نمونه صورتجلسه صلح و سازش

صورتجلسه صلح و سازش سندی حیاتی در نظام حقوقی ایران است که به طرفین درگیر در یک اختلاف یا دعوای قضایی امکان می دهد تا با توافق و رضایت متقابل، به اختلافات خود پایان دهند. این سند نه تنها به روند رسیدگی پرونده ها سرعت می بخشد، بلکه با ایجاد راه حلی مسالمت آمیز، از ادامه کشمکش ها و صرف زمان و هزینه بیشتر جلوگیری می کند. تنظیم دقیق و صحیح این صورتجلسه، با رعایت کلیه اصول و مقررات قانونی، ضامن اعتبار و اجرای مفاد آن خواهد بود.

صلح و سازش به عنوان یکی از روش های حل اختلاف، ریشه های عمیقی در فرهنگ و قوانین ایران دارد. در بسیاری از موارد، طرفین یک دعوی قضایی ترجیح می دهند به جای طی کردن مراحل پیچیده و طولانی دادگاه، با رسیدن به یک تفاهم دوجانبه، پرونده خود را مختومه سازند. این فرآیند، نه تنها بار محاکم قضایی را کاهش می دهد، بلکه به حفظ روابط انسانی و کاهش تنش های اجتماعی نیز کمک شایانی می کند. صورتجلسه صلح و سازش، مستند کتبی این توافق است که اعتبار قانونی بالایی داشته و می تواند به سرعت آثار حقوقی خود را نمایان سازد.

محتوای پیش رو، با هدف ارائه راهنمایی جامع و کاربردی، به بررسی ابعاد مختلف صورتجلسه صلح و سازش می پردازد. از مبانی حقوقی و شرایط اعتبار آن گرفته تا مراحل گام به گام تنظیم و ارائه نمونه های عملی برای انواع دعاوی، تمامی جنبه های ضروری برای درک و استفاده صحیح از این سند مهم حقوقی تشریح خواهد شد. این مقاله سعی دارد تا با زبانی تخصصی و در عین حال قابل فهم برای عموم، اطلاعاتی دقیق و مستند ارائه دهد تا خوانندگان با آگاهی کامل، بتوانند در مسیر حل اختلافات خود از طریق صلح و سازش گام بردارند.

مبانی حقوقی صلح و سازش

صلح و سازش از مهم ترین راه حل های قانونی برای پایان دادن به اختلافات است که هم در فقه اسلامی و هم در حقوق مدنی و آیین دادرسی ایران جایگاه ویژه ای دارد. این مفهوم فراتر از یک توافق ساده، به عنوان یک قرارداد معین شناخته می شود که آثار حقوقی گسترده ای در پی دارد.

صلح و سازش از منظر قانون

صلح در معنای حقوقی، عقدی است که بر اساس آن طرفین برای رفع تنازع موجود یا جلوگیری از تنازع احتمالی در آینده، یا به منظور معامله ای که هنوز محقق نشده، توافق می کنند. ماده ۷۵۲ قانون مدنی، صلح را چنین تعریف می کند: صلح ممکن است یا در مورد رفع تنازع موجود و یا در مورد جلوگیری از تنازع احتمالی باشد. این تعریف نشان دهنده گستردگی کاربرد صلح است.

در حوزه دعاوی قضایی، صلح و سازش نقش بسیار پررنگ تری پیدا می کند. ماده ۱۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر می دارد: هرگاه سازش محقق شود، دادگاه صورت مجلس تنظیم می کند و مفاد آن را به تفصیل در آن قید و به امضای طرفین یا وکلای آنان می رساند. این ماده صراحتاً به امکان سازش در هر مرحله از رسیدگی و لزوم تنظیم صورتجلسه اشاره دارد. صلح از قراردادهای دیگر مانند بیع (خرید و فروش)، اجاره یا هبه (بخشیدن) متمایز است، زیرا هدف اصلی آن پایان دادن به نزاع یا جلوگیری از آن است، در حالی که سایر قراردادها معمولاً هدف مبادله یا انتقال مال را دنبال می کنند. اهمیت این تمایز در این است که احکام خاص صلح بر آن حاکم است و بسیاری از قواعد مربوط به سایر عقود (مانند خیارات) در صلح جاری نیست، مگر اینکه صلح در قالب یکی از آن عقود باشد.

رضایت کامل و بدون اکراه طرفین، از اساسی ترین اصول در صلح و سازش است. نیت واقعی برای حل اختلاف و عدم وجود اجبار یا فریب، شرط صحت و اعتبار این توافق محسوب می شود.

صورتجلسه صلح و سازش چیست؟

صورتجلسه صلح و سازش، در واقع سندی کتبی و رسمی است که تمامی مفاد توافقات حاصله میان طرفین یک اختلاف را ثبت و مستند می کند. این صورتجلسه، نقش یک سند رسمی را ایفا کرده و از اعتبار بسیار بالایی برخوردار است. بر اساس ماده ۱۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی: صلح نامه و سازش نامه تنظیمی در دادگاه، اعتبار حکم قطعی دادگاه را دارد. این حکم قانونی، صورتجلسه صلح و سازش را در ردیف احکام قطعی دادگاه ها قرار می دهد که به معنای لازم الاجرا بودن و عدم امکان تجدیدنظر یا واخواهی از آن است، مگر در موارد بسیار محدود و استثنایی که قانون پیش بینی کرده باشد.

به عبارت دیگر، هنگامی که طرفین در دادگاه یا شورای حل اختلاف به صلح و سازش می رسند و توافقات خود را در قالب صورتجلسه مکتوب می کنند، این صورتجلسه به منزله حکمی قطعی و لازم الاجرا برای طرفین تلقی می شود. در صورت عدم پایبندی یکی از طرفین به مفاد صورتجلسه، طرف دیگر می تواند درخواست اجرای آن را از طریق واحد اجرای احکام دادگستری مطرح کند.

مراجع صلاحیت دار برای تنظیم صورتجلسه

تنظیم صورتجلسه صلح و سازش می تواند در مراجع و نهادهای مختلفی صورت گیرد که هر یک اعتبار و شرایط خاص خود را دارند:

1. دادگاه ها: اعم از دادگاه های حقوقی، خانواده و حتی در مواردی دادگاه های کیفری (صرفاً در جنبه خصوصی جرم)، صلاحیت تنظیم صورتجلسه صلح و سازش را دارند. در این حالت، صورتجلسه توسط قاضی یا مسئول مربوطه تنظیم و پس از امضای طرفین و تأیید قاضی، به پرونده ضمیمه می شود و اعتبار حکم قطعی دادگاه را کسب می کند.

