آن را به شکل طنز با تکنیک‌های حرفه‌ای در مرکز ماساژ در تهران مقایسه می‌کنند! اما واقعاً پشت این عادت عجیب و دوست‌داشتنی چه دلیلی وجود دارد؟ در این مقاله با بررسی دقیق و علمی این رفتار قصد داریم به‌صورت کامل به این سؤال پاسخ دهیم تا نیازی به جستجوی بیشتر نداشته باشید.
توضیح اینکه این رفتار برای خیلی از صاحبان گربه هم بامزه‌ست هم سؤال‌برانگیز
شاید برایتان پیش آمده باشد که گربه‌تان ناگهان روی پای شما می‌آید دو دست جلویی‌اش را روی بدنتان می‌گذارد و شروع می‌کند به حرکات ریتمیک بالا و پایین با پنجه‌ها. این لحظات نه‌تنها برای صاحب گربه جالب و سرگرم‌کننده‌اند بلکه اغلب با حس لذت یا خنده همراه می‌شوند. اما در عین بامزه بودن برای بسیاری از صاحبان گربه این رفتار عجیب و غیرمنتظره هم هست. حتی بعضی‌ها نگران می‌شوند که نکند گربه‌شان چیزی را می‌خواهد بگوید یا نیاز خاصی دارد. با اینکه در ظاهر به نظر می‌رسد این حرکت شبیه ماساژ دادن باشد اما واقعیت این است که گربه با این کار پیام‌هایی می‌فرستد که به زبان بدن حیوانات بسیار نزدیک است. پس بیایید این رفتار را عمیق‌تر بررسی کنیم تا بفهمیم دقیقاً چه چیزی در پس آن قرار دارد.
ماساژ دادن یا Kneading چیست؟
رفتار “ماساژ دادن” که در زبان انگلیسی به آن kneading گفته می‌شود زمانی اتفاق می‌افتد که گربه با پنجه‌های جلو یکی‌درمیان و ریتمیک سطحی نرم مانند شکم صاحبش پتو بالش یا حتی بدن خودش را فشار می‌دهد. این رفتار اغلب با خرخر کردن و چشم‌های نیمه‌باز همراه است که نشان از آرامش گربه دارد. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که این رفتار با “چنگ زدن” یا “پنجه کشیدن” فرق دارد. چنگ زدن معمولاً در موقعیت‌های دفاعی ترس یا بازی انجام می‌شود و با کشیده شدن سریع پنجه‌ها و ناخن‌های تیز همراه است؛ در حالی که در ماساژ دادن حرکت‌ها نرم آرام و با فشار کم انجام می‌شود. پس اگر گربه‌تان به جای کشیدن پنجه آرام‌آرام فشار می‌دهد باید بدانید که او در حال اجرای یکی از زیباترین زبان‌های غیرکلامی حیوانات است.
منشأ غریزی این رفتار از دوران بچگی
ماساژ دادن در گربه‌ها رفتاری غریزی‌ست که از دوران نوزادی در وجود آن‌ها نهادینه شده است. وقتی بچه‌گربه‌ها تازه به دنیا می‌آیند و برای شیر خوردن به مادرشان می‌چسبند با پنجه‌های کوچک خود سینه مادر را فشار می‌دهند. این حرکت به تحریک جریان شیر کمک می‌کند و باعث می‌شود تغذیه‌شان بهتر انجام شود. همین حرکت ساده بعدها به عنوان یک رفتار ماندگار در ذهن گربه باقی می‌ماند و در موقعیت‌هایی که حس امنیت یا رضایت را تجربه می‌کند تکرار می‌شود. به همین دلیل است که وقتی گربه‌تان در آغوشتان یا روی تخت شروع به این حرکت می‌کند در واقع ناخودآگاه دارد به خاطره‌ای خوش از دوران نوزادی خود رجوع می‌کند.
نشانه‌ای از احساس امنیت و اعتماد
یکی از معنادارترین نشانه‌های اعتماد گربه به شما همین رفتار ماساژ دادن است. برخلاف سگ‌ها که صریح و واضح احساسات خود را نشان می‌دهند گربه‌ها بیشتر با رفتارهای ظریف و پنهان احساساتشان را ابراز می‌کنند. وقتی گربه‌ای در آغوش شما یا روی بدنتان این رفتار را نشان می‌دهد در واقع دارد به شما می‌گوید: “اینجا جای امن من است”. این رفتار معمولاً در شرایطی ظاهر می‌شود که گربه کاملاً آرام است صدای محیط ملایم است و تماس بدنی با شما حس خوبی به او می‌دهد. گاهی اوقات این رفتار به قدری آرامش‌بخش است که گربه همزمان شروع به خرخر کردن می‌کند. ترکیب این دو رفتار یعنی ماساژ دادن و خرخر نشانه‌ای قوی از اعتماد کامل است.
