میدانیم که برای داشتن جسم سالم باید تمام گروههای مواد غذایی را در رژیم غذایی روزانه خود قرار دهیم. رژیم غذایی سالم و کامل تمام گروههای ویتامینها و مواد معدنی را به بدنمان میرساند. اما بعضی از شرایط خاص جسمی و یا مشکلات دیگری باعث میشود تا میزان نرمال مواد معدنی یا ویتامینها به بدنمان نرسد. مکملهای غذایی با هدف جبران کمبودهای بدن طراحی و تولید میشوند. زینک یا همان روی یکی از مواد معدنی ضروری بدن محسوب میشود که نقشهای حیاتی در بدن ایفا میکند. شربت و یا قرص زینک سولفات بهعنوان یک مکمل غذایی حاوی زینک تا حد زیادی نیاز بدن را به این ماده معدنی برطرف میکند. اگر نگران عوارض شربت زینک سولفات هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
چرا مصرف زینک اهمیت دارد؟
جالب است بدانید که بدن توانایی ذخیرهسازی زینک یا همان روی را ندارد. این موضوع سبب میشود که با کوچکترین اشتباهات تغذیهای بهراحتی دچار کمبود زینک شویم. در حال حاضر، میزان توصیهشده دریافت روی بهطور روزانه تقریبا ۸ میلیگرم برای خانمها و ۱۱ میلیگرم برای آقایان است. اگر بهطور آگاهانه در طی روز از مواد غذایی غنی از زینک استفاده کنید دچار کمبود زینک نمیشوید. اما جالب است بدانید که طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، بیش از ۳۱ درصد از مردم در سراسر جهان دچار کمبود زینک هستند.
کمبود زینک را به دلیل نقش حیاتی زینک در بدن باید جدی بگیرید. روی میتواند برای بیش از ۷۰ آنزیم گوناگون بهعنوان کو فاکتور عمل کند. این موضوع یعنی در بسیاری از عملکردهای بدن نقش پررنگی دارد. برای شروع درمان کمبود زینک لازم است در ابتدا دلیل آن را تشخیص دهید. برخی از بیماریهای روده ممکن است جذب روی در بدن را با مشکل روبرو کند. منبع مهم روی برای نوزادان شیر مادر محسوب میشود. یکی از راههای جبران کمبود زینک شربت زینک سولفات است که ما در ادامه عوارض شربت زینک سولفات را اشاره خواهیم کرد.
نقش زینک در بدن چیست؟
زینک بهعنوان یکی از مواد معدنی حیاتی برای بدن محسوب میشود. این ماده معدنی کمیاب نقشهای حیاتی در بدن ایفا میکند. ما در اینجا چند مورد از مهمترین نقشهای زینک را نام میبریم:
- تقویت سیستم ایمنی بدن: بدن انسان برای فعال کردن لنفوسیتهای T به روی نیاز دارد.
- افزایش کارکرد حافظه و یادگیری: روی نقش مهمی در تنظیم نحوه برقراری ارتباط نورونها با یکدیگر دارد و بر نحوه شکلگیری خاطرات و نحوه یادگیری ما تأثیر میگذارد.
- درمان سرماخوردگی: طبق تحقیقات انجامشده روی تا ۴۰ درصد درمان سرماخوردگی را کوتاه میکند.
- بهبود زخمها: روی در حفظ یکپارچگی و ساختار پوست نقش دارد. بیمارانی که از زخمهای مزمن رنج میبرند اغلب کمبود روی دارند.
- حفاظت پوست از اشعه خورشید: خواص آنتیاکسیدانی روی اثر اشعههای مضر خورشید را خنثی میکند.
- رشد و استحکام مو: روی نقش بسیار مهمی در تقسیم سلولهای پوست و مو دارد.
ما در ادامه عوارض مربوط به کمبود زینک و یکی از راهکارهای جبران کمبود که شربت زینک سولفات است را بررسی میکنیم و عوارض شربت زینک سولفات را بیان خواهیم کرد.