2. شوراهای حل اختلاف: این شوراها به موجب قانون شوراهای حل اختلاف، صلاحیت رسیدگی به دعاوی با خواسته مالی کمتر از میزان مشخص (که سالانه تغییر می کند) و همچنین دعاوی خانوادگی (مانند استرداد جهیزیه) را دارند. ماده ۲۴ قانون شوراهای حل اختلاف تصریح می کند که در صورت حصول سازش بین طرفین، شورا گزارش اصلاحی صادر می نماید. این گزارش اصلاحی نیز از نظر اعتبار، مشابه احکام دادگاه ها است و قابلیت اجرایی دارد.

3. دفاتر اسناد رسمی: طرفین می توانند قبل از طرح دعوی در دادگاه یا حتی در حین رسیدگی، توافقات خود را در قالب یک صلح نامه رسمی در دفاتر اسناد رسمی ثبت کنند. این صلح نامه ها نیز سند رسمی محسوب شده و از اعتبار قانونی بالایی برخوردارند. مزیت تنظیم در دفاتر اسناد رسمی این است که در صورت عدم اجرای مفاد آن، می توان بدون نیاز به طرح دعوی مجدد در دادگاه، مستقیماً از طریق اجراییه ثبتی اقدام به وصول مطالبات یا اجرای تعهدات کرد.

4. خارج از مراجع قضایی (صلح نامه عادی): امکان تنظیم صلح نامه به صورت عادی (بدون حضور در مراجع قضایی یا دفاتر اسناد رسمی) نیز وجود دارد. این صلح نامه ها که به صلح نامه عادی معروف هستند، در صورت داشتن شرایط قانونی (مانند امضای طرفین و شهود)، از اعتبار اسناد عادی برخوردارند و در صورت بروز اختلاف، باید برای اثبات اعتبار و اجرای آن به دادگاه مراجعه کرد. هرچند اعتبار آن کمتر از صلح نامه های رسمی است، اما در صورت احراز صحت، معتبر و لازم الاجرا خواهد بود.

گام های عملی تنظیم صورتجلسه صلح و سازش

تنظیم صورتجلسه صلح و سازش یک فرآیند حقوقی دقیق است که نیازمند رعایت مراحل و شرایط خاصی است تا از اعتبار و قابلیت اجرای آن اطمینان حاصل شود. در این بخش، به بررسی این الزامات و گام های عملی می پردازیم.

شرایط و الزامات اساسی برای تنظیم و اعتبار

برای اینکه یک صورتجلسه صلح و سازش از اعتبار قانونی برخوردار باشد و بتواند آثار حقوقی مورد انتظار را محقق کند، رعایت شرایط زیر الزامی است:

• رضایت کامل و بدون اکراه طرفین: اساسی ترین شرط، رضایت آزادانه و بدون هرگونه اجبار یا تهدید از سوی تمامی طرفین است. اگر ثابت شود که یکی از طرفین تحت فشار یا اکراه، صورتجلسه را امضا کرده است، آن صورتجلسه فاقد اعتبار خواهد بود (ماده ۱۹۹ قانون مدنی).

• اهلیت طرفین: طرفین باید از اهلیت قانونی برای انجام معامله برخوردار باشند؛ یعنی عاقل، بالغ و رشید باشند. افراد محجور (مانند صغار، مجانین و سفیه) نمی توانند رأساً اقدام به صلح و سازش کنند و نیاز به قیم یا ولی قهری دارند.

• کتبی بودن توافق و امضای ذیل آن: اگرچه در برخی موارد، توافق شفاهی نیز می تواند معتبر باشد، اما صورتجلسه صلح و سازش حتماً باید به صورت کتبی تنظیم و به امضای تمامی طرفین، وکلا (در صورت وجود) و حداقل دو شاهد (در صلح نامه های عادی) برسد. امضا نشان دهنده تایید مفاد توسط امضاکنندگان است.

• تایید و امضای مقام قضایی: در صورتی که صورتجلسه در دادگاه یا شورای حل اختلاف تنظیم شود، امضا و مهر قاضی یا رئیس شورا برای اعتبار و رسمیت بخشیدن به آن ضروری است. این تایید، سند را به سطح حکم قطعی دادگاه ارتقا می دهد.

• عدم مغایرت توافق با شرع، قانون و نظم عمومی: مفاد صورتجلسه نباید خلاف موازین شرعی، قوانین آمره و نظم عمومی جامعه باشد. به عنوان مثال، توافق بر سر انجام عملی غیرقانونی یا نامشروع، باطل است.

مراحل گام به گام تنظیم صورتجلسه

تنظیم یک صورتجلسه صلح و سازش موثر و کارآمد، از حصول توافق اولیه تا ثبت نهایی، مراحلی دارد که باید به دقت طی شود:

1. گام ۱: حصول توافق نهایی: پیش از هر اقدامی، طرفین باید تمامی جزئیات اختلاف و راه حل های پیشنهادی را به طور کامل و شفاف مورد بحث و بررسی قرار دهند و به یک توافق قطعی و روشن دست یابند. این توافق باید شامل تمامی تعهدات و حقوق طرفین باشد.

2. گام ۲: آماده سازی مدارک: جمع آوری اسناد هویتی (کارت ملی و شناسنامه) طرفین و وکلایشان، شماره پرونده و کلاسه مربوط به دعوی (در صورت وجود)، و کلیه اسناد و مستندات مرتبط با موضوع اختلاف (مانند سند مالکیت، قرارداد، فاکتور، چک) از این مراحل مهم است.

3. گام ۳: نگارش پیش نویس: پیش نویس صورتجلسه می تواند توسط خود طرفین، وکلایشان، منشی دادگاه، دبیر شورا یا سردفتر (در صورت تنظیم رسمی) نگارش شود. در این مرحله، دقت در استفاده از عبارات حقوقی صحیح و بیان صریح مفاد توافق اهمیت بالایی دارد.

4. گام ۴: بازخوانی و تایید: پس از نگارش پیش نویس، تمامی طرفین و وکلایشان باید متن را به دقت مطالعه کنند تا از صحت و کامل بودن آن اطمینان حاصل شود. هرگونه ابهام یا نکته نامشخص باید در این مرحله برطرف شود.