قلمروگذاری با غده‌های پدی
در کف پنجه‌های گربه‌ها غده‌هایی به نام «پدی» وجود دارد که مواد شیمیایی خاصی ترشح می‌کنند. این مواد بوهایی بسیار ملایم و تقریباً غیرقابل درک برای انسان‌ها دارند اما برای گربه‌ها معنا و نقش زیادی دارند. وقتی گربه‌ای شروع به ماساژ دادن با پنجه‌ها می‌کند در واقع در حال پخش این بوهاست. این یک روش قلمروگذاری است؛ درست مثل زمانی که گربه با سر یا بدنش به اشیاء می‌مالد تا بوی خودش را روی آن‌ها بگذارد. بنابراین وقتی گربه روی شما یا روی محل خوابش ماساژ می‌دهد ممکن است به زبان خودش در حال اعلام مالکیت باشد. یعنی به اطراف می‌گوید: «اینجا جای من است» یا حتی «این انسان مال من است!» این موضوع نشان‌دهنده پیوند عاطفی بسیار قوی بین گربه و صاحبش هم هست و نباید با رفتار تهاجمی یا تسلط اشتباه گرفته شود.
چرا روی آدم‌ها یا رختخواب این کار رو انجام می‌دن؟
گربه‌ها معمولاً سطح‌های نرم گرم و امن را برای ماساژ دادن انتخاب می‌کنند. بالش پتوی نرم رختخواب یا حتی بدن شما وقتی نشسته‌اید یا خوابیده‌اید همگی گزینه‌هایی عالی برای اجرای این رفتار هستند. ماساژ دادن گربه روی بدن انسان اغلب به دلایلی مثل احساس تعلق جلب توجه ابراز آرامش یا حتی اعلام مالکیت انجام می‌شود. بعضی گربه‌ها این رفتار را بیشتر هنگام شب یا زمان‌هایی که به دنبال نوازش هستند نشان می‌دهند. همچنین ممکن است گربه با این رفتار سعی کند شرایط محیطی‌اش را به سطحی آشنا و خوشایند تبدیل کند. مثلاً رختخواب را ماساژ می‌دهد تا آن را شبیه لانه‌ای امن برای خوابیدن کند. اگر گربه شما این رفتار را اغلب در زمان‌هایی که احساس نزدیکی عاطفی می‌کند نشان می‌دهد می‌توان گفت این یک روش دوست‌داشتنی برای گفتن «دوستت دارم» است.
آیا باید جلوی این کار رو بگیریم؟
در بیشتر مواقع ماساژ دادن گربه نه‌تنها بی‌ضرر بلکه نشان‌دهنده اعتماد و آرامش اوست. اما اگر این رفتار همراه با بیرون آوردن ناخن و فشار زیاد باشد ممکن است برای شما ناراحت‌کننده یا حتی دردناک شود. در این شرایط نیازی به تنبیه نیست فقط کافی‌ست چند روش ساده را امتحان کنید. می‌توانید یک پتو یا کوسن نرم روی پایتان بگذارید تا گربه به همان قسمت علاقه‌مند شود. یا به‌آرامی جهت حرکات او را به سطحی دیگر هدایت کنید. همچنین کوتاه نگه‌داشتن ناخن‌ها به‌صورت دوره‌ای و منظم می‌تواند این مشکل را تا حد زیادی حل کند. یادتان باشد که قطع ناگهانی و خشن این رفتار ممکن است باعث سردرگمی یا احساس طرد شدن در گربه شود چون این رفتار برای او کاملاً غریزی و عاطفی‌ست. پس بهتر است با درک این نیاز رفتاری به روشی ملایم پاسخ دهید.
رفتارهای مشابهی که با ماساژ اشتباه گرفته می‌شن
رفتارهایی مثل پنجه کشیدن هنگام بازی ضربه زدن با پنجه هنگام غذا دادن یا حتی چنگ زدن در مواقع استرس ممکن است به‌اشتباه با ماساژ دادن یکی فرض شوند. اما تفاوت‌های کلیدی بین این رفتارها وجود دارد. ماساژ دادن همیشه با ریتم آرام فشار ملایم و اغلب همراه با خرخر یا خواب‌آلودگی است. در حالی‌که چنگ زدن یا زدن پنجه معمولاً سریع تند و با چهره‌ای جدی یا حالت تدافعی همراه است. حتی بازی کردن گربه با دست شما که شامل گرفتن و رها کردن مداوم است با ماساژ دادن فرق دارد. شناخت درست این تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند تا پیام گربه‌تان را دقیق‌تر بفهمید و واکنش مناسبی نشان دهید. درک زبان بدن گربه رابطه عاطفی شما را با او عمیق‌تر خواهد کرد.
سؤالات متداول کاربران
چرا گربه فقط شب ماساژ می‌ده؟
در شب وقتی محیط آرام‌تر است و گربه آماده خواب می‌شود غریزه نوزادی برای آماده‌سازی محیط خواب فعال‌تر می‌شود. همچنین شب‌ها زمان اوج وابستگی و تعامل با صاحب است.
چرا با خرخر همراهه؟
خرخر کردن همزمان با ماساژ نشانه رضایت شدید احساس امنیت و پیوند عاطفی است. درواقع این دو رفتار در کنار هم مکمل یکدیگر هستند و اغلب همزمان دیده می‌شوند.
چرا بعضی گربه‌ها این رفتار رو اصلاً ندارن؟
برخی گربه‌ها از دوران نوزادی این رفتار را تمرین نکرده‌اند یا محیط اولیه آن‌ها اجازه بروز آن را نداده است. ژنتیک نوع تربیت و خلق‌و‌خو نیز نقش دارند. این به‌هیچ‌وجه نشانه بی‌احساسی نیست.