عوارض کمبود زینک در بدن
قبل از اینکه عوارض کمبود زینک در بدن را بدانید، بهتر است بدانید که چه افرادی بیشتر در معرض کمبود زینک قرار دارند. در حقیقت افراد گیاهخوار، زنان باردار و شیرده، ورزشکاران استقامتی، افراد معتاد به الکل، افراد مبتلا به بیماریهای دستگاه گوارش، افرادی که بیشازحد مکمل آهن مصرف میکنند، بیماران خاص مانند بیماران ایدزی، افرادی که تغذیه نامناسب دارند و یا بیاشتها هستند، بیشتر در معرض خطر کمبود زینک قرار دارند. اما عوارض کمبود زینک در بدن چیست؟ درواقع کمبود زینک به میزان کم علائم بخصوصی ندارد، اما کمبود شدید زینک مشکلات زیادی را با خود به همراه دارد. عوارض کمبود زینک در بدن عبارتاند از:
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- اختلال در رشد کودکان
- به تعویق افتادن بلوغ
- اسهال
- کند شدن روند بهبود زخمها
- احساس بیحالی
- ریزش مو
شربت زینک سولفات و فواید مصرف آن
شربت زینک سولفات در حقیقت در گروه مکملهای غذایی قرار میگیرد. این شربت برای پیشگیری و یا درمان کمبود زینک در بدن است. در حقیقت شربت زینک سولفات برای تمام گروههای سنی مناسب است. این شربت درمانی برای کمخونی ناشی از فقر آهن نیز به شمار میرود. مصرف این شربت برای کودکان بسیار مناسب است، چراکه روند رشد آنها را تسریع میکند. همچنین عوارض شربت زینک سولفات نسبت به فواید آن بسیار ناچیز خواهد بود. این شربت با بو و طعم بسیار خوب و دلپذیر عرضه میشود و هیچگونه احساس ناخوشایندی در کودکان ایجاد نمیکند. مصرف شربت زینک سولفات با تأمین میزان موردنیاز روی در بدن فرد فواید بسیار زیادی به همراه دارد، ازجمله:
- کاهش ریزش مو
- افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن
- بهبود شرایط پوستی
- افزایش رشد استخوانی کودکان
- درمان کمخونی ناشی از فقر آهن
نحوه مصرف شربت زینک سولفات
یکی از راههای اینکه از عوارض شربت زینک سولفات دور بمانید این است که نحوه مصرف آن را بدانید. بهتر است برای آغاز مصرف شربت زینک سولفات با پزشک خود مشورت کنید. دقت کنید که از مصرف شربت زینک سولفات با غذاهایی که سرشار از کلسیم یا فسفر هستند، خودداری کنید، چراکه باعث میشود بدن برای جذب سولفات روی دچار مشکل شود. غذاهای سرشار از کلسیم یا فسفر شامل شیر، پنیر، ماست، بستنی، لوبیا خشک یا نخودفرنگی، عدس، آجیل، کره بادامزمینی، نوشابههای کولا و کاکائو داغ هستند.
در مورد دوز مصرف شربت زینک سولفات باید بگوییم که میزان مصرف این شربت در هر فرد با توجه به سن، جنس و وزن فرد با فرد دیگر متفاوت است. دوز مصرف را تنها پزشک متخصص میتواند تعیین کند. اما بهطور تقریبی دوز مصرف شربت زینک سولفات برای افراد مختلف عبارتاند از:
- کودکان ۱ تا ۳ ساله: ۳ میلیگرم
- کودکان ۴ تا ۸ ساله: ۵ میلیگرم
- کودکان ۹ تا ۱۳ ساله: ۸ میلیگرم
- کودکان ۱۴ تا ۱۸ ساله: ۱۱ میلیگرم برای پسران و ۹ میلیگرم برای دختران
- بزرگسالان بالاتر از ۱۹ سال: ۹ میلیگرم برای خانمها و ۱۱ میلیگرم برای آقایان
- دوران بارداری و شیردهی: ۱۱ میلیگرم
دقت کنید که این میزان بهطور تقریبی در نظر گرفتهشده است و میزان دقیق را تنها پزشک با توجه به شرایط جسمی فرد تجویز میکند. بهتر است شربت زینک سولفات حداقل یک ساعت قبل یا دو ساعت پس از غذا مصرف شود. اما اگر با مصرف این شربت دچار مشکلات گوارشی شدید، میتوانید با غذا مصرف کنید. برای مشاهده علائمی بهبودی این شربت را حداقل ۲ ماه باید مصرف کنید.