5. گام ۵: امضا و شهادت: پس از تایید نهایی متن، صورتجلسه باید توسط تمامی طرفین، وکلایشان و در صورت لزوم حداقل دو شاهد (در صلح نامه های عادی) امضا شود. امضا باید در حضور مقام رسمی (قاضی یا سردفتر) یا در حضور شهود (در صلح نامه های عادی) صورت پذیرد.

6. گام ۶: تایید مقام رسمی: اگر صورتجلسه در مرجع قضایی (دادگاه یا شورا) تنظیم شده باشد، قاضی یا رئیس شورا پس از بررسی و تایید، آن را امضا و مهر می کند. در دفاتر اسناد رسمی نیز، سردفتر با امضا و مهر خود، رسمیت سند را تایید می کند.

7. گام ۷: ثبت و بایگانی: در مراجع قضایی، صورتجلسه تایید شده به پرونده اصلی ضمیمه شده و نسخه هایی از آن به طرفین ابلاغ می شود. در دفاتر اسناد رسمی نیز، یک نسخه در دفترخانه بایگانی و نسخه های مصدق به طرفین ارائه می گردد.

مدارک لازم برای تنظیم صورتجلسه

برای تسهیل و تسریع در فرآیند تنظیم صورتجلسه صلح و سازش، ارائه مدارک زیر ضروری است:

• کارت ملی و شناسنامه: اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه تمامی طرفین دعوی و وکلایشان (در صورت حضور وکیل).

• شماره پرونده و کلاسه مربوط به دعوی: در صورتی که دعوی قبلاً در مراجع قضایی مطرح شده باشد، ارائه شماره پرونده و کلاسه آن برای ضمیمه کردن صورتجلسه الزامی است.

• اسناد و مستندات مربوط به موضوع اختلاف: هر گونه سندی که به موضوع اختلاف مربوط می شود، مانند سند مالکیت، قرارداد، فاکتور، چک، سفته، برگه نیابت، باید ارائه شود تا جزئیات توافق به درستی در صورتجلسه قید گردد.

• وکالت نامه: در صورتی که طرفین یا یکی از آن ها توسط وکیل در جلسه حضور یابد، ارائه وکالت نامه رسمی و معتبر وکیل الزامی است.

• رضایت نامه کتبی: در برخی موارد خاص، مانند مواردی که یکی از طرفین نماینده شخص دیگری است (مثلاً ولی یا قیم)، ارائه رضایت نامه کتبی از سوی مرجع ذی صلاح یا شخص اصلی می تواند لازم باشد.

اجزای کلیدی و نکات نگارشی صورتجلسه صلح و سازش

تنظیم یک صورتجلسه صلح و سازش نیازمند دقت فراوان در نگارش و رعایت تمامی جزئیات است تا از هرگونه ابهام یا بروز اختلاف در آینده جلوگیری شود. ساختار استاندارد این صورتجلسه شامل بندهای مشخصی است که در ادامه به تشریح آن ها می پردازیم.

بندهای استاندارد یک صورتجلسه کامل

یک صورتجلسه صلح و سازش جامع و معتبر، باید شامل بندهای زیر باشد:

1. عنوان: عنوان باید به وضوح ماهیت سند را مشخص کند؛ مثلاً صورتجلسه صلح و سازش، سازش نامه، گزارش اصلاحی و غیره.

2. مشخصات مراجع رسمی (در صورت نیاز): در صورتی که صورتجلسه در دادگاه، شورای حل اختلاف یا دفتر اسناد رسمی تنظیم می شود، ذکر نام مرجع، شعبه، شماره پرونده یا کلاسه و تاریخ و ساعت تنظیم ضروری است.

3. مشخصات کامل طرفین: شامل مشخصات دقیق خواهان و خوانده (یا زوجین، یا شاکی و مشتکی عنه)؛ نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ و محل تولد، تابعیت، شغل و آدرس دقیق محل سکونت یا اقامتگاه قانونی. در صورت وجود وکیل، مشخصات کامل وکیل نیز باید درج شود.

4. موضوع دعوی یا اختلاف: شرح دقیق و مختصر ماهیت پرونده یا اختلاف که طرفین بر سر آن به سازش رسیده اند. این بخش باید به روشنی مشخص کند که سازش بر سر کدام موضوع خاص صورت گرفته است.

5. شرح کامل توافقات: این مهمترین بخش صورتجلسه است که باید تمامی جزئیات توافقات طرفین را به وضوح و بدون ابهام بیان کند. شامل تعهدات هر یک از طرفین، زمان بندی اجرای تعهدات، مبالغ مورد توافق، نحوه پرداخت، نحوه استرداد اموال، جزئیات حضانت فرزندان، ملاقات، مهریه، نفقه و هر بند دیگری که برای حل و فصل اختلاف ضروری است. هر تعهد باید با جزئیات کامل و شماره گذاری شده ذکر شود.

6. تعهد به عدم پیگیری مجدد: بندی که در آن طرفین متعهد می شوند پس از اجرای مفاد صورتجلسه، دیگر در خصوص موضوع مورد اختلاف، دعوای جدیدی را در هیچ مرجع قضایی یا اداری مطرح نکنند و تمامی دعاوی گذشته خود را ساقط می نمایند.

7. امضاها: محل امضای تمامی طرفین، وکلا (در صورت حضور)، شهود (در صورت نیاز) و در نهایت مقام تاییدکننده (قاضی، رئیس شورا یا سردفتر) باید به وضوح مشخص و امضاها ذیل آن درج شود. در صورت عدم توانایی در امضا، اثر انگشت معتبر خواهد بود.

«دقت و صراحت در نگارش جزئیات توافقات، شالوده اصلی اعتبار و قابلیت اجرای صورتجلسه صلح و سازش است؛ کوچک ترین ابهام می تواند به بروز اختلافات جدید منجر شود.»

نکات حیاتی در نگارش متن

علاوه بر بندهای استاندارد، رعایت نکات نگارشی زیر در تنظیم صورتجلسه صلح و سازش ضروری است:

• وضوح و صراحت: از به کار بردن عبارات مبهم، کلی گویی و اصطلاحات دو پهلو جداً خودداری شود. هر جمله باید معنای مشخص و غیرقابل تفسیری داشته باشد. هدف اصلی، جلوگیری از هرگونه برداشت متفاوت در آینده است.

