ایجاد بافت در نقاشی روی بوم
برای زیرسازی بوم چه کارهایی باید کرد؟ روشهای آماده کردن بوم در هنرمندان مختلف متفاوت اجرا می شوند. این بدان دلیل است که در هر مرحله از آماده سازی با گزینه های متعددی مواجه خواهیم شد که هر هنرمند بنا به نیاز خود آنها را بکار می گیرد. تصویری از بافت استفاده‌شده برای بوم از جنس پارچه پنبه ای خام. این مقاله خیلی راحت میتونه بهتون کمک کنه که با موضوع نقاشی رنگ اکریلیک آشنا بشین.
بوم به بستری اطلاق می شود که نقاشان آنرا برای پیاده سازی آثار خود برمی گزینند و می تواند از هر نسجی با بافت متراکم بوجود آید. همانطور که در دو تصویر اخیر می بینید در بوم سازی از دو جنس پنبه و کتان استفاده می شود که کتان به نسبت پنبه گرانتر است. این دو بافت زمانیکه هنوز خام هستند – هنوز موادی روی آنها برای جلوگیری از نفوذ رنگ و خیس شدن بوم قرارداده نشده – از یکدیگر به آسانی قابل تشخیص بوده و به رنگ قهوه ای بسیار روشن هستند. اگر میخواهید در مورد خمیر تکسچر در نقاشی بیشتر بدانید مقاله را مطالعه کنید.
این دو بافت هم به صورت خام و هم به صورت آماده‌شده در بازار قابل دسترسی هستند. اما هنرمند با تهیه بوم آماده‌شده دیگر نیازی به مراحل اندازه گیری و اتصال بوم و ترکیب مواد که بسیاری از هنرمندان دیگر ترجیح میدهند ندارد. از طرف دیگر بوم خام ارزانتر بوده و اغلب نقاشان برای اینکه چگونگی مراحل آماده‌سازی را بیاموزند و یا از هزینه آماده‌سازی بکاهند و مهمتر از همه سطح بومشان را بسته به نیازشان بسازند، تمایل بیشتری به آن دارند.
چگونگی کشش‌دادن سطح بوم
قبل از اینکه به سطح بوم مواد زده‌شود ابتدا باید آنقدر کشیده‌شود تا در چهارچوب به خوبی جا بگیرد. اگر این مرحله بعد از قراردادن بافت در چهارچوب انجام شود سبب ترک‌خوردن سطح بوم و ناهمواری آن می شود. پرایمر primer یا همان مواد اولیه که بر سطح بوم می زنند، خود، باعث محکم شدن سطح می شود صرف نظر از اینکه چقدر آن بافت کشیده‌شده‌بود.
خرید پارچه کشش داده‌شده هزینه گزافی برای بسیاری هنرمندان که پرداخت هزینه برایشان اهمیت دارد دربردارد در نتیجه با اینکه کشش‌دادن به پارچه بود در مراحل اولیه مشکل است، ترجیح می دهند آنرا به صورت خام تهیه کنند.
ابزار لازم برای زیرسازی بوم :
- چهار تکه چوب برای ساخت چهارچوب که قابل دسترسی در هر نجاری هست.
رایج ترین چهارچوب ها به صورت فارسی بر و اندازه گیری‌شده هستند. - منگنه زن و منگنه : اگر منگنه از مس یا برنج باشد بهتر است.
- انبردست: برای اینکه بتوانید اتصال بهتر و بیشتری را در اضلاع قاب ایجاد کنید از انبردست استفاده کنید.
- قیچی ، چاقو و یا ابزار تیز
- گونیا و تراز
- ابتدا چوبها را به صورت عمود بر هم و به صورت مستطیل کنار یکدیگر قرار دهید.
سعی کنید آنها را در زوایا، محکم و با فشار دست و یا با ضربه های آرام چکش ( با مراقبت کردن از چوب ) قراردهید. - از گونیا برای اطمینان از عمود بودن زوایا استفاده کنید.
- وقتی که چهارچوب را آماده‌کردید، پارچه را روی سطحی تمیز پهن کنید و چهار چوب را بر آن قرار دهید.
- با قیچی پارچه را با احتساب 2-3 اینچ اضافه تر در هر ضلع برای اتصال و منگنه‌زدن و … برش زنید.
اندازه گیری و مواد زدن
پس از اتصال پارچه بر چهارچوب به مرحله زمینه سازی می رسیم. برای رنگ روغن از محلول رقیق‌شده چسب حیوانات ( نوعی چسب که از جوشاندن‌کلاژن پوست و استخوان حیوانات به دست می آید) بر روی پارچه کتانی برای محافظت آن در برابر اسید موجود در رنگ ها که باعث تخریب بوم می شوند استفاده می شود.بر روی این چسب از پرایمر استفاده می شود که لایه اصلی و پوشاننده را بر بوم بوجود می آورد همچنین این ماده باعث می شود رنگها به صورت یکدست و هموار بر سطح بوم قرار بگیرند و بافتی یکنواخت روی بوم پوشانده شود. علاوه بر این، با این کار مقدار جذب آب و مایعات نیز کنترل خواهد شد.
