دکل مهاری چگونه نصب می شود؟
دکلهای مهاری و نحوه نصب آنها
دکلهای مهاری به دکلهایی گفته میشود که توسط سیم مهار به زمین یا تکیه گاه دیگری مهار می گردد. دکل مهاری یکی از انواع رایج دکل های مخابراتی به شمار می رود که نصب آن در انواع سه پایه یا چهار پایه انجام می شود. این دکل ها با توجه به قابلیت نصبی که دارد می توان تاارتفاع زیاد که حداکثر آن هفتاد دومتر است بالا برود و ساختارآن عمود و باریک می باشد. این دکل ها از انواع مختلفی تشکیل شده است که از پرکاربرد ترین آنها می توان به دکل های G35 و G45 اشاره کرد; ما می خواهیم دراین مطلب به معرفی اتواع چگونگی فرآیند نصب آن و هزینه پرداخت آن بپردازیم.
دکل مهاری چگونه نصب و پیاده سازی می شود؟
دکل مهاری g35 به طور کلی یکی از اصلی ترین و مهمترین مرحله اجرای دکل فرآیند نصب آن می باشد; نصب دکل های سبک وزن به نسبت دکل هایی که وزن سنگینی دارند آسان ترمی باشد. برای نصب دکل های سبک وزن از جمله انواع مختلف دکل G35 و G45از وسیله ای به نام جین پل استفاده می شود. نصب این نوع مطابق عکس روبرو کاملا دستی انجام می شود ولی با نظر گرفتن نصب که وزنی سنگینی دارند همانند دکل های خود استا و دکل مهاری g45 که از قطغات فلزی با وزن سنگین تشکیل شده اند نمی توان به ضورت دستی اقدام کزد بنابراین دراین وضعیت برای بالا بردن قطغات سنگین و اجزای دکل تا ارتفاع مورد نیازباید ازجرثقیل استفاده کرد.
این نوع دکلها به خاطر وزن پایین و سبکی وزن مزیت دارند و در مکانهایی که فضا به قدر کافی موجود است استفاده میگردد. معمولا در رادیو و بیسیم وشبکه تلفن همراه، و شبکههای رایانهای مورد استفاده قرار میگیرد. این دکل ها در پشت بام منازل و ادارات قابل نصب می باشد علاوه بر اینکه ارتفاع ساختمان به بلندی محل نصب آنتنها کمک کرده و در مناطق شهری مزیت فراوانی دارد.
در صورتی این نوع دکلها روی زمین نصب می شود که نیاز به فضای زیادی جهت نصب سیم مهار را دارد. به خاطر وزن سبک، بهای این دکلها کمتر از دکلهای دیگر بوده و نصب آنها ساده و کم هزینه است. این دکلها با توجه به ابعاد و نوع ساخت به چند دسته تقسیم میشوند که یکی از انواع آنها دکلهای سری G می باشد که با انواع G50، G۳۵، G۴۵،G۴۵ تولید میشوند این دکلها به صورت سه یا چهار ضلعی و به صورت سکشنهای سه متری که پایهها از لوله نمره ۳ بوده و به وسیله میل گردهای نمره ۸ یا ۱۰ به صورت خرپائی به هم متصل میشود. در ابتدا این دکلها توسط کارخانه ی دکل سازی به نام ROHN تولید میشده که در حال حاضر در بعضی مواقع با نام این کارخانه شناخته میشوند. این نوع از دکلهای مهاری برای نصب آنتنهای بی سیم و یا دیشهای کوچک اینترنت استفاده میگردد. عددی که مقابل G است نشان دهنده عرض قاعده بخشها به سانتیمتر میباشد. این دکلها به دلیل سبکی وزن بیشتر در پشت بامها نصب و بر اساس استاندارد در هر ۷٫۵ متر توسط سیم مهار و با استفاده از کمربند دکل از سه یا چهار جهت مهار میشوند.