• جزئیات دقیق: تمامی جوانب توافق باید با جزئیات کامل ذکر شود. به عنوان مثال، اگر موضوع توافق پرداخت وجه است، مبلغ دقیق (هم به عدد و هم به حروف)، نحوه پرداخت (نقدی، چک، حواله)، شماره چک یا حساب بانکی، تاریخ سررسید و حتی ضمانت اجرایی عدم پرداخت باید ذکر شود. در مورد اموال، مشخصات کامل ملک (پلاک ثبتی، آدرس، متراژ)، خودرو (شماره پلاک، مدل، رنگ) و سایر اموال منقول یا غیرمنقول باید درج گردد.

• زبان رسمی و حقوقی: متن باید با زبانی رسمی و با استفاده از اصطلاحات صحیح حقوقی نگارش شود. از به کارگیری زبان عامیانه یا محاوره ای که ممکن است در آینده تفسیرهای متفاوتی از آن شود، پرهیز شود. استفاده از واژگانی مانند متعهد می گردد، ملزم است، اقرار می نماید و غیره به رسمیت سند می افزاید.

• عواقب عدم اجرا: در صورت امکان و توافق طرفین، می توان برای عدم اجرای هر یک از تعهدات، ضمانت اجرایی (مانند وجه التزام یا فسخ توافق) در نظر گرفت. این امر می تواند به اجرای به موقع و کامل مفاد صورتجلسه کمک کند.

• شروط ضمن عقد: طرفین می توانند شروطی را به عنوان شروط ضمن عقد در صورتجلسه درج کنند. این شروط می تواند شامل شروط فسخ، شروط مربوط به مسئولیت ها، یا سایر تعهداتی باشد که برای طرفین اهمیت دارد. درج اسقاط کافه خیارات نیز از نکات مهمی است که معمولاً در انتهای صورتجلسه ذکر می شود تا طرفین نتوانند به بهانه خیارات قانونی، توافق را بر هم بزنند، مگر خیاراتی که اسقاط آن ها ممکن نیست.

انواع نمونه صورتجلسه صلح و سازش (کاملاً کاربردی و قابل ویرایش)

ارائه نمونه های عملی صورتجلسه صلح و سازش برای موقعیت های مختلف، به کاربران کمک می کند تا با ساختار و محتوای این سند آشنا شده و بتوانند آن را مطابق با نیاز خود ویرایش کنند. در این بخش، به معرفی و تشریح چند نمونه پرکاربرد می پردازیم.

نمونه ۱: صورتجلسه صلح و سازش دعاوی حقوقی (مطالبه وجه/دین)

این نمونه برای دعاوی مالی که در آن یکی از طرفین (خواهان) مطالبه وجه یا دینی از طرف دیگر (خوانده) دارد و طرفین برای حل و فصل آن به توافق رسیده اند، کاربرد دارد.

عنوان: صورتجلسه صلح و سازش و اسقاط کافه خیارات و دعاوی مربوط به مطالبه وجه

تاریخ و شماره پرونده: [تاریخ] - [شماره پرونده]
شعبه رسیدگی کننده: شعبه [عدد] دادگاه حقوقی [نام شهر] / شعبه [عدد] شورای حل اختلاف [نام شهر]

طرفین سازش:
خواهان/طلبکار: خانم/آقای [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی] و آدرس [آدرس دقیق]
خوانده/بدهکار: خانم/آقای [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی] و آدرس [آدرس دقیق]

موضوع دعوی: مطالبه [مبلغ وجه به عدد و حروف] ریال بابت [مثلاً: بدهی ناشی از قرارداد خرید و فروش مورخ X، یا چک شماره Y، یا سفته شماره Z] در پرونده کلاسه [شماره کلاسه].

شرح توافقات:
1.  خوانده/بدهکار، خانم/آقای [نام خوانده] متعهد و ملتزم می گردد مبلغ [مبلغ مورد توافق به عدد و حروف] ریال بابت بدهی فوق الذکر را به شرح ذیل به خواهان/طلبکار، خانم/آقای [نام خواهان] پرداخت نماید:
    الف) مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال به صورت نقدی در همین جلسه به خواهان پرداخت شد/به شماره حساب [شماره حساب] واریز گردید.
    ب) مابقی مبلغ به میزان [مبلغ به عدد و حروف] ریال طی [تعداد] فقره چک/اقساط به شرح ذیل پرداخت خواهد شد:
        - چک شماره [شماره چک] عهده بانک [نام بانک] به تاریخ [تاریخ سررسید] به مبلغ [مبلغ چک].
        - [ادامه ذکر چک ها یا اقساط دیگر در صورت وجود]
2.  خواهان/طلبکار، خانم/آقای [نام خواهان] با امضای این صورتجلسه، رضایت کامل و بی قید و شرط خود را نسبت به پرونده کلاسه فوق الذکر اعلام داشته و تمامی ادعاها و مطالبات حقوقی و کیفری مربوط به موضوع فوق را از خوانده/بدهکار، خانم/آقای [نام خوانده] اسقاط نموده و حق هرگونه پیگیری آتی را از خود سلب می نماید.
3.  طرفین ضمن العقد و با علم و اطلاع کامل، کافه خیارات قانونی، از جمله خیار غبن ولو فاحش را از خود اسقاط نمودند.

تعهدات:
1.  خواهان/طلبکار متعهد می گردد پس از وصول کامل مبالغ فوق الذکر، هیچ گونه ادعایی در خصوص موضوع پرونده مطروحه نداشته و در صورت نیاز، گواهی عدم بدهی صادر نماید.
2.  خوانده/بدهکار متعهد می گردد تمامی مبالغ و اقساط را در سررسیدهای مقرر پرداخت نماید. در صورت عدم پرداخت هر یک از اقساط/چک ها در موعد مقرر، تمامی دین حال شده و خواهان حق پیگیری از طریق اجرای احکام را خواهد داشت.

امضاها:
خواهان/طلبکار: (امضا)
خوانده/بدهکار: (امضا)
وکیل خواهان (در صورت وجود): (امضا)
وکیل خوانده (در صورت وجود): (امضا)
شهود (حداقل دو نفر): (نام و نام خانوادگی و امضا)
تأیید مقام قضایی: (امضا و مهر قاضی/رئیس شورا)

توضیحات تکمیلی: در این نمونه، مشخصات طرفین و موضوع دعوی باید به دقت و با جزئیات کامل درج شود. در قسمت شرح توافقات، نحوه پرداخت (نقدی، قسطی، با چک) و زمان بندی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. ذکر شماره چک ها، تاریخ سررسید و مبلغ هر چک به تفکیک، ضروری است. همچنین، تعهد به اسقاط کافه خیارات و عدم پیگیری مجدد دعوی در آینده، از نکات کلیدی است که اعتبار این سند را تضمین می کند.