رایج ترین پرایمر از ترکیب روغن با رنگدانه های سفید نظیر گچ، گچ پاریسی و چسباننده هایی مثل کازیین بدست می آیند. به این ترکیب ” جسو Gesso ” گفته‌می شود. این ماده بسته به بافت و سطح جذب آب مورد نیاز می تواند به صورت کرم و یا خمیر مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین در بازار به رنگ های مختلف موجود است کعه البته رنگ متداول آن سفید است.
این ماده پوشاننده که بر پایه آب است در اواسط دهه 50 میلادی و خصوصا برای رنگ های اکریلیک تهیه می شد.
برای ایجاد سطحی صافتر در بوم جسو را دو الی سه مرتبه و در بیشترین حالت 4 مرتبه بر سطح بوم می زنند. در صورتیکه ازجمله هنرمندانی هستید که آثاری با جزییات بیشتر خلق می کند، دو لایه از جسو برای بوم کافیست.از انجا که سرعت خشک‌شدن جسو بسیار زیاد است، پوشاندن‌سطح بوم با این ماده باید بسیار به سرع و در یک جهت انجام شود.
پس از مالیدن‌یک لایه حدود یک ساعت صبر کنید تا لایه نخست خشک شود و با کاغذ سمباده بر سطح آن بکشید تا نرم شود. گرد و خاک ایجادشده را با دستمالی تمیز کنید و لایه بعدی را در خلاف جهت لایه پیشین بزنید تا رد قلم مو بر بوم نماند.فراموش نکنید که قلم موی خود را پس از هر بار استفاده بشویید چون در صورت خشک شدن قلم مو به حال اولیه بر نمیگردد. همچنین فراموش نکنید که تمامی قسمتهای بوم مثل زوایا و گوشه ها و کناره ها را نیز آغشته‌به پرایمر کنید. پیشنهاد می کنم مقاله را نیز مطالعه کنید.
ایجاد بافت با استفاده از ترکیب مواد غیر هم فاز:
تمامی مواد رنگی بر اساس پایه دو مایع آب و نفت هستند و همین باعث تمایز آن ها در حلال هایشان می شود. به عنوان مثال رنگ های گواش و آبرنگ و اکریلیک و… پایه آب هستند، بنابراین در آب حل می شوند و قلموهایشان را باید با آب شست .اما رنگ هایی مثل رنگ روغن و رنگ های روغنی ساختمانی و … بر پایه نفت هستند و در مشتقات نفت همچون تینر و بنزین و انواع روغن ها مثل بزرک و مدیوم ها حل می شوند و قلمو هایشان نیز با تینر باید شستشو شوند.این مقدمه برای این بود که بدانید مثلا رنگ روغن در آب حل نمی شود اما سوال اینجاست که اگر این رنگ ها را با فاز مخالف مخلوط کنیم چه می شود؟
این ترکیب باکمک ابزار پتینه کاری باعث ایجاد بافت بسیار زیبایی با جدایی تصادفی رنگ ها می شود. البته دقت کنید تا زمانی که رنگ ها خیس هستند این امکان وجود دارد تا آن ها را با هم مخلوط کنید. می توانید از مایع حلال فاز مخالف, شیر, روغن, رنگ های مایع, صابون های مایع و …. به طور همزمان استفاده کنید.درزیردو نمونه از این تکنیک را می بینید.شما هم می توانیداین موادرا ترکیب کنید و به نتایج جالبی دست پیدا کنید.نکته:این تکنیک را می توانید بر روی بوم و یا مقواهایی که از قبل زیر سازی شده است انجام دهید.یکی از روش های زیرسازی دو یا سه لایه چسب چوب را با قلم مو بر روی مقوا بکشید ودر هر نوبت اجازه دهید خشک شود.
انواع بوم
بوم دست ساز :
از نظر اقتصادی قابل مصرف است ، اما تهیه اولیه آن زمان زیادی نیز می برد و در سایزهای مختلف قابل سفارش است.
بوم آماده :
در زمان صرفه جویی می شود ولی هزینه زیادی بابت بوم آماده باید صرف کرد و بیشتر اوقات از پارچه های کرباس با کیفیت پایین استفاده شده است. توجه داشته باشید در پایان هر نقاشی کشیدن ابزارهای ترسیم را با مواد حلال نیز تمیز شود تا برای دفعات بعدی نیز متناسب باشد.