طراحی دکل
مبنای طراحی دکلها بر اساس بار ناشی از وزش باد وارد بر دکل میباشد. در طراحی دکلها از آئیننامهها و استانداردهای متعددی به شرح ذیل استفاده میشود.
آئین نامه ۲۸۰۰ ایران
آئین نامه فولاد AISC
استاندارد طراحی دکلهای مخابراتی EIA-RS-۲۲۲-F
ساخت دکل
دکلها به صورت قطعات پیش ساخته قابل مونتاژ ساخته میشوند. متریال استفاده شده اغلب از آهن نوع ST۳۷ و در برخی قطعات برای مقاومت بیشتر از نوعST۴۴ یاST۵۲ استفاده میشود. قطعات دکل پس از ساخت جهت جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی گالوانیزه گرم میشود. پیچ و مهرههای دکلها اغلب از نوع پیچهای مقاوم A۳۲۵ یا معادل آن گرید ۸٫۸ بوده و به صورت گالوانیزه گرم استفاده میشود.
فونداسیون
مبنای طراحی فونداسیونهای دکلهای مخابراتی جهت لهیدگی و واژگونی استوار است. در دکلهای خودایستا بدلیل بروز کشش در یکی از پایهها به صورت پاشنهای و در دکلهای مونوپل بدلیل بروز گشتاور زیاد در پای دکل به صورت شمعی طرح و پیادهسازی میشود. در زمینهای سنگی به دلیل مشکلات حفاری فونداسیونها به صورت سطحی و گسترده طرح میشود که به دلیل وزن بالای خود بتواند گشتاور ناشی از واژگونی را تحمل کند.
سیستم پیادهسازی فونداسیون زمینی به این صورت است که پس از محاسبه ارتفاع دکل، بار بر روی دکل و بادگیری آن و نوع مقاومت خاک منطقه نصب، چالههایی به عمق حداقل ۱ متر مکعب حفاری میگردد سپس با استفاده از میل گرد اقدام به آرماتوربندی چاله میشود و در آخر پس کار کارگذاشتن پایههای بولت و انکر مربوط به دکل چاله حفاری و آرماتوربندی شده با استفاده از بتن پر شده و با استفاده از لایههای ایزوگامی آب بندی میشود.
در مورد دکلهای مهاری که بر روی زمین نصب میگردد قاعده پیادهسازی فونداسیون به صورت فوق و مشابه دکلهای خود ایستا میباشد با این تفاوت که برای دکلهای مهاری عمل پیسازی علاوه بر پایه دکل برای پایه مهاریها نیز انجام میپذیرد.
از آنجایی که دکلهای مهاری اغلب بر روی پشت بام نصب میگردند، به منظور فونداسیون در این نوع نصب از فونداسیون آهنی پشت بامی استفاده میشود.
این نوع فونداسیون شامل یک سازه Y یا H شکل است که از تیرآهن نبشی نمره ۱۶ ساخته شده و بیس پلیت زیر دکل بر روی آن جوش داده میشود. این سازه دارای ابعاد حداقل ۱ متر میباشد و بر روی کف بام و مابین ۲ ستون افقی بام قرار میگیرد تا بار انتقالی از روی دکل بر روی قاعده دکل را بر روی سطح بام منتقل و پخش نماید.
سیستم روشنائی
با توجه به ارتفاع دکلها و به منظور ایمنسازی هوایی دکل براساس قوانین و مصوبات ایمنی سازههای بلند مرتبه باید برای بالانرین ارتفاع دکل از چراغ خطر چشمکزن استفاده نمود. بدین منظور از چراغ روشنایی بر روی دکلها نیز استفاده میگردد.