نمونه ۲: صورتجلسه صلح و سازش دعاوی خانواده (طلاق توافقی/مهریه/نفقه/حضانت)

این نمونه برای زوجینی که قصد طلاق توافقی دارند و می خواهند در مورد مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، جهیزیه و سایر حقوق مالی و غیرمالی به توافق برسند، طراحی شده است.

عنوان: صورتجلسه صلح و سازش زوجین در خصوص طلاق توافقی و حقوق مالی و غیرمالی

تاریخ: [تاریخ]
مرجع رسیدگی کننده: شعبه [عدد] دادگاه خانواده [نام شهر] / شعبه [عدد] شورای حل اختلاف [نام شهر]
کلاسه پرونده: [شماره کلاسه]

طرفین سازش:
زوجه: خانم [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی] و آدرس [آدرس دقیق]
زوج: آقای [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی] و آدرس [آدرس دقیق]

موضوع صلح و سازش: توافق بر طلاق از نوع توافقی، و تعیین تکلیف کلیه حقوق مالی و غیرمالی زوجین و حضانت و ملاقات فرزندان.

شرح توافقات:
1.  مهریه:
    الف) زوجه، خانم [نام زوجه]، تمامی [تعداد] سکه تمام بهار آزادی مهریه خود را به صورت کامل و بلامانع به زوج، آقای [نام زوج]، بذل (بخشش) می نماید/مطالبه می نماید و زوج متعهد به پرداخت [تعداد/مبلغ] مهریه به شرح ذیل است:
        - [مثلاً: پرداخت X سکه نقداً در دفترخانه/تقسیط مبلغ Y ریال در هر ماه]
2.  نفقه:
    الف) زوجه، خانم [نام زوجه]، نفقه ایام عده خود را به مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال در ماه مطالبه می نماید و زوج متعهد به پرداخت آن است/زوجه نفقه ایام عده خود را به طور کامل ابراء می نماید.
    ب) در خصوص نفقه معوقه، زوجه مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال را مطالبه می نماید و زوج متعهد به پرداخت آن است/زوجه نفقه معوقه خود را به طور کامل ابراء می نماید.
3.  حضانت فرزندان: (در صورت وجود فرزند)
    الف) حضانت فرزند/فرزندان مشترک به نام های [نام فرزند ۱] متولد [تاریخ تولد] و [نام فرزند ۲] متولد [تاریخ تولد]، پس از طلاق به عهده [پدر/مادر]، خانم/آقای [نام] خواهد بود.
    ب) طرف دیگر (پدر/مادر) حق ملاقات با فرزند/فرزندان را در [مثلاً: هفته ای یکبار، روزهای جمعه از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر در محل منزل پدری مادر/مکان عمومی] خواهد داشت.
    ج) زوج/پدر متعهد به پرداخت نفقه فرزندان به مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال در هر ماه می باشد.
4.  جهیزیه:
    الف) زوجه، خانم [نام زوجه]، [مثلاً: تمامی جهیزیه خود را از منزل مشترک خارج نموده است و حق هرگونه ادعایی را از خود سلب می نماید/طبق لیست پیوست، جهیزیه خود را مسترد می نماید].
5.  اجرت المثل و نحله:
    الف) زوجه، خانم [نام زوجه]، تمامی حقوق خود بابت اجرت المثل ایام زوجیت و نحله را به طور کامل ابراء می نماید/زوج متعهد به پرداخت [مبلغ] بابت اجرت المثل/نحله به زوجه است.
6.  سایر موارد (در صورت لزوم):
    - [مثلاً: تعیین تکلیف سهم الشرکه از اموال مشترک، نحوه انتقال سند مالکیت و غیره]
7.  زوجه، خانم [نام زوجه]، به زوج، آقای [نام زوج]، وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می دهد تا با مراجعه به دفترخانه رسمی طلاق، با هر نوع طلاقی که قانوناً مجاز باشد (اعم از بائن یا رجعی)، خود را مطلقه نماید.
8.  طرفین ضمن العقد و با علم و اطلاع کامل، کافه خیارات قانونی، از جمله خیار غبن ولو فاحش را از خود اسقاط نمودند.

امضاها:
زوجه: (امضا)
زوج: (امضا)
وکیل زوجه (در صورت وجود): (امضا)
وکیل زوج (در صورت وجود): (امضا)
شهود (حداقل دو نفر): (نام و نام خانوادگی و امضا)
تأیید مقام قضایی: (امضا و مهر قاضی/رئیس شورا)

توضیحات تکمیلی: در دعاوی خانوادگی، به دلیل حساسیت و تعدد مسائل حقوقی، دقت در درج تک تک بندها بسیار مهم است. برای مهریه، باید مشخص شود که آیا زوجه آن را بخشیده است یا مطالبه می کند و در صورت مطالبه، نحوه پرداخت (نقدی، تقسیط) دقیقاً قید شود. در مورد حضانت و ملاقات فرزندان، جزئیات زمان و مکان ملاقات باید به روشنی ذکر شود تا از اختلافات بعدی جلوگیری شود. هر یک از موارد مانند جهیزیه، اجرت المثل و نفقه باید به طور شفاف تعیین تکلیف گردند.

نمونه ۳: صورتجلسه صلح و سازش در شورای حل اختلاف (دعاوی کوچک تر)

این نمونه برای دعاوی با خواسته مالی کمتر یا اختلافات ساده تر که در صلاحیت شورای حل اختلاف است، مناسب می باشد.

عنوان: صورتجلسه صلح و سازش شورای حل اختلاف

تاریخ و شماره پرونده: [تاریخ] - [شماره پرونده]
شعبه: شعبه [عدد] شورای حل اختلاف [نام شهر]

طرفین سازش:
خواهان: خانم/آقای [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی] و آدرس [آدرس دقیق]
خوانده: خانم/آقای [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی] و آدرس [آدرس دقیق]

موضوع دعوی: [شرح مختصر موضوع دعوی، مثلاً: مطالبه مبلغ ۵۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال بابت خسارت وارده به خودرو، یا استرداد یک فقره سند عادی.]