اگر نگران عوارض شربت زینک سولفات هستید، باید بگوییم که این احتمال وجود دارد که در برخی از افراد عوارض خاصی ایجاد شود. برخی از عوارض احتمالی ایجادشده در افراد عبارتاند از: حالت تهوع، ناراحتی معده، سوزش قلب، . تب، لرز، گلودرد، زخم دهان، خستگی غیرمعمول و ضعف ایجاد شود. در صورت ادامه یا بدتر شدن هر یک از این عوارض فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. قبل از مصرف این دارو در صورت بروز هرگونه آلرژی به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. چراکه شربت زینک سولفات ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد، که میتواند باعث بروز واکنشهای آلرژیک یا سایر مشکلات شود.
بهتر است قبل از استفاده از این دارو، تاریخچه پزشکی خود را با پزشک خود در میان بگذارید. قبل از استفاده از این دارو، تمام داروهای تجویزشده و غیر نسخهای را که استفاده میکنید، به پزشک بگویید. این محصول میتواند باعث کاهش جذب داروهای دیگر مانند آنتیبیوتیکهای تتراسایکلین (ازجمله داکسی سایکلین، مینوسیکلین)، بیس فسفونات ها (بهعنوان مثال، آلندرونات) و آنتیبیوتیکهای کینولون (به عنوان مثال، سیپروفلوکساسین ، ) شود. مقادیر زیادِ روی، ممکن است جذب مس از طریق روده را مختل کند. بنابراین درصورتیکه بیمار دچار کمبود مس باشد، مصرف روی ممکن است کمبود مس را تشدید کند.
مواد غذایی مفید حاوی زینک
بهطورکلی اگر تغذیه سالم داشته باشید و تمام گروههای مواد غذایی را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید، نیازی به مصرف مکملهای غذایی نخواهید داشت. اگر ازجمله افرادی هستید که درگیر عوارض شربت زینک سولفات میشوید، نگران نباشید. شما میتوانید رژیم غذایی خود را سرشار از مواد غذایی حاوی زینک کنید. بعضی از این مواد غذایی سرشار از زینک عبارتاند از:
- گوشت قرمز
- صدف خوراکی
- دانه کدو
- نخود
- بادامزمینی
- کاکائو
- قارچ
- اسفناج
- مرغ
- آجیل
- لبنیات
سخن پایانی
امروزه با فراوری مواد غذایی و البته تغذیه نامناسب، افراد زیادی از کمبودهای تغذیهای رنج میبرند. زینک یا همان روی بهعنوان یکی از مواد معدنی ضروری بدن محسوب میشود. این ماده معدنی نقشهای مهمی را در بدن ایفا میکند. برخی از افراد مانند کودکان یا زنان باردار بیشتر در معرض کمبود زینک قرار دارند. شربت زینک سولفات بهعنوان مکمل روی کمک بزرگی در تأمین روی موردنیاز بدن میکند.
میزان مصرف این دارو باید توسط پزشک تجویز شود. دقت کنید که برای اینکه دچار یکی از عوارض شربت زینک سولفات نشوید، حتما قبل از آغاز مصرف این شربت پرونده پزشکی خود را برای پزشک متخصص خود توضیح دهید. این شربت بدون نسخه پزشک نیز در دسترس است، اما بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید. شربت زینک سولفات تنها یک مکمل غذایی است و جای مواد غذایی را نمیگیرد.