سیستم روشنایی دکل شامل حباب محافظ لامپ که به رنگ قرمز و از جنس شیشه میباشد به همراه پایه حباب چدنی که بر روی نوک دکل نصب میگردد و همچنین لامپ تشکیل شده است. در گذشته به منظور روشنایی سیستم از لامپهای ترافیکی اسرام استفاده میشد که علاوه بر مصرف بالا دارای طول عمر کوتاهی بود. درحال حاضر در این سیستم از لامپهای LED استفاده میگردد. قطعه دیگری که در سیستم روشنایی استفاده میگردد فتوسل است، این قطعه یک دستگاه نور سنج میباشد که لامپ را به صورت اتوماتیک در روز خاموش و در زمان تاریکی هوا روشن مینماید.
چراغ دکل LED ضمن کاهش توان مصرفی تا ۸ وات امکان ایجاد حداکثر شدت نور را فراهم می نماید. لامپ دکل LED به شکلی طراحی شده است که به راحتی قابل نصب در سرپیچهای موجود می باشد . لامپ دکل LED در مدلهای ۵۰ ، ۱۰۰ و ۱۵۰ عدد LED قابل ارائه می باشد . LED های استفاده شده در چراغ دکل LED از نوع Hight Bright با زاوایه تابش ۱۸۰ درجه می باشد.
سیستم برقگیر
سیستم برقگیر یا به عبارتی سیستم زمین به سیستم دریافت بار الکتریکی رعد و برق و انتقال آن به زمین می باشد تا از آسیب رساندن به آنتن ها و متعلقات دیگر جلوگیری به عمل آید.
انواع سیستم برقگیر :
۱- صاعقه گیر الکترونیکی خازنی ( اکتیو )
۲- صاعقه گیر تمام استیل چهار شاخه
۳- میله برقگیر تمام استیل
۴- میله برقگیر تمام مسی
۵- تسمه کشی
از هر کدام از انواع سیستم برقگیر با توجه به شرایط محیطی و نوع کاربرد آن استفاده می شود . مثلاً در مناطقی که صاعقه زیاد می باشد می بایست از سیستم برقگیر و صاعقه گیر قویتر استفاده نمود.
صاعقه گیر چگونه عمل می کند؟ و انواع آن کدامند؟
میله های ساده فرانکلینی : اولین واحد جذب که توسط فرانکلین بیشنهاد گردید، میله های ساده بودند که ضربه مستقیم صاعقه به اندازه طول میله ها، دور از ساختمان اتفاق می افتاد و شعاع حفاظتی این صاعقه گیرهای ساده در کلاسهای حفاظتی براساس تئوری زاویه محاسبه می گردید.
قفس فارادی : با گسترش ابعاد ساختمانها و با توجه به محدودیت های میله ساده ، قفس فارادی (Fa raday Cage) جایگزین میله های ساده فرانکلینی شد،امروزه نیز اکثر استانداردهای جهانی استفاده از قفس فارادی را بهترین روش میدانند. در این روش سعی می شود ساختمان را در قفسی از هادیهای مسی یا فولادی محصور نمود.
صاعقه گیرهای یونیزه کننده هوا : طراحی و نصب این صاعقه گیر های براساس استاندارد NFC 17-102 انجام می گیرد ریشه این استاندارد نیز همان تئوری گوی غلطان است که در تمامی استاندارد ها از آن استفاده شده است. NFC 17-102 با وارد کردن پارامتر ΔL در فرمول محاسبات، شعاع پوشش افزایش یافته صاعقه گیر را محاسبه می کند.
صاعقه گیر پس از نصب روی ساختمان، می بایست بوسیله هادیهای میانی Down Conductor از طریق سیم مسی بدون روکش به سیستم زمین متصل گردد.
مقاومت الکترود زمین صاعقه گیر می بایست زیر ۱۰ اهم باشد و پس از اجرا به شبکه هم پتانسیل کل سایت متصل شود.
در اجرای الکترود زمین هر صاعقه گیر می بایست از اقلامی چون صفحه های مسی، مواد کاهنده مقاومت (LOM) ، اتصالات جوش انفجاری استفاده نمود.