شرح توافقات:
1.  خوانده، خانم/آقای [نام خوانده]، متعهد می گردد مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال بابت [مثلاً: جبران خسارت] را تا تاریخ [تاریخ مقرر] به خواهان، خانم/آقای [نام خواهان]، پرداخت نماید.
2.  خواهان، خانم/آقای [نام خواهان]، پس از وصول مبلغ مذکور، رضایت کامل و بی قید و شرط خود را نسبت به خوانده در خصوص موضوع پرونده فوق اعلام و پرونده از آمار شورای حل اختلاف کسر گردد.
3.  طرفین ضمن العقد و با علم و اطلاع کامل، کافه خیارات قانونی را از خود اسقاط نمودند.

امضاها:
خواهان: (امضا)
خوانده: (امضا)
تأیید رئیس/اعضای شورا: (امضا و مهر شورا)

توضیحات تکمیلی: صورتجلسات شورای حل اختلاف معمولاً خلاصه تر و مختصرتر از دادگاه ها هستند. با این حال، باید تمامی نکات اصلی توافق از جمله موضوع دعوی، مبلغ توافق شده، نحوه و زمان پرداخت و اعلام رضایت طرفین، به وضوح در آن درج شود. تایید و امضای رئیس یا اعضای شورا، اعتبار گزارش اصلاحی را تضمین می کند.

نمونه ۴: صورتجلسه صلح و سازش در دعاوی کیفری (جنبه خصوصی جرم)

این نمونه برای مواردی است که جرمی رخ داده و شاکی و مشتکی عنه (متهم) قصد دارند در خصوص جنبه خصوصی جرم (مانند جبران خسارت، رضایت از حیث جنبه خصوصی) به توافق برسند. نکته مهم این است که این صلح فقط شامل جنبه خصوصی جرم می شود و در مورد جرایم دارای جنبه عمومی، تأثیری بر پیگیری جنبه عمومی ندارد.

عنوان: صورتجلسه صلح و سازش در خصوص جنبه خصوصی جرم [نام جرم]

تاریخ و شماره پرونده: [تاریخ] - [شماره پرونده کیفری]
مرجع رسیدگی کننده: شعبه [عدد] بازپرسی/دادیاری دادسرای [نام شهر] / شعبه [عدد] دادگاه کیفری [نام شهر]

طرفین سازش:
شاکی: خانم/آقای [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی] و آدرس [آدرس دقیق]
مشتکی عنه/متهم: خانم/آقای [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی] و آدرس [آدرس دقیق]

موضوع پرونده کیفری: شکایت کیفری تحت عنوان [مثلاً: ایراد ضرب و جرح عمدی، یا توهین، یا خیانت در امانت] مطروحه علیه مشتکی عنه/متهم.

شرح توافقات:
1.  مشتکی عنه/متهم، خانم/آقای [نام مشتکی عنه]، متعهد می گردد مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال بابت [مثلاً: جبران خسارت وارده، یا دیه] را تا تاریخ [تاریخ مقرر] به شاکی، خانم/آقای [نام شاکی]، پرداخت نماید/یا [مثلاً: یک فقره چک به شماره X را به تاریخ Y تحویل شاکی داد].
2.  شاکی، خانم/آقای [نام شاکی]، پس از وصول کامل مبلغ/اجرای تعهد فوق الذکر، رضایت قطعی و بی قید و شرط خود را نسبت به مشتکی عنه/متهم در خصوص جنبه خصوصی جرم [نام جرم] اعلام و از شکایت خود صرف نظر می نماید و حق هرگونه پیگیری حقوقی و کیفری بعدی را از خود سلب می کند.
3.  طرفین اقرار نمودند که این سازش صرفاً ناظر بر جنبه خصوصی جرم مذکور است و چنانچه جرم دارای جنبه عمومی نیز باشد، رسیدگی به جنبه عمومی آن کماکان در صلاحیت مراجع قضایی خواهد بود و این سازش تأثیری بر آن نخواهد داشت.

امضاها:
شاکی: (امضا)
مشتکی عنه/متهم: (امضا)
وکیل شاکی (در صورت وجود): (امضا)
وکیل مشتکی عنه (در صورت وجود): (امضا)
تأیید مقام قضایی: (امضا و مهر قاضی/بازپرس)

توضیحات تکمیلی: در صلح نامه کیفری، باید به روشنی تصریح شود که سازش صرفاً مربوط به جنبه خصوصی جرم است و در صورتی که جرم جنبه عمومی نیز داشته باشد، رسیدگی به آن ادامه خواهد یافت. ذکر جزئیات نحوه جبران خسارت یا دیه و تاریخ پرداخت آن، از اهمیت زیادی برخوردار است. اعلام رضایت شاکی باید به صورت قاطع و بدون قید و شرط بیان شود.

اعتبار، اجرا و فسخ صورتجلسه صلح و سازش

پس از تنظیم و امضای صورتجلسه صلح و سازش، سوالات متعددی پیرامون اعتبار حقوقی، نحوه اجرای مفاد آن و همچنین امکان فسخ آن مطرح می شود. درک این جنبه ها برای استفاده صحیح از این سند حیاتی است.

اعتبار حقوقی و آثار آن

همان طور که پیشتر ذکر شد، صورتجلسه صلح و سازشی که در دادگاه یا شورای حل اختلاف تنظیم و توسط مقام قضایی تایید شده باشد، اعتبار حکم قطعی دادگاه را دارد. این حکم، به موجب ماده ۱۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی، بدان معناست که:

• قطعی بودن: مفاد صورتجلسه قطعی و لازم الاجرا است و دیگر نمی توان نسبت به آن درخواست تجدیدنظر، واخواهی یا فرجام خواهی کرد، مگر در موارد بسیار استثنایی مانند اثبات جعل یا فریب در زمان تنظیم.

• لازم الاجرا بودن: طرفین ملزم به رعایت و اجرای تمامی تعهدات مندرج در صورتجلسه هستند. این سند برای هر دو طرف binding است.

• پایان دهنده دعوی: با تنظیم و تایید صورتجلسه صلح و سازش، پرونده دعوی مختومه تلقی می شود و دیگر امکان طرح دعوای مجدد با همان موضوع و بین همان طرفین وجود نخواهد داشت.

این اعتبار حقوقی بالا، صلح نامه را به ابزاری قدرتمند برای پایان دادن به اختلافات تبدیل می کند. حتی صلح نامه هایی که به صورت عادی (خارج از مراجع قضایی) و با رعایت شرایط عمومی صحت معاملات تنظیم شده باشند، در صورت احراز اصالت و اعتبار در دادگاه، معتبر و قابل استناد هستند، هرچند برای اثبات و اجرای آن ها ممکن است نیاز به طرح دعوی جداگانه باشد.

نحوه اجرای توافقات صورتجلسه

در صورتی که یکی از طرفین پس از امضای صورتجلسه صلح و سازش، از اجرای تعهدات خود سر باز زند، طرف دیگر می تواند برای اجرای مفاد آن اقدام کند. نحوه اجرا بستگی به مرجع تنظیم صورتجلسه دارد:

1. صورتجلسه تنظیمی در دادگاه یا شورای حل اختلاف: از آنجا که این صورتجلسات اعتبار حکم قطعی دادگاه را دارند، طرف متضرر می تواند با مراجعه به مرجع صادرکننده صورتجلسه (دادگاه یا شورا)، درخواست صدور اجرائیه نماید. واحد اجرای احکام دادگستری، پس از صدور اجرائیه، اقدام به اجرای مفاد صورتجلسه خواهد کرد. این اقدامات می تواند شامل توقیف اموال، ضبط وثیقه، جلب متخلف یا هر اقدام دیگری باشد که برای اجرای تعهدات لازم است.

2. صلح نامه تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی: صلح نامه های رسمی نیز قابلیت اجرایی دارند. در صورت عدم اجرای مفاد یک صلح نامه رسمی، می توان مستقیماً با مراجعه به دفترخانه ای که سند در آن تنظیم شده است، درخواست صدور اجرائیه ثبتی نمود. واحد اجرای ثبت اسناد، مشابه واحد اجرای احکام دادگستری، برای اجرای تعهدات اقدام خواهد کرد.

3. صلح نامه عادی: در مورد صلح نامه های عادی، در صورت عدم پایبندی یکی از طرفین، طرف دیگر ابتدا باید با طرح دعوی در دادگاه، اعتبار و صحت صلح نامه را اثبات کند و سپس درخواست اجرای آن را نماید. این فرآیند طولانی تر است.

«قابلیت اجرای مستقیم صورتجلسات صلح و سازش تایید شده توسط مراجع قضایی یا اسناد رسمی، یکی از مهمترین مزایای این اسناد است که به سرعت و قطعیت حل و فصل اختلافات کمک می کند.»

موارد و شرایط فسخ صورتجلسه صلح و سازش

با وجود اعتبار بالای صورتجلسه صلح و سازش، در موارد محدودی امکان فسخ یا ابطال آن وجود دارد. این موارد به شرح زیر است:

• تخلف از شروط ضمن عقد: اگر در متن صورتجلسه صلح و سازش، شروطی به عنوان شروط ضمن عقد درج شده باشد و یکی از طرفین از اجرای آن شروط تخلف کند، طرف دیگر می تواند با اثبات تخلف، درخواست فسخ صورتجلسه را از دادگاه بخواهد (ماده ۲۱۹ قانون مدنی).

• وجود خیارات قانونی: اگرچه در اکثر صورتجلسات صلح، کافه خیارات اسقاط می شود، اما برخی خیارات مانند خیار تدلیس (فریب) یا در مواردی خیار غبن فاحش (ضرر بسیار زیاد) ممکن است قابل اسقاط نباشند یا اگر به طور مشخص اسقاط نشده باشند، در صورت اثبات، می توانند منجر به فسخ صلح شوند.

• اثبات فریب یا اشتباه موثر: اگر در هنگام تنظیم صورتجلسه، یکی از طرفین با فریب یا تدلیس، دیگری را وادار به صلح کرده باشد یا اشتباهی اساسی و موثر در موضوع صلح رخ داده باشد، صلح می تواند باطل یا قابل فسخ باشد. اثبات فریب یا اشتباه در دادگاه، فرآیندی پیچیده است.

• عدم اهلیت طرفین: اگر ثابت شود که یکی از طرفین در زمان تنظیم صورتجلسه فاقد اهلیت قانونی (مثلاً صغیر، مجنون یا سفیه بوده) و بدون اجازه ولی یا قیم خود اقدام به صلح کرده است، صورتجلسه باطل خواهد بود.

• مغایرت با شرع یا قانون: اگر مفاد صورتجلسه صلح و سازش، خلاف قوانین آمره، نظم عمومی یا موازین شرعی باشد، آن صورتجلسه از ابتدا باطل و بی اعتبار است و نیازی به فسخ ندارد.

نحوه طرح دادخواست فسخ، ابطال یا اعلام بطلان صورتجلسه صلح و سازش، مستلزم تقدیم دادخواست به دادگاه عمومی حقوقی است. مرجع رسیدگی کننده، با بررسی دلایل و مستندات ارائه شده، در این خصوص تصمیم گیری خواهد کرد. لازم به ذکر است که فسخ صورتجلسه صلح و سازش، به دلیل اعتبار بالای آن، فرآیندی دشوار و نیازمند دلایل و مستندات قوی است.

مشکلات رایج و راه حل ها در تنظیم صورتجلسه

در فرآیند تنظیم صورتجلسه صلح و سازش، ممکن است چالش ها و مشکلاتی بروز کند که در صورت عدم آگاهی و پیش بینی، می تواند منجر به ابطال سند یا بروز اختلافات جدید شود. آشنایی با این مشکلات و راه حل های آن ها، به تنظیم سندی محکم و کارآمد کمک می کند.

• عدم توافق کامل یا ابهام در شروط: یکی از شایع ترین مشکلات، عدم شفافیت و کلی گویی در توافقات است. این ابهامات می تواند در آینده به تفسیرهای متفاوت و بروز اختلافات جدید منجر شود.

  راه حل: قبل از نگارش نهایی، تمامی جزئیات اختلاف و راه حل ها را به دقت مذاکره و شفاف سازی کنید. هر بند توافق باید با صراحت و جزئیات کامل، بدون ابهام و با شماره گذاری مشخص شود.

• نقص در مدارک یا احراز هویت: عدم ارائه مدارک هویتی کامل یا عدم احراز هویت صحیح طرفین می تواند به چالش بکشدن اعتبار سند در آینده منجر شود.

  راه حل: پیش از امضا، از تکمیل بودن و صحت تمامی مدارک هویتی (کارت ملی و شناسنامه) طرفین و وکلا اطمینان حاصل کنید. در مراجع رسمی، این احراز هویت به دقت صورت می گیرد.

• نبود شهود یا عدم اهلیت آن ها: در صلح نامه های عادی، حضور شهود با اهلیت قانونی اهمیت دارد. اگر شهود وجود نداشته باشند یا اهلیت آن ها مورد تردید باشد، سند ضعیف می شود.