صاعقه گیر الکترونیکی
د :رست قبل از حدوث صاعقه بطور طبیعی محتوی الکتریکی اتمسفر بطور ناگهانی افزایش می یابد. این تغییر وضعیت توسط واحد جرقه زن حس و کنترل می شود صاعقه گیرهای الکترونیکی انرژی موجود در هوای متلاطم پیش از طوفان را (که حدود چندین هزار ولت بر هر متر است) جذب و در واحدهای جرقه زن ذخیره می نماید و در نهایت واحد جرقه زن با تخلیه بار الکتریکی خازنها بین الکترودهای فوقانی و الکترود مرکزی اش هوای اطراف را یونیزه می نماید.
اصول عملکرد صاعقه گیر الکترونیکی :
آزاد سازی کنترل شده یونها : واحد جرقه زن (TRIGGERING) صاعقه گیرهای الکترونیکی شرایطی را ایجاد می کند تا چشمه جوشانی از یون (کرونا) در اطراف میله نوک تیز فراهم شود. دقت عمل این واحد باید به گونه ای کنترل شده باش که آزاد سازی یونها را درست چند میکرو ثانیه قبل از حدوث و تخلیه صاعقه صورت دهد.
اثر کرونا و واحد جرقه زن : حضور حجم وسیع بارهای الکتریکی در اطراف میله نوک تیز صاعقه گیر پس از یونیزاسیون توسط واحد جرقه زن سبب می شود تا پدیده طبیعی تجمع بارهای الکترونیکی اطراف میله (Corona effect) تقویت و تشدید شود.
تسریع در بروز علمدار حمله زمینی : صاعقه گیرهای الکترونیکی طوری طراحی شده اند که ارسال علمدار حمله زمینی را خیلی زودتر از نقاط هم ارتفاع مشابه همان محدوده به انجام برسانند و این به معنی تشکیل نقطه ترجیهی دریافت صاعقه در منطقه تحت حفاظت با صاعقه گیرهای الکترونیکی نسبت به سایر نقاط می باشد.
چاه ارت
ایحاد ارت جهت حفاظت افراد و وسایل و تجهیزات الکترونیکی و ابزار و لوازم حساس حائز اهمیت میباشد.
به طور خلاصه اهداف بکارگیری سیستم ارتینگ یا گراندینگ عبارتند از :
الف ـ حفاظت و ایمنی جان انسان
ب ـ حفاظت و ایمنی وسایل و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی
ج ـ فراهم آوردن شرایط ایدهال جهت کار
د ـ جلوگیری از ولتاژ تماسی
ه ـ حذف ولتاژ اضافی
و ـ جلوگیری از ولتاژهای ناخواسته و صاعقه
ز ـ اطمینان از قابلیت کار الکتریکی
روشهای اجرای ارت یا زمین حفاظتی:
بطور کلی جهت اجرای ارت و سیستم حفاظتی دو روش کلی وجود دارد که ذیلاً ضمن بیان آنها ، موارد استفاده و تجهیزات مورد نیاز هر روش و نحوه اجرای هر یک بیان میگردد .
۱ـ زمین عمقی :
در این روش که یک روش معمول می باشد از چاه برای اجرای ارت استفاده می شود.
۲– زمین سطحی:
در این روش سیستم ارت در سطح زمین (برای مناطقی که امکان حفاری عمیق در آنها وجود ندارد) و یا در عمق حدود ۸۰ سانتیمتر اجرا می گردد.
در چه شرایطی از روش سطحی برای اجرای ارت استفاده نمائیم ؟
در مکانهایی که :
ـ فضای لازم و امکان حفاری در اطراف سایت وجود داشته باشد .
ـ ارتفاع از سطح دریا پائین باشد مانند شهرهای شمالی و جنوبی کشور .
ـ پستی و بلندی محوطه سایت کم باشد .
ـ فاصله بین دکل و سایت زیاد باشد .
با توجه به مزایای روش سطحی اجرای ارت به این روش ارجحیت دارد .