  راه حل: در صلح نامه های عادی، حداقل دو شاهد مرد عادل و بالغ که با موضوع اختلاف ارتباطی ندارند، حضور داشته باشند و مشخصات کامل خود را ذیل سند امضا کنند.

• تخلف یکی از طرفین از توافق: ممکن است پس از امضا، یکی از طرفین از اجرای تعهدات خود سرباز زند.

  راه حل: در صورت تخلف، در صورتجلسات قضایی یا رسمی، فوراً از طریق واحد اجرای احکام دادگستری یا اجرای ثبت اقدام به درخواست اجراییه نمایید. در صلح نامه های عادی، باید ابتدا به دادگاه برای اثبات و اجرای آن مراجعه کرد.

• عدم ثبت رسمی (در مواردی که امکانش هست): تنظیم صلح نامه به صورت عادی در مواردی که امکان ثبت رسمی در دفاتر اسناد رسمی وجود دارد، می تواند از قدرت اجرایی سند بکاهد.

  راه حل: در صورت امکان و برای افزایش اعتبار و سهولت در اجرا، توافقات صلح را در دفاتر اسناد رسمی به ثبت برسانید. این کار از بسیاری از مشکلات آتی جلوگیری می کند.

• مغایرت با قانون یا شرع: برخی توافقات ممکن است ناخواسته یا از روی ناآگاهی، با موازین قانونی یا شرعی در تضاد باشند که منجر به بطلان سند می شود.

  راه حل: قبل از امضای نهایی، حتماً متن صورتجلسه را توسط یک وکیل یا مشاور حقوقی مجرب بررسی کنید تا از عدم مغایرت آن با قوانین و شرع اطمینان حاصل شود. این امر به ویژه در مواردی که پیچیدگی های حقوقی وجود دارد، حیاتی است.

نتیجه گیری

صورتجلسه صلح و سازش به عنوان یکی از کارآمدترین ابزارهای حقوقی، نقش محوری در حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات و دعاوی دارد. این سند، با فراهم آوردن بستری برای توافق طرفین، نه تنها به سرعت بخشیدن به روند پرونده های قضایی کمک می کند، بلکه با کاهش بار بر دوش محاکم و ترویج فرهنگ گفت وگو، از طولانی شدن کشمکش ها و تبعات منفی آن بر افراد و جامعه جلوگیری به عمل می آورد. اعتبار حکم قطعی دادگاه، که به موجب قانون آیین دادرسی مدنی به صورتجلسات صلح و سازش در مراجع قضایی اعطا می شود، تضمین کننده لازم الاجرا بودن مفاد آن است.

تنظیم دقیق، کامل و بدون ابهام این صورتجلسه، با رعایت تمامی اصول حقوقی از جمله اهلیت طرفین، رضایت کامل، وضوح شروط و عدم مغایرت با قوانین، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. استفاده از نمونه های کاربردی و توجه به نکات نگارشی، می تواند از بروز ابهامات و چالش های احتمالی در آینده پیشگیری کند. در مواردی که موضوع پیچیدگی های حقوقی خاصی دارد، مراجعه به مشاورین حقوقی متخصص، تضمین کننده صحت و اعتبار این سند خواهد بود.

سوالات متداول

صورتجلسه صلح و سازش چیست؟

صورتجلسه صلح و سازش، سندی کتبی و رسمی است که توافقات طرفین یک اختلاف یا دعوای قضایی را برای حل و فصل آن ثبت می کند. این سند در مراجع قضایی یا دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود و اعتبار حقوقی بالایی دارد.

اعتبار صورتجلسه صلح و سازش چقدر است؟

صورتجلسه صلح و سازشی که در دادگاه یا شورای حل اختلاف تنظیم و توسط مقام قضایی تأیید شده باشد، طبق ماده ۱۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی، اعتبار حکم قطعی دادگاه را دارد و لازم الاجرا است و امکان تجدیدنظر از آن وجود ندارد.

آیا برای تنظیم صورتجلسه صلح و سازش حتماً باید وکیل داشته باشیم؟

خیر، الزامی برای حضور وکیل نیست؛ اما به دلیل پیچیدگی های حقوقی و اهمیت تنظیم دقیق مفاد، توصیه می شود برای اطمینان از صحت و اعتبار صورتجلسه و جلوگیری از مشکلات آتی، از مشاوره و حضور وکیل یا مشاور حقوقی متخصص بهره مند شوید.

آیا می توانیم صورتجلسه را خودمان بدون حضور در دادگاه بنویسیم؟

بله، امکان تنظیم صلح نامه به صورت عادی (بدون حضور در دادگاه) وجود دارد. اما این صلح نامه عادی، اعتبار سند رسمی یا حکم دادگاه را ندارد و در صورت بروز اختلاف، برای اثبات و اجرای آن باید به دادگاه مراجعه شود. ثبت در دفاتر اسناد رسمی، اعتبار رسمی به آن می دهد.

اگر یکی از طرفین پس از امضا، از توافق تخلف کند، چه راهکاری وجود دارد؟

در صورتی که صورتجلسه در مرجع قضایی یا دفتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد، طرف متضرر می تواند با درخواست صدور اجرائیه از واحد اجرای احکام دادگستری یا اجرای ثبت، اجرای مفاد آن را پیگیری کند. در مورد صلح نامه عادی، ابتدا باید برای اثبات و سپس اجرای آن، به دادگاه مراجعه نمود.

تفاوت صلح نامه عادی با صورتجلسه صلح و سازش رسمی چیست؟

صلح نامه عادی توسط خود طرفین و بدون دخالت مراجع رسمی تنظیم می شود و اعتبار سند عادی را دارد. در مقابل، صورتجلسه صلح و سازش رسمی یا توسط مراجع قضایی (دادگاه، شورا) تنظیم و تأیید می شود یا در دفاتر اسناد رسمی به ثبت می رسد و اعتبار سند رسمی یا حکم قطعی دادگاه را دارد که قابلیت اجرایی مستقیم دارد.

آیا صلح در دعاوی کیفری، جنبه عمومی جرم را نیز ساقط می کند؟

خیر، صلح و سازش در دعاوی کیفری صرفاً ناظر بر جنبه خصوصی جرم است و جنبه عمومی جرم (که مربوط به نظم و امنیت عمومی جامعه است و دولت مدعی آن است) را ساقط نمی کند. رسیدگی به جنبه عمومی جرم، در صورت وجود، کماکان توسط مراجع قضایی ادامه خواهد یافت.